فرار از مدرسه عواقب سختي براي خانواده، مدرسه و اجتماع به وجود مي‌آورد. فرار كردن كودكان و نوجوانان از مدرسه باعث مي‌شود كه آن‌ها بيشتر در معرض خطرات بيروني همچون اعتياد و كارهاي خلاف قرار بگيرند و در آينده از نظر شغلي، تحصيلي و ارتباطي نيز دچار مشكل مي‌شوند.

براي دريافت مشاوره در زمينه فرار از مدرسه مي توانيد در هر زمان از روز براي مشاوره تلفني با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو از طريق شماره 02191002360 و يا از طريق تلفن هاي ثابت منزل با شماره 9099070354 تماس بگيريد.

منبع: فرار از مدرسه

فرار از مدرسه

ترك كردن مدرسه بدون اطلاع خانواده و مسئولان مدرسه، به معناي فرار از مدرسه است كه در دسته اختلالات رفتاري قرار مي‌گيرد.

فرار از مدرسه بر كاركردهاي تحصيلي و همينطور آينده شغلي دانش‌آموزان تاثير مي‌گذارد؛ به طوري كه برخي از روانشناسان از آن با عنوان خودكشي اجتماعي ياد مي‌كنند.

بر اساس آمار، فرار از مدرسه در هر سني و در هر دوره تحصيلي ممكن است پيش بيايد. اما رخ دادن آن در سنين پايين مشكلات بيشتري براي كودك به وجود خواهد آورد بنابراين در مقابل دانش آموزان ابتدايي با حساسيت بيشتري بايد رفتار كرد.

فرق فرار از مدرسه با مدرسه هراسي در چيست؟

بسياري از افراد فرار از مدرسه را با مدرسه هراسي اشتباه مي‌گيرند. اين دو موضوع با يكديگر متفاوت هستند و اصلي‌ترين تفاوت آن‌ها هم در آگاهي يا عدم آگاهي والدين از نبودن كودك در مدرسه است.

مدرسه‌هراسي به حالتي گفته مي‌شود كه كودك از رفتن به مدرسه اجتناب مي‌كند و والدين نيز از اين موضوع آگاه هستند. كودكاني كه دچار مدرسه هراسي هستند، با بروز واكنش‌هايي همچون ناراحتي، بي‌قراري، حالت تهوع، وابستگي به پدر و مادر، گريه كردن، دل‌درد، استرس و اضطراب دائمي اين ترس خود را نشان مي‌دهند.

اما در زمينه فرار از مدرسه، والدين از اينكه فرزندشان مدرسه را ترك كرده، بي‌اطلاع هستند. در واقع كودكان و يا نوجواناني كه از مدرسه فرار مي‌كنند، به خانه نمي‌روند و تمايل دارند اين زمان را در بيرون از خانه سپري كنند. كودكاني كه از مدرسه فرار مي‌كنند، برخلاف كودكاني كه مدرسه هراسي دارند و دچار اختلال اضطراب مي‌شوند؛ معمولا تمايل به رفتارهاي قانون شكنانه و ضداجتماعي دارند.

در فرار از مدرسه، نوجوانان به صورت مقطعي هم از خانه و هم از مدرسه بيزارند و تمايل دارند از هر دو مكان دور باشند. اما كودكاني كه دچار مدرسه هراسي هستند، معمولا دوست دارند در خانه باشند و در يك مدت زمان طولاني از مدرسه رفتن اجتناب مي‌كنند.

تاثير فرار از مدرسه روي نوجوانان

زماني كه فرار از مدرسه ادامه دار شود، آسيب ها و پيامدهاي زيادي را به همراه خواهد داشت. اغلب نوجوانان براي اينكه در گروه همسالان خود پذيرش شوند؛ دست به تغييرات جسمي و فرار از محيط آموزشي مي‌زنند. به مرور اين رفتارها منجر به دوري از خانواده و احساس بي ارزشي مي‌شود. در نهايت چنين اعمالي نوجوان را به اضطراب و استرس دچار مي‌كند.

علل فرار از مدرسه

به طور كلي سه عامل زير مي‌تواند شرايطي را براي كودكان و يا نوجوانان فراهم كند كه منجر به فرار آن‌ها از مدرسه شود. در ادامه علل فرار از مدرسه را ذكر كرده ايم.

