كودكان ديرآموز آن دسته از كودكاني هستند كه توانايي يادگيري مهارت‌هاي ضروري براي عملكرد و پيشرفت تحصيلي را دارند، اما به نسبت همسالانشان عملكرد ضعيف‌تري از خود نشان مي‌دهند. كودكان ديرآموز به اصطلاح در مرز كودكان عادي و عقب مانده ذهني قرار دارند، اما هيچ‌گونه تشابه ظاهري با كودكان نياز‌هاي خاص ندارند. تنها مسئله‌اي كه اين كودكان با آن مواجهه مي‌شوند اين است كه نياز به محيط آموزشي و تحصيلي غني‌تر و مربي و مدرس فعال‌تري دارند. هرچقدر كه به كودك ديرآموز آموزش بيشتري داده شود و بيشتر با او كار شود، زودتر به همسالان خود مي‌رسد. از اين جهت آشنايي با ويژگي‌هاي كودكان ديرآموز و شيوه برخورد با اين كودكان اهميت زيادي دارد..

براي دريافت مشاوره در زمينه كودكان دير آموز مي‌توانيد در هر ساعت از روز براي مشاوره تلفني كودك از طريق شماره 02191002360 و يا از طريق تلفن هاي ثابت منزل با شماره 9099070354 جهت ارتباط با برترين متخصصان كلينيك تخصصي مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو تماس حاصل نماييد.

منبع: كودكان ديرآموز

ويژگي هاي كودكان ديرآموز

تشخيص كودكان ديرآموز يا كودكان ديگر كمي دشوار است، زيرا از نظر ظاهري تفاوتي با ساير كودكان ندارند، تنها ويژگي اين كودكان اين است كه نسبت به همسالان خود نياز دارند تا يك مطلب آموزشي را بيشتر مطالعه كنند تا ياد بگيرند. به طور كلي بهره هوشي اين كودكان در مرز بين كودكان عادي و عقب مانده ذهني قرار دارد.

مهم‌ترين مسئله اين است كه اگر به اين دسته از كودكان آموزش صحيح داده شود و در محيط آموزشي غني قرار بگيرند، زودتر به همسالان عادي خود نزديك مي‌شوند و مشكل‌شان برطرف مي‌شود. بايد توجه داشت كه كودكان ديرآموز با كودكان داراي اختلال يادگيري فرق دارند. لزوما فردي كه ديرآموز است اختلال يادگيري ندارد.

برخي از معلمان و همسالان ممكن است نگرش مثبتي نسبت به حضور كودكان ديرآموز در كلاس درس عادي را نداشته باشند، اين مسئله باعث مي‌شود تا كودك ديرآموز دچار مشكلات روانشناختي مانند اعتماد بنفس و عزت نفس پايين، افسردگي و نااميدي شود. همين موضوع سبب تشديد مشكلات اين كودكان مي‌شود.

نشانه ها و راه تشخيص كودكان ديرآموز

عمده‌ترين راه تشخيص كودكان ديرآموز از طريق انجام و تفسير آزمون‌هاي هوش و عملكرد تحصيلي كودك است كه توسط يك روانشناس ارزيابي و انجام مي‌شود. نمرات آزمون اين كودكان نه آنقدر بالا است كه در رديف كودكان با هوش طبيعي باشد نه آنقدر پايين كه در رديف كودكان با نيازهاي خاص قرار بگيرند، بنابراين كودكان ديرآموز در مرز بين اين دو گروه قرار دارند از اين جهت ممكن است تشخيص اين مسئله براي خانواده كمي دشوار باشد، زيرا كه اين كودكان در زندگي روزمره مشكلي تجربه نمي‌كنند و زماني كه به مدرسه مي‌روند مشكل‌شان شروع مي‌شود.

عمده‌ترين مشكلي كه اين كودكان با آن روبرو مي‌شوند، درك محدود اطلاعات عمومي، دايره واژگان پايين، مشكل در درك مفاهيم انتزاعي،  مشكل در خواندن و فهميدن مطالب درسي كتاب و… مي‌باشد. از اين جهت براي ارزيابي و تشخيص دقيق اين كودكان انجام آزمون‌هاي هوش استاندارد شده و ارزيابي توسط يك روانشناس ضروري است.

