هورمون استروژن چه تاثيري در بدن دارد؟ هورمون‌ها مواد شيميايي هستند كه توسط مايعات بدن مانند خون جابه‌جا مي‌شوند. هورمون‌ها پيام‌رسان‌هاي شيميايي هستند كه در كنترل و هماهنگي عملكردهاي بدن نقش مهمي دارند. استروژن يكي از انواع مختلف هورمون‌ها است و مقدار آن در بدن زن بسيار بيشتر از مردان است. استروژن يكي از هورمون‌هاي جنسي زنانه است كه منجر به رشد سيستم تناسلي، تكميل چرخه قاعدگي، رشد سينه‌ها و بروز ديگر صفات ثانويه جنسي در زنان مي‌شود.

براي دريافت مشاوره در زمينه هورمون استروژن مي‌توانيد در هر ساعت از روز براي مشاوره تلفني از طريق شماره 02191002360 و يا از طريق تلفن هاي ثابت منزل با شماره 9099070354 جهت ارتباط با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو تماس حاصل نماييد.

منبع: هورمون استروژن | كاركرد و نقش هورمون استروژن در زنان

انواع هورمون استروژن در بدن كدام‌اند؟

استرون، استراديول و استريول سه نوع مختلف از هورمون استروژن هستند. بافت چربي، تخمدان‌ها و غدد فوق كليه مسئول توليد استروژن در بدن زنان هستند. هم‌چنين اين هورمون در مردان در بيضه‌‌هاي آنان توليد مي‌شود. 

📌استرون

بافت چربي و ماهيچه‌ها نسبت به تخمدان‌ها مقدار بيشتري استرون توليد مي‌كنند. استرون نوع ضعيف‌تري از هورمون استروژن است كه مانند ساير انواع استروژن در سنين باروري توليد مي‌شود. ميزان استرون در بدن پس از يائسگي بيشتر مي‌شود. بعد از يائسگي، تخمدان‌ها هورمون توليد نمي‌كنند، اما توليد استرون همچنان در بافت چربي ادامه دارد. در صورت لزوم استرون مي‌تواند به استراديول تبديل شود.

📌استراديول

فراوان‌ترين و اصلي‌ترين نوع هورمون استروژن در بدن استرديول است كه بدن آن را در سنين باروري توليد مي‌كند. منظور از سن باروري از اولين قاعدگي تا يائسگي است كه استراديول بيشتري در خون خانم وجود دارد. تخمدان‌ها بيشترين مقدار استراديول را توليد مي‌كنند. البته ميزان استراديول بدن در طول سيكل قاعدگي متفاوت است. از ميان انواع مختلف استروژن، استراديول در آزمايش هورمون‌هاي زنانه و آزمايش ناباروري زنان مورد بررسي قرار مي‌گيرد.

📌استريول

استريول يا هورمون بارداري نوعي هورمون استروژن است كه در زمان‌هاي غير بارداري به مقدار بسيار كمي در بدن وجود دارد. با وجود اينكه ميزان همه انواع استروژن در دوران بارداري افزايش مي‌يابد، اما استريول بيشترين ميزان افزايش در بدن را دارد. استريول در رشد رحم و آماده كردن بدن براي زايمان نقش دارد.

كاركرد و نقش هورمون استروژن در زنان چيست؟

نقش هورمون استروژن بر عملكردهاي سيستم‌ها و اندام‌هاي مختلفي شناخته شده است. استروژن علاوه بر سيستم باروري و توليد مثل، بر بخش‌هاي ديگري از بدن كه به باروري مرتبط نيستند نيز موثر است.

🔸تخمدان

اين هورمون در تخمدان به رشد فوليكول‌ها و تخمك‌گذاري كمك مي‌كند. تخمدان‌ها در طول سيكل قاعدگي به توليد هورمون استروژن مي‌پردازند. سطح استروژن در اواسط اين سيكل به طور ناگهاني افزايش يافته و به دنبال اين افزايش، تخمك‌گذاري انجام مي‌شود. مقدار استروژن پس از تخمك‌گذاري كاهش مي‌يابد.

🔸تاثير هورمون استروژن در لوله‌هاي رحمي

رشد و افزايش ضخامت لوله‌هاي رحمي تحت تاثير هورمو‌ استروژن قرار دارد. هم‌چنين استروژن در لوله‌هاي رحمي با ايجاد انقباض در آن‌ها باعث مي‌شود تخمك و اسپرم در مسير رسيدن به يكديگر به درستي منتقل شوند.

