متادون چيست | عوارض، نشانه ها و علائم اعتياد به متادون

مشاوره روانشانسي ذهن نو

مركز مشاوره ذهن نو برترين مركز مشاوره روانشناسي در زمينه هاي مختلف روانشناسي از جمله مشاوره خانواده، ازدواج، كودك، طلاق، خيانت، نوجوان، بلوغ، جنسي و سكس تراپي ، ترك اعتياد، اختلات رواني و شخصيت و ... مي باشد.

متادون چيست | عوارض، نشانه ها و علائم اعتياد به متادون

آيا علائم اعتياد به متادون و عوارض متادون را مي شناسيد ؟ قرص و شربت متادون يكي از انواع اعتياد به مواد مخدر است كه در سال‌هاي اخير به دليل خاصيت درماني اين دارو و تجويز آن در كلينيك‌هاي ترك گسترش پيدا كرده است. اگرچه اين دارو به عنوان يك داروي موثر مي‌تواند در درمان اعتياد به ساير مواد مخدر كمك كننده باشد با اين حال نبايد از اين واقعيت غافل شويم كه اين دارو خود براي مصرف كننده، اعتياد آور بوده و مشكلاتي را به همراه داشته باشد.

در اين مطلب راجع به علائم اعتياد به متادون، نشانه‌ها، چيستي و عوارض آن صحبت خواهيم كرد. با توجه به اهميت زمان در درمان اعتياد به هرگونه ماده مخدر، اگر شما يا يكي از اطرافيانتان نشانه‌هاي اعتياد به اين ماده را نشان مي‌دهد بهتر است هرچه سريع‌تر با يك متخصص در اين باره صحبت كنيد.

منبع: متادون چيست | عوارض، نشانه ها و علائم اعتياد به متادون

متادون چيست؟

متادون كه با نام تجاري دولوفين نيز در بازار موجود است يك داروي مخدر صنعتي مي‌باشد كه در آزمايشگاه توليد مي‌شود. اين دارو به عنوان يك مسكن قوي توانايي كاهش درد را دارد و براي افرادي كه دردهاي متوسط تا شديد را تجربه مي‌كنند مفيد خواهد بود. از ديگر كاربردهاي آن مي‌توان به خاصيت Methadone در درمان اعتياد به مواد مخدر مانند هروئين يا مرفين اشاره كرد.

اين دارو در واقع همان گيرنده‌هاي مغزي كه هروئين و مرفين بر روي آن عمل مي‌كنند را تحت تأثير قرار مي‌دهد و از اين طريق عوارض ناخوشايند سم زدايي اين مواد را كاهش مي‌دهد. با اين حال تجويز متادون بايد حتماً از نظر پزشك انجام گيرد و مصرف خودسرانه آن مي‌تواند باعث اعتياد بيمار به اين دارو شود.

طول مدت اثر متادون در ترك مواد مخدر

طول مدت اثر متادون بسياري طولاني تر از مواد مخدر از جمله هروئين است. طول اثر اين دارو تقريبا بيست چهار ساعت است. در حالي كه ماده مخدري مانند هروئين تنها دو ساعت مدت اثر دارد. به همين دليل براي ترك اعتياد به مواد مخدر همانند هروئين و … مورد استفاده قرار مي گيرد. به همين دليل دو نوع برنامه ترك با Methadone وجود دارد:

1 .درمان نگهدارنده يا طولاني مدت :

اين روش ماه ها يا سال ها زمان مي برد. هدف از اين برنامه كاهش آسيب ناشي از مصرف مواد مخدر و بهبود كيفيت زندگي فرد است.

2. برنامه سم زدايي در روش پرهيز مدار ( كوتاه مدت ) :

اين روش معمولا پنچ تا ده روز طول مي كشد. هدف از برنامه كوتاه مدت كاهش رنچ ناشي از قطع مواد مخدر مانند هروئين است.