دلايل و علت ديرآموز بودن كودكان

علت دقيق اين كه چرا برخي از كودكان ديرآموز مي‌شوند، به طور دقيق مشخص نشده است. با اين حال مي‌تواند مجموعه‌اي از عوامل زيستي، رواني، محيطي و آموزشي را به عنوان ريشه ديرآموز بودن كودكان در نظر گرفت. به طور كلي در خانواده‌هايي كه كودكان ديرآموز يا مبتلا به اختلال يادگيري وجود داشته باشد به احتمال بيشتري ساير اعضاي خانواده هم درگير چنين مشكلاتي مي‌شوند.

اين مسئله هم مي‌تواند نشان دهنده تاثير عوامل وراثتي باشد، هم نشان دهنده ضعف و فقر آموزشي در محيط خانواده. علاوه بر اين، آسيب‌ها و صدمات وارد شده به سر چه در دوران جنين و چه در كودكي مي‌تواند مشكلات اين چنيني براي ايجاد كند. 

📌اختلالات حسي حركتي

يكي از دلايل كودكان ديرآموز در مورد يادگيري، ناتواني هاي حسي حركتي آنهاست. براي مثال كودكاني كه دچار نابينايي يا ناشنوايي هستند؛ طبيعي است كه براي يادگيري بايد فرايند طولاني تري را طي كنند. بروز مشكلات حركتي نيز باعث اختلال در يادگيري افراد مي‌شود.

📌اختلالات زباني و كلامي

به طور كلي درك زباني و كلمات، نقش مهمي در فرايند يادگيري دارند. برخي از كودكان ديرآموز، به اين دليل نمي‌توانند در مورد درك مفاهيم مختلف، عملكرد خوبي داشته باشند. آنها بايد براي درك مطالب مختلف زمان بيشتري گذاشته و همچنين بيشتر نياز به كمك كنند.

📌مشكلات يادگيري

همانطور كه به اين مورد اشاره شد؛ وجود اختلالات يادگيري در مورد كودكان ديرآموز مي‌تواند بسيار تاثير گذار باشد. در واقع دليل اصلي دير آموختن مسائل مختلف براي آنها، ابتلا به اختلالات يادگيري مختلف است. اختلالات يادگيري تا حد زيادي قابل درمان هستند و والدين مي‌توانند اين مورد را كنترل كنند.

📌محيط

از آنجايي كه كودكان از محيط خود تاثير زيادي مي‌گيرند؛ در مورد يادگيري نيز بايد در محيطي غني و آرام قرار گيرند. والدين نيز جزئي از محيط كودكان ديرآموز محسوب مي‌شوند كه بايد در مورد رفتارهاي خود و همچنين امكاناتي كه در اختيار كودكان خود قرار مي‌دهند؛ دقت نمايند.

شيوه برخورد با كودكان ديرآموز

در درجه اول والدين كودك بايد صبر و تحمل بيشتري از خودشان نشان دهند و زمان بيشتري را براي آموزش به كودك خود در نظر بگيرند. به طور كلي نگرش كودك ديرآموز نسبت به محيط مدرسه و مباحث آموزشي معمولاً منفي است و پيشرفت تحصيلي پايين‌تري دارند و به طور كلي نسبت به حضور در كلاس و… علاقه‌مند به نظر نمي‌رسند.

اين مسئله عمدتاً به دليل مقايسه اين كودكان با ساير كودكان به وجود مي‌آيد. مقايسه كردن و سرزنش كردن كودكان ديرآموز باعث مي‌شود تا نسبت به مباحث درسي بي‌علاقه و بي‌انگيزه شود و اعتماد بنفس و عزت نفس‌اش كاهش پيدا كند.

اولين كاري كه در ارتباط با كودكان ديرآموز بايد انجام داد اين است كه به اندازه كافي به آن‌ها انگيزه داده شود تا نگرش منفي از آن‌ها دور شود. بايد به كودكان آموزش بيشتري داشته شود و تاكيد شود كه آن‌ها اختلال عصب شناختي يا عقب ماندگي ذهني ندارند، فقط در سال‌هاي اوليه تحصيل نياز به آموزش بيشتر دارند.

