چقدر با عوارض استرس و فشار رواني آشنايي داريد؟ در دنياي امروز استرس موضوعي است كه نمي‌توانيد از آن فرار كنيد. موضوعات تنش‌زا هميشه و همه جاي زندگي ما حضور دارند. ترافيك، صحبت كردن با ارباب‌رجوع يا رئيس در محل كار، تربيت كردن فرزندان، اختلافات خانوادگي يا بسياري از مسائل ديگر ازجمله شرايطي هستند كه مي‌توانند شما را درگير استرس كنند. بااين‌حال اگر نتوانيد فشار رواني را در زندگي خود مديريت كنيد، دير يا زود درگير عوارض آن خواهيد شد. اين عوارض مي‌تواند از مشكلات ساده‌اي مثل يك سردرد تا كاهش سطح ايمني بدن و درگيري با انواع بيماري‌ها متفاوت باشد. پس به محض ديدن نشانه‌هاي استرس بايد به دنبال راه حل باشيد. براي دريافت مشاوره در زمينه عوارض استرس و فشار رواني مي‌توانيد در هر زمان از روز براي مشاوره تلفني با برترين متخصصان در كلينيك تخصصي ذهن نو از طريق شماره 02191002360 و يا از طريق تلفن ثابت با شماره 9099070354 تماس بگيريد.

منبع: عوارض استرس و فشار رواني بر بدن و ذهن 

استرس يا فشار رواني چيست؟ 

اضطراب يك واكنش طبيعي در بدن ماست. فرض كنيد در يك خيابان شلوغ اتومبيلي با سرعت به شما نزديك مي‌شود؛ اگر استرس وجود نداشته باشد طبيعتاً شما هم تلاشي براي كنار رفتن از مسير اتومبيل نخواهيد داشت و اين زندگي‌تان را به خطر مي‌اندازد. به همين خاطر روانشناسان معتقدند در موضوع استرس صحبت بر سر شدت و مدت فشار رواني است كه شما تحمل مي‌كنيد.

به‌طور كلي عوارض استرس يا فشار رواني  در شرايطي بروز مي‌كند كه بدن براي مبارزه با يك تهديد آماده مي‌شود. در اين شرايط تمام بدن شما براي اين مبارزه آماده مي‌شوند. براي مثال مغزتان تمام توجه را از موضوعات ديگر برداشته و صرف تهديدي مي‌كند كه با آن روبه‌رو شده‌ايد. يا سيستم گردش خون و تنفس به شما كمك مي‌كنند كه با سرعت بيشتري بدويد.

دليل عوارض استرس و فشار رواني

تا اينجا از يك فشار رواني عادي و حتي مفيد براي بقا صحبت كرده‌ايم. اما گاهي اوقات اين آمادگي و پاسخ بدن، در شرايط ديگري مثل محل كارتان و در هرروز اتفاق مي‌افتد. در اين وضعيت بدن‌تان هرروز در حال واكنش نشان دادن به شرايط پيش‌آمده است. اين حالت باعث مي‌شود كه بدن دير يا زود در حالت فرسودگي قرار بگيرد. اما چرا اين اتفاق مي‌افتد؟

يكي از مهم‌ترين دلايل آسيب‌رسان بودن اضطراب ترشح هورمون كورتيزول است. كورتيزول كه به آن هورمون استرس نيز گفته مي‌شود هر وقت با خطري مواجه شويد ترشح مي‌شود و شما را براي مبارزه‌اي كه از آن صحبت كرديم آماده مي‌كند. اما اگر استرس بخشي از زندگي شما شده، يعني كورتيزول هم دائماً در بدن شما ترشح مي‌شود. اين درحاليست كه ترشح بيش‌ازحد اين هورمون مي‌تواند مشكلات بسياري را برايتان به همراه داشته باشد. درواقع طولاني شدن ترشح كورتيزول است كه باعث مي‌شود از عوارض استرس و فشار رواني صحبت كنيم. در ادامه بعضي از اين عوارض را باهم بررسي خواهيم كرد. 