چرا متادون اعتيادآور است؟

اين دارو يكي از انواع داروهاي افيوني است كه در آزمايشگاه‌ها و با الهام از تركيبات شيميايي مرفين ساخته مي‌شود. به همين خاطر مصرف آن درست همانند ترياك و ساير مواد افيوني باعث آرامش و يك احساس خوشايند در فرد خواهد شد. به دنبال تجربه اين لذت، فرد براي تجربه مجدد آن به سراغ مصرف متادون خواهد رفت.

از ديگر دلايلي كه براي اعتياد به متادون مي‌توان عنوان كرد اين است كه با مصرف اين قرص براي يك دوره زماني، تغييراتي در ترشح مواد ضد درد به صورت طبيعي از مغز پيش خواهد آمد به اين معنا كه توانايي كاركرد طبيعي مغز دستخوش تغيير شده و فرد براي تجربه احساس طبيعي بودن مي‌بايست مرتبا مقداري از اين ماده را مصرف نمايد. در غير اين صورت نشانه‌هاي ناخوشايند جسمي و رواني ترك اين ماده ظاهر مي‌شود. در اين شرايط براي جلوگيري از اين احساسات منفي، مصرف اين دارو ادامه پيدا خواهد كرد.

نشانه‌هاي مصرف متادون

اگر به مصرف متادون توسط يكي از اطرافيان خود شك داريد مي‌توانيد نشانه‌هاي زير را در او كنترل نماييد. با هربار مصرف اين قرص و تا زماني كه اثر دارو از بين نرفته باشد شما علائم جسمي و رواني مشخصي را در فرد مي‌بينيد، در صورتي كه همه يا تعدادي از علائم زير در فرد مورد نظرتان وجود دارد بهتر است براي كسب اطلاعات بيشتر از يك متخصص كمك بگيريد.

خواب آلودگي
خشكي دهان
تنگي نفس
خارش بدن
سردرد
ناتواني در تمركز حواس
ضربان قلب نامنظم

علائم اعتياد به متادون

استفاده از متادون حتي در چند بار اول باعث بروز نشانه‌هايي در رفتار و جسم بيمار مي‌شود. با دقت به اين نشانه‌ها تا حدودي مي‌توان مطمئن شد كه فرد از اين دارو استفاده مي‌كند. با اين‌حال دقت داشته باشيد كه اين نشانه‌ها ممكن است به هر دليل ديگري نيز اتفاق بيفتد. به همين خاطر تشخيص دقيق اين موضوع تنها به عهده متخصص است. ازجمله علائم اعتياد به اين دارو عبارت است از:

علائم رفتاري اعتياد به متادون

احساس خستگي و خواب‌آلودگي
گيجي و از دست دادن تمركز
تحريك‌پذيري
اختلالات خواب
بروز مشكلات در روابط جنسي

علائم جسمي اعتياد به متادون

ورم صورت
تهوع و استفراغ
تعريق
سردرد
اختلال در چرخه قاعدگي خانم‌ها

نشانه هاي اوليه اعتياد به متادون

وجود برخي رفتارها و علائم خاص نشان دهنده اين است كه فرد نسبت به مصرف Methadone اعتياد پيدا كرده است اين علائم و رفتارها شامل موارد زير هستند.

افزايش ميزان مصرف

پس از مدتي استفاده از دارو، بيمار متوجه خواهد شد كه ديگر با مصرف متادون به اندازه قبل، احساس آرامش و راحتي نمي‌كند به همين خاطر مقدار مصرف را افزايش مي‌دهد. اين افزايش ميزان مصرف كه به آن تحمل دارويي گفته مي‌شود نشان دهنده اين است كه بدن فرد نسبت به مقدار قبلي دارو مقاومت پيدا كرده و تحت تأثير آن قرار نمي‌گيرد.

بروز نشانه‌هاي ترك

نشانه‌هاي ترك به اين معناست كه چنانچه ميان دو وعده مصرف فاصله زماني افزايش پيدا كند و يا مقدار مصرف كاهش داشته باشد علائم جسمي و رواني ناخوشايندي در فرد بروز پيدا خواهد كرد. اين علائم عبارت‌اند از سردرد، دلدرد، دردهاي عضلاني، سرد يا گرم شدن بيش از حد بدن، اضطراب، پرخاشگري، افسردگي، تب و لرز، ضعف در بينايي، بي‌اشتهايي و بي‌خوابي.