🔹 ويژگي‌هاي شخصيتي و فردي كودك

🔹 مسائل و مشكلات مربوط به خانواده

🔹 نواقص مدرسه و ناتواني معلمان در ايجاد علاقه به مدرسه

در ادامه توضيحات تكميلي پيرامون اين سه مورد را ارائه كرده‌ايم.

🔷 ويژگي‌هاي شخصيتي و فردي كودك

چندين عامل ژنتيكي، محيطي، سبك فرزند پروري والدين و … ويژگي‌هاي شخصيتي و فردي را براي كودكان ايجاد مي‌كند كه برخي از آن‌ها منجر به اقدام به فرار از مدرسه مي‌شود.

🔻 تعارض‌هاي رواني: داشتن اختلالات خلقي و رواني، زمينه فرار از مدرسه را براي كودكان ايجاد مي‌كند. اختلالات بيش فعالي و يا اختلال نقص توجه از مهم‌ترين اختلالاتي است كه سبب مي‌شود افراد از مدرسه فرار كنند. از ديگر اختلالات موثر در اين زمينه مي‌توان به اختلال نافرماني مقابله جويانه و اخــتلال سلوك، مشكلات اضطرابي، مشكلات خلقي همانند افسردگي و زمينه‌هاي پرخاشگري و … اشاره كرد.

🔻 مشكلات تحصيلي: داشتن عملكرد تحصيلي ضعيف، موجب مي‌شود كه كودك و يا نوجوان احساس ناكارآمدي داشته باشد و از مدرسه فرار كند. برخي از كودكان در چنين موقعيتي نيازمند كمك‌هاي آموزشي هستند.

🔻 مشكل دربرقراري ارتباط: برخي از كودكان به دليل نداشتن مهارت‌هاي ارتباطي نمي‌توانند با همسالان خود ارتباط برقرار كنند، به همين دليل دچار ناسازگاري با ديگر بچه‌ها مي‌شوند. همين موضوع مي‌تواند منجر به پذيرفته نشدن او در گروه‌هاي مختلف شود و ديگران از پذيرفتن او در جمع شان اجتناب نمايند.
معمولا اين دسته از كودكان يا تمايلي به بودن در كنار ديگران ندارند و يا به سراغ گروه‌هايي مي‌روند كه هنجار شكني و مشكلات رفتاري دارند. همين موضوع احتمال فرار از مدرسه توسط اين دسته از كودكان را افزايش مي‌دهد.

🔻 اضطراب جدايي: برخي ديگر از كودكان نيز به دليل داشتن اضطراب جدايي، نمي‌توانند از پدر و مادر خود به طور كامل جدا شوند و دچار استرس و اضطراب مي‌گردند. اضطراب جدايي معمولا به تدريج و در مراحل اوليه درمان مي‌شود اما در صورتي كه حل نشود، ممكن است مشكلات ناسازگاري با ديگر افراد و در نهايت فرار از مدرسه را ايجاد نمايد.

🔷 تاثير خانواده در فرار از مدرسه

فضايي كه كودك در آن زندگي مي‌كند از ديگر مواردي است كه اثر رواني بسياري بر روي فرد دارد. اهميت خانواده در سنين نوجواني به بالاترين حد خود مي‌رسد. در ادامه به مواردي كه در خانواده اتفاق مي‌افتد و در فرار از مدرسه كودكان و نوجوانان موثر است، پرداخته‌ايم:

🔺 كشمكش‌هاي خانواده: تعارض و كشمكش‌هاي موجود در فضاي خانه، مشاجره و بحث‌هاي پي‌در‌پي و شديد مي‌تواند نوجوان را در موقعيتي قرار دهد كه اقدام به فرار از مدرسه نمايد. بر اساس آماري كه در اختيار داريم كودكاني كه در اين خانواده‌ها بزرگ مي‌شوند، بيش از ديگر كودكان در معرض آسيب و همينطور قانون شكني و نافرماني قرار دارند؛ به طوري كه مي‌خواهند از فضاي خانه و مدرسه دور بمانند.