عوارض استرس و فشار رواني

طبيعي است كه تنش و فشار رواني براي بدن مضر بوده و روي آن تاثير دارد. مخصوصا اگر اين شرايط براي مدت زمان طولاني ادامه يابد. اما اين پيامدها تنها مختصر سلامت جسماني نبوده و تاثيرات رواني نيز دارد. در اين قسمت به بررسي عوارض استرس و فشار رواني مي‌پردازيم.

🔸مشكلات روحي

مطالعات نشان مي‌دهد كساني كه عوارض استرس فشار رواني بيشتري را در زندگي تجربه مي‌كنند بيشتر هم درگير بيماري‌هاي روحي مي‌شوند. مشكلاتي مانند اضطراب و افسردگي معمولاً به اين خاطر پيش مي‌آيند كه بيمار احساس مي‌كند آن‌قدري كه بايد روي زندگي خود كنترل ندارد. درواقع به ميزاني كه شما استرس بيشتري را در زندگي تجربه مي‌كنيد كيفيت و رضايت از زندگي پايين‌تر مي‌آيد. در اين شرايط طبيعي است كه به سمت بيماري‌هاي رواني حركت كنيد.

🔸دشواري در تفكر از عوارض استرس

حتماً براي‌تان پيش آمده كه وقتي راجع به موضوعي دچار استرس مي‌شويد نمي‌توانيد به هيچ‌چيز ديگر فكر كنيد. يا شايد كاملاً اين موضوع را فراموش مي‌كنيد و كاري براي آن انجام نمي‌دهيد. تمامي اين مشكلات در سيستم تفكر و فعاليت‌هاي مغز شما به وجود مي‌آيد.

اگر اين شرايط براي طولاني‌مدت ادامه پيدا كند شما نمي‌توانيد به‌راحتي راجع به موضوعات مختلف زندگي‌تان فكر كنيد؛ يا به آن‌ها توجه داشته باشيد؛ به همين خاطر احتمالاً در بخش‌هاي ديگر زندگي دچار مشكل مي‌شويد. يكي ديگر از مشكلاتي كه استرس در فعاليت مغز ايجاد مي‌كند اختلال در تصميم‌گيري است. كساني كه دچار اضطراب مي‌شوند معمولاً قدرت تصميم‌گيري را از دست مي‌دهند. اين شرايط گاهي باعث مي‌شود تصميم‌هاي اشتباه بگيريد و مشكلات بيشتري را براي زندگي‌تان درست كنيد.

🔸مشكلات رفتاري| عوارض استرس

عوارض استرس ظرفيت و تحمل شما را كم مي‌كند. اين شرايط باعث مي‌شود گاهي عصبي‌تر از ساير مواقع باشيد. كوچك‌ترين مسائل شما را به هم بريزند و حسابي عصباني يا افسرده شويد. بدرفتاري با ديگران، پرخوري، رفتارهاي پرخطر يا افسرده شدن و گريه كردن همگي ازجمله آسيب‌هايي هستند كه استرس به سلامت رفتار شما وارد مي‌كند.

🔸اختلالات خواب

همان‌طور كه گفتيم استرس به معناي آماده شدن بدن براي مبارزه با يك خطر است. طبيعتاً در اين شرايط بدن شما فعال‌تر از هميشه مي‌شود و به همين خاطر بي‌خوابي يكي از مشكلات شايع كساني است كه در زندگي خود با فشار رواني درگير هستند. اما به‌غير از بي‌خوابي ساير مشكلات خواب مثل ديدن كابوس يا حتي راه رفتن در خواب نيز مي‌توانند به دليل استرس اتفاق بيفتند.

