احساس شرم يكي از انواع احساسات خودآگاه و منفي است؛ كه افراد در برابر آن واكنش هاي مختلفي از خود نشان مي‌دهند. همه ما در شرايطي به علت برخي از اتفاقات و يا حتي رفتارها دچار شرمندگي شده ايم. در واقع براي بروز اين احساس، دلايل مختلفي وجود دارد. شرم و با خجالت و يا حيا متفاوت خواهد بود. در واقع همه آنها از احساسات بد ما نسبت به خودمان نشات مي‌گيرند. اما به طور كلي نمي‌توان آنها را مترادف دانست. وجود اين احساس در وجود ما طبيعي بوده و حتي گاهي لازم است. اما نبايد در برابر آن مقاوت كرد؛ بلكه بايد نحوه برخورد درست با آن را آموخت.

منبع: احساس شرم | چرا احساس شرم ميكنم | احساس شرمندگي

احساس شرمندگي

احساس شرم، احساسي دروني و ناخوشايند است و معمولا باعث ناراحتي افراد مي‌شود. اما گاهي به وجودآورنده موقعيت شرم آور ما نيستيم. تفكيك اين موضوع و همچنين فكر كردن به آن، كار راحتي نيستيم. در واقع گاهي راحت ترين كاري كه از دست ما بر مي‌آيد؛ دادن احساس شرمندگي و حتي حس گناه به خودمان است. اگر اين حس درون ما نهادينه شود و همواره آن را مانند كوله باري سنگين با خود حمل كنيم؛ قطعا دچار مشكلات زيادي خواهيم شد. در اين مقاله به بررسي عوامل موثر در اين زمينه مي‌پردازيم. 

چرا احساس شرم ميكنم؟

اينكه چر احساس شرم مي‌كنيم؛ سوالي است كه برخي از افراد همواره به دنبال يافتن پاسخي براي آن هستند. در مواردي كه مرتكب كار اشتباهي مي‌شويم؛ با داشتن حس شرمندگي، درصدد جبران آن برمي‌آييم. اما اگر اين احساس در شرايط غير ضروري بروز كند؛ زندگي ما را تحت تاثير قرار خواهد داد. برخي از شرايطي كه در آن احساس شرمندگي مي‌كنيم؛ شامل موارد زير مي‌شوند.

⭕مقايسه خود با ديگران

يكي از عادات رفتاري اشتباه، مقايسه خود با ديگران است. معمولا افراد نقاط قوت طرف مقابل را با نقاط ضعف خود مقايسه كرده و با اينكار باعث ايجاد احساس شرم در خودشان مي‌شوند. اما موقعيت همه افراد متفاوت است و مقايسه كار درستي نيست. در واقع با اينكار، احساسات منفي در ما برانگيخته خواهند شد كه به شرمندگي منجر مي‌شود. به مرور زمان اين باور در شما شكل مي‌گيرد كه نقص هاي زيادي داريد و كافي نيستيد.

⭕بروز رفتار اشتباه خودمان

در بيشتر موارد، افراد به دليل انجام يك رفتار اشتباه در جمع و يا حتي تنهايي، احساس شرم مي‌كنند. براي مثال بيان كردن لغتي به صورت اشتباه در حين صحبت كردن، افتادن در خيابان و يا اشتباهاتي سهوي كه براي هر كسي اتفاق مي‌افتند. بهتر است از كنار اين مسائل پيش پا افتاده به راحتي عبور كرده و از اين بابت شرمنده شويد.هيچكس كامل نيست و همه افراد دچار اشتباهاتي مي‌شوند.

⭕موقعيت هاي شرم آور

گاهي ما كاملا بي تقصير هستيم و هيچ رفتار اشتباهي از ما سر نزده است. اما به دليل قرارگيري در يك موقعيت شرم آور، دچار احساس شرم مي‌شويم. براي مثال وقتي در حضور ما به ديگري توهين مي‌شود و يا آنها رفتاري از خود نشان مي‌دهند كه براي ما خوشايند نيست. در اينجا با اينكه با منفعل هستيم و هيچ نقشي نداشته ايم؛ اما بازهم اين حس به سراغمان مي‌آيد. البته شايد اين احساس در اين موقعيت به ما كمك كند؛ كه اين رفتار را تكرار نكنيم.

