نه گفتن به كودك چه اهميتي دارد و چرا فرزندان بايد ظرفيت نه شنيدن را در خود پرورش دهند؟ جالب است بدانيد تجربه ناكامي و پذيرش محدوديت براي بيان خواسته‌ها توسط روانشناسان به عنوان يكي از نيازهاي هيجاني اصلي انسان شناخته مي‌شود، يعني همه ما نياز داريم كه گاهي در زندگي ناكامي را تجربه كنيم تا در پي آن بتوانيم به توانمندي دست يابيم.

والديني كه اجازه تجربه هيچ رويداد ناكام كننده‌اي را به فرزندشان نمي‌دهند ناخواسته ظرفيت‌هاي روان شناختي او را كاهش داده و زمينه ساز بروز آسيب‌هاي مختلفي از جمله پرورش احساس استحقاق بيش از حد و ناتواني در مسئوليت پذيري مي‌شوند. براي دريافت مشاوره در زمينه نه گفتن به كودك مي توانيد در هر زمان از روز براي مشاوره تلفني با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو از طريق شماره 02191002360 و يا از طريق تلفن هاي ثابت منزل با شماره 9099070354 تماس بگيريد.

منبع: نه گفتن به كودك از چه سن و زماني بايد انجام شود

نه گفتن به كودك چه اهميتي دارد؟

مهارت نه گفتن به كودك از مهم ترين كارهايي است كه همه والدين بايد در نظر داشته باشند. مسلما همه فرزندان براي والدينشان عزيز هستند. بسياري از پدر و مادرها همواره تاكيد مي‌كنند كه نمي‌خواهند اجازه دهند هيچ وقت خاري به پاي فرزندشان برود.

با اين حال تجربه ناكامي و شكست در زندگي امري اجتناب ناپذير است و والدين هرچقدر هم مراقب باشند نمي‌توانند فرزندان را براي هميشه از آسيب‌هاي پيراموني در امان بدارند. در اين شرايط براي اينكه افراد بتوانند توانايي كنار آمدن با مشكلات را ياد بگيرند لازم است كه در دوران كودكي سطح اندكي از ناكامي را تجربه كنند.

براي فهم بهتر منطق موضوع “نه گفتن به كودك” مي‌توان از تمثيل واكسينه كردن بدن در برابر ويروس‌ها استفاده كرد. در واقع وارد شدن سطح بسيار اندكي از ويروس‌ها باعث مي‌شود كه مقاومت سيستم ايمني بالا رفته و در آينده و در حين مواجه شدن با آن‌ها بدن بتواند واكنش مناسبي از خود نشان دهد. اين مسئله در بعد رواني نيز صادق است. يعني تجربه حداقل ناكامي‌ها در دوران كودكي ميزان تاب آوري و مقاومت رواني ما را بالا برده، در نتيجه كمك مي‌كند كه بتوانيم به نحو سازگارانه‌تري به محيط واكنش نشان دهيم.

نه گفتن به كودك | كودكاني كه نه نمي‌شنوند

والديني كه به فرزندانشان در هيچ شرايطي نه گفتن به كودك را استفاده نمي‌كنند؛ ناخواسته اين پيغام اشتباه را به كودك منتقل مي‌كنند كه در زندگي هميشه حق با اوست و همه افراد بايد تنها به رفع خواسته‌ها و نيازهاي او فكر كنند. اين مسئله مي‌تواند زمينه ساز بروز مشكلات بزرگ تري را در بزرگسالي رقم بزند كه از جمله مهم ترين آن‌ها مي‌توان به شكل گيري شخصيت خودشيفته، مسئوليت پذيري ناكافي، اهمال كاري و لذت طلبي مفرط اشاره كرد.

در نتيجه لازم است به مرور و با رشد منطق كودك به او كمك كنيد واقع گرايي بيشتري را شكل دهد و درك كند كه نمي‌تواند هر زماني هرچيزي را كه مي‌خواهد به دست بياورد. البته نه گفتن به كودك اصول خاصي دارد و اگر به درستي انجام نشود خود مي‌تواند منجر به پيدايش مشكلات روانشناختي ديگري شود.

فوايد نه گفتن به كودك

مهارت نه گفتن به كودك فوايد بسيار زيادي به همراه دارد و نوعي آموزش كاربردي است. اگر با فوايد اين رفتار آشنا نيستيد، اين بخش مقاله را با دقت مطالعه كنيد.