🔺 روش‌هاي تربيتي: اينكه والدين از چه روش‌هاي تربيتي براي فرزندشان استفاده مي‌كنند، مي‌تواند در قانون‌پذيري و رفتارهايي كه از كودك بروز مي‌دهد، تاثير بسيار زيادي داشته باشد. والدين پرخاشگر، والدين سهل‌گير و والدين كنترل‌گر زمينه مناسبي را براي فرار كودك و يا نوجوان‌شان از مدرسه فراهم مي‌كنند. برخي والدين براي كنترل فرزندشان از تبيه بدني، تحقير، ترساندن، نسبت دادن برچسب‌هاي مختلف و .. استفاده مي‌كنند كه همگي داراي تاثيرات منفي در روان او مي‌باشد.

🔺 فقر و فشارهاي خانوادگي: از ديگر مواردي كه منجر به بروز رفتارهاي پرخطر كودكان و نوجوانان مي‌شود، مشكلات اقتصادي و فشارهاي موجود در زندگي است. هرچه محيط خانه پرمشكل‌تر باشد، استرس و تنش كودكان و نوجوانان نيز بيشتر خواهد شد. به طوري كه اين مشكلات منجر به رفتارهاي هنجارشكنانه همچون فرار از مدرسه مي‌گردد.

🔺 عوامل اقتصادي: از ديگر دلايل فرار از مدرسه، عوامل اقتصادي است. فشار هاي مالي، تغيير محيط زندگي، فقر و … عواملي هستند كه نوسانات خلقي براي نوجوان به همراه دارد. و به مرور زمان او را به فرار از درس و مدرسه سوق مي‌دهد.

🔷 تاثير محيط مدرسه

اينكه محيط مدرسه براي كودكان تا چه اندازه جذاب و يا كسل ‌كننده است، در رفتارهايي كه از آن‌ها بروز مي‌دهد؛ بسيار اهميت دارد. افراد سال‌هاي طولاني را در مدرسه مي‌گذرانند، بنابراين بسيار اهميت دارد كه در محيطي قرار بگيرند كه درس خواندن را براي آن‌ها جذاب نمايد. در ادامه به تاثير مدرسه در فرار از مدرسه پرداخته‌ايم.

🔻 سو رفتار معلمان: سخت‌گيري بسيار زياد معلمان، استفاده از القاب ناپسند، تنبيه بدني و … همگي مي‌تواند منجر به ترس و يا تنفر كودك و نوجوان از مدرسه شود. اين موضوع به لزوم استفاده از كادر متخصص و حرفه‌اي براي مدارس اشاره دارد.

🔻 عدم پويايي محيط مدرسه: تمامي مدارس از پويايي لازم برخوردار نيستند و همين موضوع سبب مي‌شود كه كودكان و نوجوانان نسبت به آن دلسرد شوند و انگيزه خود را براي ادامه تحصيل از دست بدهند. مواردي همچون عدم اجازه به كودك براي صحبت كردن، بروز استعداد و خلاقيت، داشتن چهارچوب‌هاي خشك و سخت‌گيرانه و … مي‌تواند منجر به بي‌علاقگي در كودكان شود.

🔻 فشارهاي بيش از حد تحصيلي: از مشكلات اغلب مدارس اين است كه داراي انتظارات بيش از حد و سختگيرانه‌اي از دانش آموزان هستند. كودكاني كه احساس كنند در برابر تلاشي كه مي‌كنند، نتيجه مورد قبول را در امتحانات و يا تكاليف خود دريافت نمي‌كنند، به مرور از درس خواندن دلسرد مي‌شوند و زمينه فرار از مدرسه براي آن‎‌ها فراهم مي‌گردد.
مدارسي كه بيش از سن و پايه دانش آموزان از آن‎‌ها انتطار دارند، سبب مي‌شوند كه كودك و يا نوجوان همواره استرس دائمي براي انجام تكاليف خود داشته باشد و در نهايت به جاي اينكه مدرسه را محيطي جذاب بداند، آن را محيطي نامناسب تصور مي‌كند و تمايل دارد از آن دوري كند.

🔻 تشويق همسالان: نوجوانان در محيط مدرسه دوست و همسالان زيادي پيدا مي‌كنند. و براي پذيرش در اين گروه ها مجبور به تغييرات جسمي و روحي دارند. بنابراين زماني كه در يك گروه همسال قرار مي‌گيرند، از سوي آنها به فرار از مدرسه تشويق مي‌شوند.