🔸اعتياد در نتيجه عوارض استرس

اگر به زندگي كساني كه درگير اعتياد شده‌اند نگاه كنيد بيشتر آن‌ها درگير مشكلات و استرس‌هاي بسياري بوده‌اند. استفاده از مخدرها باعث مي‌شود شما حداقل براي مدتي فشارهاي رواني و نگراني‌هايتان را فراموش كنيد و احساس آرامش و سرخوشي را تجربه كنيد. به همين خاطر بيماران اضطرابي بيش از ديگران به استفاده از سيگار يا ساير مخدرها گرايش نشان مي‌دهند. استفاده از اين مواد تجربه خطرناكي است كه مي‌تواند بيمار را درگير اعتياد كند.

عوارض استرس و بيماري‌هاي جسمي

ترشح كورتيزول در بدن باعث مي‌شود تا استرس بيش از هر چيز با مشكلات جسماني در ارتباط باشد. تحقيقات ثابت كرده كه بسياري از بيماري‌هاي جسماني به دليل استرس ايجاد مي‌شوند يا حداقل با وجود استرس شدت بيشتري پيدا مي‌كنند. بعضي از شايع‌ترين پيامدهاي فشار رواني بر بدن عبارتند از:

🔷بيماري‌هاي روان‌تني از عوارض استرس

بيماري‌هاي روان‌تني يا سايكوسوماتيك از شايع‌ترين پيامدهاي استرس هستند. بيماري‌هاي روان‌تني مثل انواع آلرژي‌ها، مشكلات گوارشي يا سردردهاي عصبي درواقع شرايطي هستند كه اضطراب خود را به‌صورت يك بيماري جسمي نشان مي‌دهد. اين بيماران معمولاً كساني هستند كه نمي‌توانند استرس خود را به‌راحتي برون‌ريزي كنند و از اين راه مي‌خواهند شدت مشكل خود را به ديگران نشان دهند.

🔷مشكلات قلبي-عروقي

حتماً تابه‌حال اين را تجربه كرده‌ايد كه وقتي استرس داريد ضربان قلب‌تان افزايش پيدا مي‌كند. درواقع يكي از تأثيرات ترشح كورتيزول بالا رفتن فشارخون است. عوارض استرس و فشار رواني اگرچه در زمان كوتاه به شما كمك مي‌كند تا براي مبارزه با شرايط سخت آماده شويد اما در بلندمدت خطر بيماري‌هاي قلبي و حتي سكته مغزي را افزايش مي‌دهد.

🔷كاهش سطح ايمني بدن

يكي از مهم‌ترين و جدي‌ترين عوارض استرس اين است كه فعاليت سيستم ايمني بدن را ضعيف مي‌كند. به همين خاطر در شرايط فشار رواني بدن در مقابل انواع بيماري‌ها و ميكروب‌ها آسيب‌پذير مي‌شود. كاهش سطح ايمني مي‌تواند خطراتي مانند درگيري با انواع سرطان‌ها را هم به دنبال داشته باشد.

🔷اختلالات خوردن

بسياري از ما وقتي درگير استرس مي‌شويم ميل بيشتري به غذاها پيدا مي‌كنيم. متأسفانه اين تمايل بيشتر اوقات به سمت غذاهاي پر از قند يا كربوهيدرات است، زيرا بدن در تلاش است تا انرژي خود را براي شرايط مبارزه تأمين كند. اين شرايط علاوه بر چاقي باعث بسياري از مشكلات قلبي و عروقي يا حتي ديابت نيز مي‌شود. بالعكس دسته ديگري از افراد وقتي دچار استرس مي‌شوند نمي‌توانند چيزي بخورند و اين مي‌تواند باعث مشكلات ناشي از عوارض استرس مثل كمبود مواد مغذي در بدن آن‌ها بشود. به‌علاوه تحقيقات نشان مي‌دهد بيماري‌هايي مانند بي‌اشتهايي عصبي نيز با اضطراب ارتباط دارند.