جست‌وجوي دارو از علائم اعتياد به متادون

افرادي كه اعتياد به متادون را تجربه مي‌كنند معمولاً بخش قابل توجهي از زمان خود را مشغول تلاش براي پيدا كردن و استفاده از دارو هستند. اين مسئله باعث مي‌شود كه آن‌ها ساير وظايف محوله مثل وظايف شغلي يا نقشي كه در خانواده دارند را كنار بگذارند.

نشانه‌هاي قطع مصرف متادون

همان‌طور كه گفتيم يكي از راه‌هاي تشخيص اعتياد به Methadone نشانه‌هاي ترك هستند. اين نشانه‌ها هنگامي نمايان مي‌شود كه بيمار براي مدتي نتواند از اين دارو استفاده كند و يا ميزان مصرف كمتر از مقدار هميشگي باشد. نشانه‌هاي رايج ترك متادون عبارتند از:

بي‌خوابي و بي‌اشتهايي
اضطراب و تحريك‌پذيري
سردرد
دل‌درد
اسهال
مشكلات بينايي

نشانه‌هاي مسموميت با متادون

متادون دارويي است كه تجزيه و دفع آن از بدن به آهستگي صورت مي‌گيرد. به همين خاطر مقداري از آن در بدن فرد باقي مانده و در صورتي كه فرد در طي اين مدت مجدداً به مصرف دارو بپردازد علائم مسموميت ظاهر مي‌شود. همچنين ممكن است بيمار در يك نوبت استفاده از Methadone به دليل زياده روي علائم مسموميت را نشان دهد. در ادامه اصلي‌ترين علائم مسموميت با متادون را بررسي خواهيم كرد. درصورتيكه اين علائم را در فردي مشاهده كرديد هرچه سريع‌تر او را به مراكز درماني برسانيد.

سردي بدن
كاهش ضربان قلب
كاهش تعداد تنفس
كاهش سطح هوشياري
درصورتيكه مسموميت بالا باشد احتمال ايست قلبي و مرگ نيز وجود دارد.

نكته: در صورتي كه از متادون براي ترك اعتياد استفاده مي كنيد، حتما بايد تحت نظر متخصص اين كار را انجام دهيد.

تست اعتياد به متادون

روش‌هاي مختلفي براي بررسي اعتياد به متادون وجود دارد. اين آزمايش‌ها معمولاً به دو دسته تست‌هاي سريع خانگي و همين‌طور تست‌هاي آزمايشگاهي تقسيم مي‌شوند. اگرچه تست‌هاي خانگي در زمان كوتاهي به شما جواب مي‌دهند اما احتمال خطا و تقلب در آن‌ها بالاست. در مقابل تست‌هاي آزمايشگاهي نتايج دقيق‌تري ارائه مي‌كنند اما نياز به زمان بيشتري براي پاسخگويي دارند.

ازجمله تست‌هاي معتبر براي بررسي اعتياد به متادون مي‌توان به تست ادرار، خون، بزاق و موي سر اشاره كرد. رايج‌ترين اين تست‌ها كه بيش از ديگران مورداستفاده قرار مي‌گيرد تست ادرار است. بااين‌حال امكان تقلب در اين تست نيز وجود دارد. بهترين و دقيق‌ترين روش براي بررسي اعتياد به مخدرهاي مختلف آزمايش موي سر است. اما اين روش به دليل هزينه بالايي كه دارد معمولاً مورداستفاده قرار نمي‌گيرد.

