نشانه هاي بيمار معتاد چيست؟ از كجا بايد بفهميم كه اعتياد داريم؟ چطور بفهميم يكي از نزديكان‌مان اعتياد دارد؟ امروزه مواد متفاوت و جديدي دست به دست مي‌شوند كه بسياري از مردم از خطرات آن‌ها آگاهي ندارند. از همين رو سودجويان اين مواد را با عناويني نظير لاغركننده، شادي آور، جوان ساز و ساير مواردي از اين دست به فروش مي‌رسانند و ممكن است مصرف كننده خود نيز متوجه اعتيادش نشود.

نشانه هاي بيمار معتاد از سه جنبه بايد بررسي كرد. تمامي آن‌ها در اين سه جنبه جسمي، رواني و رفتاري بيمار را تحت تاثير قرار مي‌دهند. در ادامه به طور مختصر راه‌هاي شناسايي نشانه هاي اعتياد را آورده‌ايم. 

منبع: نشانه هاي بيمار معتاد

ويژگي هاي مشترك و نشانه هاي بيمار معتاد

همه مواد اعتيادآور داراي يكسري ويژگي‌هاي مشترك هستند كه از جمله آن‌ها مي‌توان به موارد زير اشاره كرد:

• پس از گذشت مدتي از مصرف منجر به بروز اثر تحمل مي‌شوند (يعني با مصرف همان دوزهاي قبلي نمي‌توانيد به اثرات دلخواه خود دست پيدا كنيد).
• به بروز وابستگي جسماني و روانشناختي مي‌انجامند.
• در صورت قطع مصرف سندروم محروميت از مواد ايجاد مي‌كنند (مجموعه‌اي از علائم جسماني و روانشناختي ناخوشايند كه مجبور مي‌شويد مجددا مواد بكشيد).
• منجر به احساس ولع و تمايل زياد براي مصرف مجدد مي‌شوند.
• منجر به بيش تحريكي مدارهاي دوپاميني در مغز شده و در نهايت باعث مي‌شوند كه مصرف مواد را نسبت به ساير موارد مهم در زندگي خود در اولويت قرار دهد.

نشانه هاي بيمار معتاد | آشنايي با سه بعد اصلي اعتياد

اعتياد به مواد مخدر در 3 سطح جسماني، روانشناختي و رفتاري بيمار را درگير خود مي‌كند و منجر به بروز علائم مختلف مي‌شود. در ادامه به توضيح هريك از آن‌ها پرداخته‌ايم.

علائم جسمي بيمار معتاد

همانطور كه گفته شد همه مواد مخدر از گل و گراس گرفته تا كراك و هروئين همگي با ايجاد اثر تحمل و تحت تاثير قرار دادن ساختارهاي مغز منجر به وابستگي جسماني مي‌شوند. در نهايت اعتياد جسماني به مواد با علائم مختلفي خود را نشان مي‌دهد كه از جمله آن‌ها مي‌توان به موارد زير اشاره كرد.

• بروز تغييراتي در الگوي خواب نظير دچار شدن به بي‌خوابي يا پرخوابي مفرط
• بروز تغييراتي در وزن و اشتها
• احساس رخوت، خستگي مفرط و كمبود انرژي
• كاهش تعادل حركتي و سستي كلام
• قرمزي چشم‌ها ( اين علامت بيشتر در اعتياد به كانابيس‌ها نظير گل و حشيش ديده مي‌شود)
• تنگ شدن مردمك چشم (بيشتر در اعتياد به مواد مخدر افيوني نظير هروئين ديده مي‌شود)
• افزايش آبريزش بيني (بيشتر در اعتياد به كوكائين ديده مي‌شود)
• ايجاد لكه و مشكلات پوستي مختلف

علائم روانشناختي بيماران معتاد

يكي از جنبه‌هاي بسيار مهم اعتياد وابستگي روانشناختي به ماده مخدر است. اين وابستگي باعث مي‌شود كه هنگام قطع مصرف با علائم رواني ناخوشايندي نظير بيقراري، اضطراب و افسردگي مواجه شويد كه اين مسائل خود مي‌توانند انگيزه لازم براي ترك را از بين ببرند. علائم روانشناختي كه نشان مي‌دهند دچار اعتياد به يك ماده مخدر شده‌ايد عبارتند از:

• كسي كه اعتياد دارد وقتي دچار احساسات ناخوشايند مي‌شود به مصرف مواد پناه مي برد.
• به مرور زمان از نظر سلامت رواني افت پيدا كرده و دچار مشكلاتي نظير اضطراب و افسردگي مي‌شود.
• ممكن است در اثر عوارض ماده مصرفي علائمي نظير بدبيني و بدگماني مفرط را بروز دهد.
• بسياري از مواد مخدر صنعتي روانگردان‌هاي توهم زا هستند و در نتيجه ممكن است منجر به بروز انواع علائم روانپريشي نظير توهم و هذيان شوند.  
• بيمار معتاد به مرور زمان انگيزه‌هاي خود را از دست مي‌دهد و نسبت به زندگي احساس پوچي مي‌كند.  
• اعتياد با ايجاد تغييرات جسماني ناخوشايند اعتماد به نفس فرد را از او گرفته و باعث انزواي اجتماعي مي‌شود.

علائم رفتاري يا اجتماعي بيماران معتاد

كساني كه درگير اعتياد مي‌شوند به مرور زمان از نظر رفتاري تغيير مي‌كنند. همين مسئله اغلب باعث مي‌شود كه اطرافيان در اين باره به آن‌ها مشكوك شوند. البته توجه داشته باشيد كه نبايد صرفا به دليل ديدن چند نشانه رفتاري به كسي برچسب بزنيد و او را متهم به اعتياد كنيد.

در اين شرايط بايد پيش از هرچيز با يك مشاور اعتياد مشورت كرده و براي انتخاب بهترين واكنش از او كمك بگيريد. از جمله علائم رفتاري كه در مورد وجود اعتياد هشدار مي‌دهند عبارتند از:

• بروز مشكلاتي در عملكرد تحصيلي، شغلي، اجتماعي و…
• افزايش دروغگويي و مخفي‌كاري
• ناديده گرفتن مسئوليت‌هاي فردي
• درگيري با قانون
• بروز تغيير رويه در عادت‌هاي روزمره

شايع ترين علائم ظاهري بيمار معتاد

علائم ظاهري بيمار معتاد با توجه به ماده مخدر مصرفي تفاوت دارد. اما به طور مشترك شما مي توانيد نشانه هاي بيمار معتاد به شرح زير تشخيص دهيد.

تشنج و رعشه

آبريز بيني

قرمزي چشم ها

بي خوابي

خواب آلودگي در طول روز و گيجي

تغيير وزن (معمولا كاهش وزن)

بوهاي عجيب و نامطبوع از لباس ها و دهان

براي اطمينان از علائم و نشانه هاي بيمار معتاد بهتر است كه پيش از هر اقدامي با متخصصان ترك اعتياد مشورت دريافت كنيد. هرگز خودسرانه و پرخاشگري با بيمار معتاد برخورد نكنيد. اطلاعات لازم درباره اعتياد جمع آوري كنيد.

جمع بندي نهايي

بر اساس تحقيقات در بسياري از موارد اعتياد از جايي شروع مي‌شود كه فكر مي‌كنيد ماده مصرفي خطري براي سلامتي‌تان ندارد و منجر به بروز اعتياد نمي‌شود. در حقيقت عدم آگاهي كافي در مورد اعتياد يكي از عوامل اصلي دچار شدن به اين آسيب است. در نتيجه بايد همواره اطلاعات خود را از مواد مخدر و نشانه هاي بيمار معتاد بالا ببريد و بدون مشورت متخصصين از هيچ گونه دارو يا موادي استفاده نكنيد. 

توجه داشته باشيد كه حتي برخي داروهاي اعصاب و روان نظير داروهاي آرام بخش بنزوديازپيني اعتيادآور بوده و مي‌توانند منجر به بروز وابستگي جسماني و رواني شوند. در نتيجه هرگز از آن‌ها به طور خودسر استفاده نكنيد. در صورتي كه احساس مي‌كنيد در پي مصرف يك ماده دچار اعتياد شده‌ايد و يا در نزديكان نشانه هاي بيمار معتاد را مي بينيد؛ قبل از هركاري به يك روانشناس اعتياد مراجعه كرده و از خدمات مشاوره ترك اعتياد استفاده كنيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه نشانه هاي بيمار معتاد مي توانيد در هر زمان از روز براي مشاوره ترك اعتياد تلفني با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو از طريق شماره 02191002360 تماس بگيريد.

سوالات متداول