براي آشنايي بيشتر با علل و راه هاي با مدرسه نرفتن كودكان كليك كنيد.

كاهش خطر فرار از مدرسه

استفاده از برخي روش‌ها مي‌تواند منجر به علاقه‌مندي كودكان و نوجوانان به مدرسه شود. در ادامه به روش هاي كاهش خطر فرار از مدرسه اشاره كرده‌ايم.

➰ توصيه مي‌شود معلمان، ارتباط بيشتر و عميق‌تري با دانش‌آموز و خانواده او برقرار كنند تا متناسب با شرايطي كه دارد با او رفتار كنند.

➰ كودكان و نوجواناني كه داراي مشكلات خانوادگي هستند، بايد شناسايي شوند و براي حل مشكل‌شان مشاوره دريافت كنند و حتي در صورت نياز و يا داشتن اختلالات رواني به متخصص ارجاع داده شوند.

➰ براي كودكاني كه داراي مشكلات تحصيلي هستند، بايد كلاس‌هاي فوق برنامه در زمان‌هاي اضافه در نظر گرفته شود.

➰ استعدادها و مهارت‌هاي كودك بايد شناسايي گردد و در محيط مدرسه پرورش داده شود.

➰ والدين بايد بر روي عملكرد كادر مدرسه نظارت داشته باشند، تا از هرگونه روش‌هاي خشن و يا تنبيه بدني كودكان جلوگيري كنند.

➰ كادر مدرسه بايد با استفاده از فعاليت‌هايي كه مورد علاقه كودكان است، براي آن‌ها محيطي شاد و امن را فراهم نمايند.

➰ غربالگري كودكان و شناسايي افرادي كه دچار برخي مشكلات همچون عقب‌ماندگي‌ذهني هستند نيز در اين زمينه موثر است.

نحوه رفتار والدين در رابطه با فرار از مدرسه

زماني كه فرار از مدرسه در نوجوان رخ مي‌دهد؛ والدين بايد براي تربيت و رفتار با نوجوان از روش هاي مناسبي استفاده كنند. در اين بخش مقاله به اين راهكارها اشاره كرده ايم.

💠 نوجواني كه از مدرسه فرار مي‌كند را تنبيه نكنيد و با توهين رفتار نكنيد.

💠 براي نوجواني كه از مدرسه فرار مي‌كند، محدوديت مشخص كنيد. به فرزند خود كمك كنيد تا حد و مرز هاي خانه را بداند. و زماني كه از اين مرز ها عبور كرد؛ با محدوديت روبرو خواهد شد.

💠 با دوستان فرزند خود وقت سپري كنيد.

💠 محيط خانه را به يك محيط صميمي و دوستانه تبديل كنيد.

💠 در رابطه با وضعيت تحصيلي كودك با معلم در ارتباط باشيد.

سخن آخر

فرار از مدرسه و يا عدم تمايل به مدرسه رفتن، تبديل به يك معضل و مشكل در خانواده مي‌شود كه منجر به تعارضات ميان والدين و فرزندان مي‌گردد. در چنين شرايطي آنچه كه از اهميت بالايي برخوردار مي‌باشد، رفتار والدين است. پدر و مادر بايد تلاش كنند علت مدرسه گريزي فرزند خود را شناسايي كنند و با درك او، در حل مشكل فرزندشان كمك نمايند.

از مشكلاتي كه برخي از والدين دارند، اين است كه نمي‌توانند با فرزند خود ارتباط موثري را برقرار كنند و در رفتار صحيح با كودك و يا نوجوان‌شان مشكل دارند. در اين حالت استفاده از مشاوره كودك مي‌تواند راهگشا و موثر واقع شود.  مركز مشاوره ذهن نو به صورت تلفني و حضوري به شما مراجعين گرامي خدمات ارائه مي‌دهد. جهت كسب اطلاعات بيشتر با شماره زير تماس حاصل فرماييد.

براي دريافت مشاوره در زمينه فرار از مدرسه مي‌توانيد در هر زمان از روز براي مشاوره تلفني با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو از طريق شماره  02191002360 و يا از طريق تلفن ثابت با شماره 9099070354 تماس بگيريد.

منبع: فرار از مدرسه