🔸 افزايش احساس ارزشمندي

🔸 مورد اهميت و مشورت قرار دادن

🔸 داشتن ارتباط موثر

🔸 اهميت به ارزش ها و باور هاي خود

🔸 افزايش عزت و اعتماد به نفس

🔸 مظلوم واقع نشدن

🔸 مصون ماندن از خطرات گوناگون

🔸 رد پيشنهادات نا به جاي افراد براي كارهاي غير اخلاقي و مضر

چگونه به كودك نه بگوييم ؟

همان طور كه گفته شد نه گفتن به كودك اصول خاصي دارد. شما بايد بدانيد كه در چه موقعيت‌هايي و چگونه با خواسته‌هاي فرزندتان مخالفت كنيد. لحن و نحوه بيان جملات از جانب شما اهميت بسياري دارند و بر شكل گيري شخصيت كودك اثر مي‌گذارند. در نتيجه لازم است در اين زمينه به نكات زير توجه كنيد. 

📌 بيش از حد دستور ندهيد و مخالفت نكنيد

اولين راه كار براي نه گفتن به كودك، اجتناب از مخالفت و دستور بيش از اندازه است. براي اينكه تاثير و گيرايي كلامتان را از دست ندهيد لازم است كه در طول روز بيش از حد به كودك دستور ندهيد و او را با حجم زيادي از مخالفت‌ها روبرو نكنيد. براي مثال كودكاني كه تازه شروع به جست و خيز مي‌كنند نياز به كاوش محيط دارند. در اين شرايط منع شدن و نه شنيدن دائمي از جانب شما مي‌تواند توانمندي‌هاي آن‌ها را سركوب كرده و در روند رشدشان نيز تاثيرات مخربي بگذارد.

به همين خاطر لازم است شرايط را به گونه‌اي فراهم كنيد كه دفعات نه گفتن به كودك كاهش پيدا كند. به اين منظور مي‌توانيد وسايل خطرناك را تا حد امكان از دسترس كودك دور كنيد و محيط امن تري را در خانه ايجاد نماييد.

📌 در كودك احساس كنترل و توانمندي ايجاد كنيد

براي نه گفتن به كودك، بايد احساس كنترل و توانمندي در كودك ايجاد كنيد. يكي از عواملي كه باعث مي‌شود كودكان در برابر نه شنيدن مقاومت كنند اين است كه احساس مي‌كنند كنترل و خودمختاريشان به خطر افتاده است. در اين شرايط سعي كنيد اين احساسات را در فرزندتان تقويت كنيد. براي مثال اگر مي‌خواهيد به بيرون برويد و فرزندتان لباس نامناسبي انتخاب كرده به جاي مخالفت مستقيم با او مي‌توانيد دو يا چند لباس مناسب را پيش رويش قرار دهيد و به او بگوييد مي‌خواهيد خودش يكي از آن‌ها را انتخاب كند.

📌 نه گفتن مثبت به كودك را تمرين نماييد

نه گفتن به كودك را به شيوه مثبت تمرين كنيد. شايد از خود بپرسيد مگر مي‌شود به طور مثبت با كودك مخالفت كرد؟ در جواب به اين سوال بايد گفت بله. براي مثال اگر فرزندتان مي‌خواهد به جاي ناهار، شكلات بخورد به جاي جمله “نه الان نبايد شكلات بخوري” مي‌توانيد بگوييد “شكلات براي بعد از ناهار است” يا “اگر خوب ناهار بخوري حتما شكلات خوشمزه‌اي نصيبت مي‌شود”.

📌 به زبان بدن خود دقت كنيد

هنگام نه گفتن به كودك، به زبان بدن خود بيشتر دقت كنيد. شما نبايد با حركاتتان احساس خشم و خصومت را به فرزندتان منتقل كنيد. براي مثال بالا بردن تن صدا، اخم كردن و استفاده حركات مكرر دست مي‌تواند كودك را مضطرب كرده و حتي باعث لجبازي بيشتر او شود. سعي كنيد خونسردي خود را حفظ نماييد و با جملاتي كاملا شمرده پيام خود را به فرزندتان برسانيد.