عوارض اعتياد به متادون

متادون از آن دسته داروهايي است كه اثرات منفي بسياري روي بدن مي‌گذارد. به همين خاطر است كه شناخت اين ماده و همين‌طور نشانه‌هاي اعتياد به اين دارو از اهميت بالايي برخوردار است. رايج‌ترين مشكلي كه به دنبال استفاده از Methadone براي بيمار پيش مي‌آيد مشكلات كبدي و به‌خصوص سرطان كبد هستند. ساير عوارض اعتياد به متادون عبارت است از:

آسيب ديدن دندان‌ها
بيماري‌هاي تنفسي
بيماري‌هاي رواني مانند اختلالات شخصيت
بيماري‌هاي قلبي و عروقي

آسيب ديدن دندان ها | عوارض اعتياد به متادون

مصرف متادون سبب به وجود آمدن بيماري هاي دهان و دندان در فرد مي شود. كساني كه اعتياد به مصرف اين دارو دارند نسبت به ساير افراد بيشتر دچار بيمارهاي دهان و دندان مي شوند. اين دارو مي تواند سبب به وجود آمدن خشكي دهان و پوسيدگي دندان در ميان مدت شود.

بيماري قلبي و عروقي | عوارض متادون

مصرف متادون فشار خون را پايين مي آورد كه همين امر سبب ضعف و بي حالي فرد مي شود.

عوارض متادون بر كبد

بر اساس تحقيقات انجام شده مصرف متادون در طول 28 روز موجب افزايش آنزيم هاي كبدي مي شود. كه بعد از مدتي سبب از كار افتادن كبد فرد مي شود.

عوارض متادون بر مغز

دوپامين با اثر بر روي گيرنده هاي عصبي مغز سبب ايجاد ترشخاتي در مغز مي شود كه احساس سرخوشي را در فرد ايجاد مي كند. كه اين اثر كاملا موقت بوده و بعد از از بين رفتن طول اثر دارو از بين مي رود. ادامه پيدا كردن اين روند در فرد سبب از دست حافظه و قدرت تصميم گيري مي شود. و در طولاني مدت سبب به وجود آمدن اختلال حواس در فرد مي شود.

مصرف اين دارو در طولاني مدت سبب به وجود آمدن اضطراب، افسردگي، اختلال خواب و درد پا در فرد مي شود.

موارد ممنوعيت استفاده از متادون

همان‌طور كه گفتيم متادون عوارض بسياري دارد. اما اين عوارض در برخي افراد بيشتر است. يا حتي مي‌تواند خطر مرگ را به دنبال داشته باشد. به همين خاطر قبل از اينكه از Methadone استفاده كنيد حتماً از نبود بيماري‌ها يا داروهايي كه با آن تداخل دارند اطلاع كافي كسب كنيد. ازجمله موارد منع مصرف اين دارو عبارت است از:

بيماران مبتلا به اختلالات كليه و كبد
بيماراني كه مشكلات قلبي يا تنفسي دارند
استفاده هم‌زمان Methadone و الكل
استفاده هم‌زمان متادون با داروهاي آرام‌بخش به‌خصوص بنزوديازپين‌ها

درمان اعتياد به متادون

بر اساس تحقيقات انجام شده معمولاً به اين خاطر كه علائم ترك متادون مي‌تواند براي سلامتي فرد خطرات جدي را به همراه داشته باشد، توصيه مي‌شود كه ترك اين دارو زير نظر پزشك و در مراكز درماني صورت بگيرد. در فرايند ترك اعتياد به متادون معمولاً پزشكان ميزان مصرف را به تدريج كاهش مي‌دهند. اين مسئله باعث كاهش شدت علائم جسمي و رواني ترك ماده مخدر مي‌شود. درمان پزشكي تا زماني كه Methadone به طور كامل از بدن فرد خارج شود و وابستگي فيزيولوژِيكي به اين ماده در بيمار باقي نمانده باشد ادامه پيدا خواهد كرد.

اهميت رواندرماني در ترك اعتياد به متادون

يكي از تجربياتي كه معمولاً افراد درگير با اعتياد به متادون و خانواده‌هاي آن‌ها تجربه مي‌كنند شروع مجدد مصرف، پس از ترك است. اين موضوع اهميت استفاده از جلسات مشاوره رواندرماني در كنار درمان‌هاي طبي را نشان مي‌دهد. برخي از اقدامات مهم روانشناختي در زمينه ترك اعتياد به متادون را در ادامه با يكديگر بررسي خواهيم كرد.