🔸رحم

حفظ و تقويت عملكرد غشاي مخاطي پوشاننده‌ي رحم، افزايش ضخامت آندومتر، رشد ماهيچه‌هاي رحمي از جمله اثرات هورمون استروژن در رحم است. هم‌چنين‌استروژن در دوران بارداري موجب ايجاد انقباض‌هاي رحمي شده و به خروج جفت و جنين از رحم كمك مي‌كند.

🔸نقش هورمون استروژن در واژن

افزايش ضخامت ديواره واژن، جلوگيري از رشد باكتري‌هاي ايجادكننده عفونت، لغزندگي واژن و كمك به رابطه جنسي راحت‌تر چند نمونه از تاثيرات هورمون استروژن بر واژن است.

🔸پستان‌ها و غدد شيري

رشد پستان‌ها و تجمع رنگدانه در نوك آن‌ها در دوران بلوغ يكي از عملكردهاي هورمون استروژن در بدن محسوب مي‌شود. هم‌چنين توقف توليد شير پس از اينكه فرزند خود را از شير گرفتيد نيز به عهده هورمون استروژن است.

🔸قلب و عروق

پيشگيري از بيماري‌هاي قلبي در سنين قبل از يائسگي يكي از وظايف هورمون‌استروژن در بدن محسوب مي‌گردد. هم‌چنين هورمون استروژن به كنترل سطح كلسترول و سلامت عروق و رگ‌هاي خوني كمك مي‌نمايد.

🔸استخوان

استروژن مانع تحليل رفتن استخوان مي‌شود. اما پس از يائسگي كه مقدار هورمون استروژن در بدن كاهش مي‌يابد، روند تحليل استخوان نيز افزايش يافته و زنان در معرض پوكي استخوان و شكستگي لگن قرار مي‌گيرند‌.

🔸خلق و خو

توليد سروتونين تحت تاثير هورمون استروژن قرار دارد. سروتونين يك ماده شيميايي است كه در بهبود وضعيت خلقي فرد موثر است. كاهش مقدار سروتونين يكي از عوامل به وجود آورنده‌ي افسردگي پس از زايمان و افسردگي در دوران يائسگي است.

🔸ساير عملكردهاي استروژن

ايجاد تفاوت در ساختمان بدني زنان و مردان از نقش‌ها و عملكردهاي هورمون استروژن در بدن به شمار مي‌رود. به عنوان مثال استروژن موجب نرم‌تر شدن موي زنان، لگن پهن‌تر و شانه‌هاي باريك‌تر در زنان، افزايش تجمع چربي در اطراف باسن، كمر و ران زنان، نازك كردن تارهاي صوتي و ايجاد صداي زيرتر براي زنان مي‌شود.

علائم كاهش هورمون استروژن

معمولا زنان در سنين يائسگي با علائم كاهش استروژن روبرو مي‌شوند. اين علائم عبارتند از:

_ گر گرفتگي

_ تغييرات خلقي

_ كاهش ميل جنسي

_ پايين بودن احتمال باروري

_ مشكلات خواب

_ تغيير سطح كلسترول

_ خشكي واژن و مقاربت دردناك

روش‌هاي درماني پايين بودن سطح استروژن شامل جايگزيني هورمون از طريق استفاده از اشكال مصنوعي استروژن يا پروژسترون است كه معمولا به شكل قرص، تزريقي، ژل پوستي، كرم يا حلقه واژينال، اسپري بيني در دسترس هستند. هم‌چنين استفاده از روش‌هاي دارويي نظير داروهاي ضد افسردگي و مسكن‌هاي درد عصبي براي از بين بردن علائمي مانند گرگرفتگي توصيه مي‌شود.

علائم بالا بودن هورمون استروژن

• خونريزي خفيف تا شديد قاعدگي
• افزايش شدت علائم PMS ( سندروم پيش از قاعدگي )
• احساس ضعف و خستگي بيش از حد
• كاهش ميل جنسي
• توده‌هاي غير سرطاني در سينه
• افزايش تجمع چربي در ران، كمر و باسن
• اضطراب و افسردگي
• ريزش مو
• مشكلات خواب

استفاده از داروهاي مهاركننده آروماتاز مانند آروماسين، آناستروزول و لتروزول مي‌تواند تا حدودي مانع ترشح استروژن و درمان فرد گردد. اصلاح سبك زندگي مانند حفظ وزن متعادل، تمرينات آرام‌سازي جهت كاهش استرس، رژيم غذايي مناسب، عدم مصرف الكل و … از ديگر روش‌هاي درماني موثر براي اين مشكل به شمار مي‌روند.