📌 متناسب با درك كودك به او توضيح دهيد

براي نه گفتن به كودك بايد متناسب با درك او صحبت كنيد. برخي از والدين فكر مي‌كنند كه كودكان دركي از حرف‌هاي آن‌ها ندارند و از همين رو وارد گفت و گوي منطقي با آن‌ها نمي‌شوند. اين در حالي است كه اگر بتوانيد در حرف زدن با كودك جملاتي متناسب با سن او انتخاب كنيد او تا حد زيادي متوجه منظور شما خواهد شد. در نتيجه اگر مي‌خواهيد با خواسته‌هاي فرزندتان مخالفت كنيد حتما دليل اين كار را براي او توضيح دهيد.

براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه آموزش پدر و مادر كليك كنيد.

📌 به جاي كلمه نه از صبر استفاده كنيد

يكي از كارهايي كه براي نه گفتن به كودك بايد انجام دهيد، جايگزيني است. مثلا به جاي استفاده از كلمه “نه” به كودك بگوييد كه صبر كند. با اين روش هم به كودك صبر را آموزش داده ايد و هم از كاري كه مناسب بود اجتناب كرده ايد.

📌 دليل نه گفتن به كودك را بگوييد

اغلب افراد پس از نه شنيدن به دنبال دليل هستند. نه گفتن به كودك نيز به همين شكل است. كودك علاقه دارد تا در رابطه با موضوعي كه رد شده است، دليل بشنود. به همين جهت بايد منطقي ترين دليل خود را بيان كنيد تا كودك قانع شود.

📌 گاهي از كلمه “بله” استفاده كنيد

گاهي اوقات به جاي نه گفتن به كودك، از كلمه “بله” استفاده كنيد. اين تكنيك به شما كمك مي‌كند تا خواسته هاي فرزند را نيز درك كنيد. در واقع با اين كار شما كودك متوجه مي‌شود كارهايي كه مناسب او نيست با نه مواجهه مي‌شود اما همانطور اگر كاري مناسب شما باشد، والدين با آن موافقت خواهند كرد. و اعتماد والد و فرزند شكل خواهد گرفت.

چه زماني بايد به كودك “نه” بگوييم؟

براي نه گفتن به كودك بايد به شرايط و موقعيت به خوبي دقت كنيد. برخي موقعيت ها هستند كه نه گفتن ضروري است و بايد جدي گرفته شود. در اين بخش مقاله به اين زمان ها اشاره كرده ايم.

🎀 هنگامي كه اعمال آنها ممكن است به كسي آسيب برساند يا چيزي را بشكند، نه بگوييد.

🎀 وقتي مي‌توانند به تنهايي كاري را انجام دهند، نه بگوييد. مثلا كودك به تنهايي آشپزي مي‌كند يا به بيرون از خانه مي‌رود.

🎀 وقتي كه حرف آنها يك خواسته است؛ نه نياز. مثلا كودك عروسك مي‌خواهد تا بازي كند؛ عروسك يك خواسته است و در صورتي كه به اندازه كافي عروسك دارد؛ ضروري نيست.

🎀 وقتي برنامه ها تغيير مي كنند، نه بگوييد. مثلا كودك از درس و زمان آموزش خود مي‌زند تا كار مورد علاقه را انجام دهد.

🎀 وقتي نيازهاي شخص ديگري (به طور موقت) اهميت بيشتري دارد، نه بگوييد.

🎀 وقتي از انجام كاري ناراحت شديد، نه بگوييد.

🎀 وقتي مخالف ارزش هاي شماست، نه بگوييد.

كلام آخر

نه گفتن به كودك در بسياري از موارد ضروري است. شما به عنوان پدر و مادر بايد شرايط را بررسي كنيد و اگر موضوعي به نفع و مناسب فرزند نبود، از كلمه نه استفاده كنيد. در اين مقاله راجع به فوايد و راهكار هاي نه گفتن به كودك صحبت كرده ايم. اما براي اينكه در تربيت كودك افراطي عمل نكنيد حتما از روانشناس راهنمايي بگيريد. مركز مشاوره ذهن نو به صورت تلفني و حضوري به شما مراجعين گرامي خدمات ارائه مي‌دهد. جهت كسب اطلاعات بيشتر با شماره زير تماس حاصل فرماييد.

براي دريافت مشاوره در زمينه نه گفتن به كودك مي توانيد در هر زمان از روز براي مشاوره تلفني با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو از طريق شماره 02191002360 و يا از طريق تلفن هاي ثابت منزل با شماره 9099070354 تماس بگيريد.

سوالات متداول