🔷ريزش مو

يكي از انواع ريزش مو به نام طاسي سكه‌اي دقيقاً به دليل عوارض استرس ايجاد مي‌شود. در اين شرايط موهاي سر، ابرو، مژه يا هر قسمت ديگري درست به‌اندازه يك سكه خالي مي‌شوند. اين شرايط مي‌تواند با توجه به شدت استرس موقتي و قابل‌درمان باشد يا براي هميشه باقي بماند.

🔷سندروم روده تحريك پذير

يكي ديگر از عوارض استرس و فشار رواني ابتلا به بيماري سندروم روده تحريك پذير است. به طور كلي اضطراب بر عملكرد دستگاه گوارشي تاثير داشته و آن را مختل مي‌كند. در اين حالت افراد گرفتگي در روده ها، درد، نفخ، اسهال و يبوست را تجربه مي‌كنند.

نشانه هاي بروز عوارض استرس و فشار رواني

عوارض استرس و فشار رواني در طولاني مدت، خود را به شكل هاي متفاوتي نشان مي‌دهد. در واقع اطرافيان مي‌توانند با مشاهده اين علائم متوجه چنين موضوعي بشوند. برخي از اين نشانه هاي شامل اختلال در تمركز، بدبيني و منفي گرايي، نشخوار فكري، اختلال در حافظه، بروز نشانه هاي جسماني و… مي‌شود. بهتر است افراد در صورت بروز چنين نشانه هايي براي درمان اقدام كنند.

عوارض استرس و فشار رواني و راهكار درماني

با وجود همه عوارض و پيامدهاي منفي كه از استرس بيان كرديم منطقي نيست كه بخواهيد به اضطراب در زندگي خود ادامه بدهيد. بااين‌حال گاهي اوقات چاره‌اي غير از تحمل اضطراب نداريد. براي مثال اگر شغل شما فشار رواني بسياري را به همراه دارد يا درگير مشكلات خانوادگي هستيد نمي‌توانيد از استرس فرار كنيد. در اين شرايط بهتر است راه‌هايي را براي سازگار شدن با شرايط ياد بگيريد.

كمك گرفتن از مشاورين متخصص در اين زمان يكي از بهترين راهكارهايي است كه مي‌توانيد از آن استفاده كنيد. مشاورين به‌خوبي راه حل مسئله و كنار آمدن با مشكلات را مي‌شناسند و مي‌توانند به شما براي تغيير شرايط كمك كنند. 

📌دارو درماني

در برخي از موارد به قدري عوارض استرس و فشار رواني بر افراد شديد مي‌شود؛ كه روش هاي روانشناختي پاسخگو نبوده و افراد بايد دارو مصرف كنند. البته دارودرماني حتما بايد تحت نظر پزشك انجام شده و به صورت اصولي باشد. دسته اي از داروها موسوم به اضطراب ها در اين مورد موثر هستند.

📌ورزش

يكي ديگر از اقدامات موثري كه مي‌توان براي كاهش عوارض استرس و فشار رواني انجام داد؛ ورزش و فعاليت بدني است. در اين حالت ميزان هورمون ها تنظيم شده و همچنين روحيه افراد نيز تقويت مي‌گردد. در واقع بدن براي براي مبارزه با عوارض ناشي از اين موضوع آمادگي بيشتري كسب مي‌كند.

سخن پاياني

موضوعات مختلفي در زندگي روزمره براي ما استرس و اضطراب ايجاد مي‌كنند. همچنين براي راه هاي كنترل اين موضوع نيز راه هاي مختلفي وجود دارد. افراد بهتر است در ابتدا، عامل استرس را شناسايي كرده و در قدم بعدي براي درمان اقدام كنند. افراد بايد در اين مورد با متخصص مشورت كرده و همچنين براي درمان اقدام نمايند.

براي دريافت مشاوره در زمينه عوارض استرس و فشار رواني مي‌توانيد در هر زمان از روز براي مشاوره تلفني با برترين متخصصان در كلينيك تخصصي ذهن نو از طريق شماره 02191002360 و يا از طريق تلفن ثابت با شماره 9099070354 تماس بگيريد.

سوالات متداول