هشياري نسبت به نشانه‌ها

روانشناسان با استفاده از تكنيك‌هاي رفتاري به فرد كمك مي‌كنند تا نشانه‌هايي در محيط كه او را نسبت به مصرف مجدد تحريك مي‌كند شناسايي كرده و براي آن‌ها راه چاره‌اي پيدا كند. براي مثال ممكن است فرد به اين نتيجه برسد كه هر بار دچار اضطراب مي‌شود به مصرف مواد مخدر تمايل بيشتري پيدا مي‌كند و يا در صورت مشاهده برنامه‌هاي تلويزيوني در اين زمينه تمايل به مصرف در او افزايش پيدا مي‌كند. هنگامي كه فرد نسبت به اين علائم يا پيشايندها آگاه باشد، توانايي كنترل وي بالاتر مي‌رود.

آموزش راهكارهاي سازگارانه‌تر

پس از شناسايي پيشايندها قدم ديگري كه مي‌بايست براي جلوگيري از مصرف مجدد مواد مخدر برداشته شود آشنايي با راهكارهاي مناسب است. براي مثال فردي كه متوجه شده در صورت اضطراب، به مصرف مواد مخدر روي مي‌آورد مي‌بايست تكنيك‌هاي درماني را براي كاهش اضطراب و مديريت شرايط آموزش ببيند تا از راه‌هاي مناسب‌تري با اضطراب خود روبه‌رو شود.

ايجاد جلسات خانواده درماني

يكي از مشكلاتي كه براي قربانيان اعتياد به متادون يا هر ماده مخدر ديگري پيش مي‌آيد اين است كه روابط خانوادگي و دوستانه آنها تحت تأثير اعتياد، با مشكلات جدي مواجه شده است. شايد بتوان گفت وجود همين مشكلات و نبود يك سيستم حمايتي و عاطفي مناسب مي‌تواند دليلي براي بازگشت مجدد فرد به سمت اعتياد باشد. در جلسات مشاوره، معمولاً روانشناسان با كمك گرفتن از اصول مشاوره خانواده سعي مي‌كنند تا مشكلات پيش آمده را برطرف كرده و يك سيستم حمايتي و عاطفي مناسب را مجدداً براي فرد تدارك ببينند.

كمك گرفتن از جلسات گروه درماني

شركت در جلسات گروه درماني باعث مي‌شود كه فرد با جمعي از افرادي آشنا شود كه مشكلاتي مشابه خودش دارند. اين موضوع مي‌تواند باعث افزايش انگيزه و تمايل فرد به تغيير شود و همچنين زمينه يك رابطه اجتماعي مناسب‌تر را براي فرد به همراه خواهد داشت.

خدمات مشاوره ترك اعتياد به متادون

ايجاد جلساتي براي افزايش انگيزه، پيدا كردن هدف‌هاي مناسب‌تر در زندگي، بررسي‌هاي دوره‌اي براي جلوگيري از ابتلا به اضطراب و افسردگي به دليل ترك مواد مخدر، از جمله ديگر راهكارهاي جلسات مشاوره براي ترك اعتياد به متادون هستند.

خدمات ذهن نو براي افراد دچار اعتياد به متادون

اعتياد و همين‌طور ترك آن يك موضوع فردي نيست. در تمامي مراحل اين موضوع خانواده‌ها نيز درگير هستند. حتي بسياري از مواقع رفتارهاي اشتباه خانواده است كه باعث بازگشت به سمت مصرف مجدد يا بي‌ميلي به ترك اعتياد مي‌شود. به همين خاطر يكي از خدمات مركز مشاوره ذهن نو اين است كه در كنار درمان بيمار جلساتي هم براي آموزش خانواده برگزار مي‌شود و راه‌هاي برخورد با بيماري كه به‌تازگي استفاده از مخدر را ترك كرده به آن‌ها آموزش داده مي‌شود.

علاوه بر خانواده‌درماني يكي ديگر از مزاياي مركز ذهن نو اين است كه شما مي‌توانيد در يك مركز به تمامي خدمات لازم براي ترك اعتياد دسترسي داشته باشيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه ترك و علائم اعتياد به متادون در هر زمان از روز براي مشاوره ترك اعتياد با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو از طريق شماره 02191002360 تماس بگيريد.