دلايل بالا بودن هورمون استروژن در بدن

ميزان هورمون استروژن در بدن به دلايل مختلفي بالا مي‌رود. در واقع افراد به دليل داروهاي هورموني و يا غيرهورموني كه مصرف مي‌كنند و يا بالا رفتن ميزان چربي بدن، مصرف الكل و همچنين مشكلات كبدي دچار افزايش غيرطبيعي ميزان استروژن در بدن مي‌گردند. از طرفي زنواستروژن هاي مصنوعي و همچنين ابتلا به بيماري هاي مختلف نيز مي‌تواند،منجر به اين حالت گردد. فراموش نكنيد كه بالا بودن ميزان اين هورمون فرد را دچار عوارضي مي‌كند؛ به همين دليل بايد براي درمان اقدام نمايد.

پيامدهاي برهم خوردن تعادل هورمون استروژن

به طور كلي پايين بودن ميزان هورمون استروژن و يا بالا بودن آن در هر دو حالت باعث بروز مشكلاتي براي فرد مي‌گردد. كاهش غيرطبيعي اين هورمون منجر به افزايش وزن شده و همچنين بر متابوليسم قند و چربي نيز اثر مي‌گذارد. از طرفي در چنين حالتي سرعت بهبودي زخم ها نيز كاهش يافته و پوست دچار پيري زودرس مي‌گردد.

اما اگر سطح اين هورمون بالا برود نيز منجر به پرفشاري خون، كمبود كلسيم، لخته شدن خون، سرطان دهانه رحم، ديابت دوران بارداري و سرطان سينه، مي‌شود.

درمان

براي جلوگيري از مشكلات حاصل از اين موضوع و همچنين درمان عدم تعادل هورمون استروژن، افراد مي‌توانند از درمان هاي جايگزيني هورمون، استفاده از پروژسترون، دارودرماني، درمان هاي غيرهورموني و خانگي تحت نظر متخصص استفاده كنند. از آنجايي كه عدم تعادل اين هورمون مي‌تواند نشانه اي از بيماري هاي ديگر نيز باشد؛ افراد بايد براي شروع فرايند درمان، در ابتدا تشخيص درستي دريافت كنند.

تشخيص ميزان هورمون استروژن در بدن

آزمايش هايي كه براي اندازه گيري ميزان هورمون استروژن صورت مي‌گيرد؛ از طريق خون، ادرار و بزاق قابل انجام هستند. براي انجام آزمايش هاي مربوطه نياز به ناشتا بودن نيست؛ اما بهتر است افراد قبل از انجام آزمايش ها در مورد داروهايي كه مصرف مي‌كنند؛ با پزشك خود مشورت كنند.

نقش استروژن در بدنسازي

شايد شما هم شنيده باشيد كه افرادي كه به طور حرفه اي ورزش مي‌كنند و يا بدنساز هستند؛ از هورمون هاي مختلفي استفاده كرده و همچنين ميزان هورمون هاي بدن در اين دوران بسيار موثر هستند. برخي از آقايون در دوره اي از زندگي ورزشي خود با وجود تلاش هاي فراوان، نه تنها پيشرفتي حاصل نمي‌كنند؛ بلكه عضلات خود را از دست هم مي‌دهند. يكي از دلايل اين موضوع بالا رفتن ميزان استروژن در بدن است. مردان بايد به مقدار طبيعي هورمون زنانه در بدن خود داشته باشند؛ اما وقتي اين ميزان بيشتر از حد ممكن شود، مشكلات زيادي به وجود مي‌آيد.

سخن پاياني

با اينكه نقش هورمون استروژن در زندگي زنان بسيار پررنگ است؛ اما مردان نيز نه تنها اين هورمون را دارا هستند؛ بلكه تعادل آن بر زندگي آنان نيز تاثير مي‌گذارد. بهتر است افراد در اين مورد حتما تحت نظر يك متخصص بوده و به صورت دوره اي ميزان اين هورمون ها را در بدن خود بررسي كنند. اقدامات خودسرانه در اين مورد پيامدهاي بدي خواهد داشت؛ به همين دليل بايد با كمك پزشك و به صورت اصولي در اين مورد عمل كرد.

براي دريافت مشاوره در زمينه هورمون استروژن مي‌توانيد در هر ساعت از روز براي مشاوره تلفني از طريق شماره 02191002360 و يا از طريق تلفن هاي ثابت منزل با شماره 9099070354 جهت ارتباط با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو تماس حاصل نماييد.

منبع: هورمون استروژن | كاركرد و نقش هورمون استروژن در زنان