حضور در مدارس استثنايي مي‌تواند نتيجه معكوسي براي اين كودكان داشته باشد، زيرا هرچقدر آموزش كمتري دريافت كنند (در مدارس استثنايي سطح آموزش پايين‌تر است) نسبت به همسالانشان بيشتر عقب مي‌مانند. بنابراين به عنوان يك والد يا معلم بايد نسبت به ساير همسالان، بيشتر با او كار كنيد تا اين ويژگي ديرآموز بودن كودك جبران شود. 

ساير نكات شيوه برخورد با كودك ديرآموز

• از برچسب زدن كودك به اينكه اختلال دارد پرهيز كنيد
• نسبت به محيط مدرسه و آموزش مطالب درسي نگرشي مثبت در او به وجود بياوريد
• اگر كودك مبحث آموزشي را متوجه نمي‌شود او را تنبيه نكنيد، بلكه مطلب را كم كم و قدم قدم به او آموزش دهيد. 
• مهارت‌ها و توانايي‌هاي او را بشناسيد و آن‌ها را ارتقا دهيد.
• مسئوليت‌هاي كوچك را به او واگذار كنيد تا اعتماد به نفس و عزت نفسش افزايش پيدا كند.
• مشكلات روانشناختي احتمالي مانند افسردگي، اضطراب و… را با كمك روانشناس برطرف كنيد.

به طور كلي نوع نگرش و تلاش والدين در جهت پيشرفت اين كودكان تاثير زيادي دارد. توصيه مي‌شود اگر كودك ديرآموزي داريد حتما از يك روانشناس كودك كمك دريافت كنيد تا بر اساس شرايط و ويژگي منحصر به فرزندتان راهكاريي را براي شما در نظر بگيرد.

چالش هاي كودكان ديرآموز

كودكان ديرآموز، از زماني كه اين تشخيص را دريافت مي‌كنند و به طور كلي در محيط قرار مي‌گيرند؛ مشكلات زيادي را تجربه خواهند كرد. اين كودكان بايد در مقايسه با همسالان خود تلاش بيشتري كرده و اين موضوع از نظر رواني، فشار زيادي را به آنها وارد كند. كودكان ديرآموز، گاهي از طرف والدين و حتي مريبان خود مورد سرزنش و شماتت قرار گرفته و آسيب هاي روحي زيادي را تجربه مي‌كنند.

درمان كودكان ديرآموز

در مورد كودكان ديرآموز و كمك به آنها براي پشت سرگذاشتن اين دوران، راه هاي زيادي وجود دارد. خانواده ها بايد از خدمات تخصصي مثل فيزيوتراپي، گفتار درماني، كار درماني، خدمات روانشناختي و… براي درمان كودك خود استفاده كنند. مجموعه اي از اين روش ها اثربخش بوده و باعث تسريع در فرايند درمان مي‌گردد. در اين دوران والدين و همچنين مربيان آموزشي بايد صبور باشند و از كودك حمايت كنند.

سخن پاياني

كودكان ديرآموز، گاهي مبتلا به عقب ماندگي هاي ذهني هستند؛ اما هر كودكي كه در فرايند يادگيري دچار مشكل مي‌شود؛ لزوما عقب مانده نيست. به همين دليل بايد براي روش هاي درماني و حتي نحوه برخورد با اين كودكان، تمايز قائل شد و همچنين از متخصص كمك گرفت. خانواده ها در اين مورد نقش مهمي دارند. بهتر است در اين مورد به كودكان فشاري وارد نكرده و از يك روانشناس كودك كمك بگيريد.

براي دريافت مشاوره در زمينه كودكان دير آموز مي‌توانيد در هر ساعت از روز براي مشاوره تلفني كودك از طريق شماره 02191002360 و يا از طريق تلفن هاي ثابت منزل با شماره 9099070354 جهت ارتباط با برترين متخصصان كلينيك تخصصي مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو تماس حاصل نماييد.

سوالات متداول