⭕اتفاقات گذشته

داشتن احساس شرم بدون هيچ دليل و محرك و بيروني، ريشه در گذشته فرد و مخصوصا دوران كودكي او دارد. برخي افراد به دليل اينكه در دوران كودكي مدام مورد سرزنش و تحقير قرار گرفته اند؛ اين حس براي آنها تبديل باور شده است. آنها تصور مي‌كنند كه مستحق داشتن چنين احساسي هستند. گاهي حتي از اينكه احساس شرم نمي‌كنند؛ دچار اضطراب مي‌شوند. بايد بپذيريم كه گذشته را پشت ير گذاشته ايم و يا مي‌توانيم آن را جبران كنيم؛ تا از اين احساس رهايي يابيم.

واكنش در مقابل احساس شرم

همانطور كه قبلا هم گفته شد؛ نحوه واكنش صحيح نسبت به احساس شرم، بسيار مهم است. در واقع افراد بايد علت بروز اين احساس را به درستي ريشه يابي كرده و با توجه به آن رفتار كنند. به طور كلي، روش هايي كه ديگران و يا خودمان در مقابل احساس شرمندگي داريم؛ به چند دسته كلي تقسيم مي‌شوند. 

📌پنهان كردن آن

طبيعي است كه بسياري از افراد، سعي در پنهان كردن احساس شرم دارند. گاهي در اينكار موفق شده و گاهي اين حس به صورت فاحش در ظاهر و رفتار آنها مشخص مي‌شود. اما نبايدآن را سركوب كرد. پنهان كردن به روش درست باعث مي‌شود تا احساسات خود را مديريت كنيم و يا باعث ناراحتي و آزار ديگران نشويم.

📌تبديل آن به واكنشي افراطي

دسته از افراد در مواجهه با احساس شرم، آن را تبديل به يك واكنش افراطي مي‌كنند و آن را به شكل هاي ديگر بروز مي‎‌دهند. براي مثال خنده هاي عصبي و يا فرياد زدن، از واكنش هاي شديدي هستند كه از شرمندگي نشات مي‌گيرند. فراموش نكنيد كه نشان دادن احساسات به شكل صحيح، نشان از سلامت روان و بلوغ افراد دارد و بايد اين مهارت را كسب كرد. حتي اگر ديگران باعث بروز اين احساس در ما شده باشند نيز، بازهم نبايد آن را به صورت افراطي نشان داد.

📌صحبت كردن در مورد آن

يكي از رفتارهاي صحيح در مقابل احساس شرم، صحبت كردن در مورد آن است. اگر شخص ديگري باعث بروز اين احساس در شما شده است؛ بهتر است در اين مورد با او صحبت كرده و شرايط را توضيح دهيد. حتي حرف زدن با يك مشاور نيز باعث از بين رفتن اين حس منفي در افراد مي‌شود. به همين دليل اجازه دهيد تا كمي احساسات تان فروكش كند و بعد از گذشت مدت زمان كوتاهي، در مورد آن صحبت كنيد.

نشانه هاي احساس شرم

افراد وقتي دچار احساس شرم مي‌شوند؛ نشانه هايي در ظاهر و رفتار آنها بروز مي‌كند. با مشاهده اين نشانه ها بهتر است به فرد احساس آرامش و امنيت بدهيم و يا به او كمك كنيم. برخي از نشانه هايي كه در اين هنگام بروز مي‌كنند؛ به شرح زير هستند.

🔸تحريك پذيري

🔸ترس و خجالت

🔸سرخ شدن صورت

🔸بي اعتماد شدن نسبت به ديگران

🔸شانه هاي افتاده

🔸لكنت زبان

🔸گريه بي دليل

تاثير احساس شرم

احساس شرم اگر يكي از واكنش هاي مداوم در زندگي ما شود؛ قطعا پيامدهايي براي سلامت روان ما ايجاد خواهد كرد. همانطور كه دوران كودكي باعث پديدايي اين حس در افراد مي‌شود؛ ادامه يافتن آن نيز ممكن خواهد بود. به همين دليل افراد بايد احساس شرم مزمن خود را از بين برده و واكنش هاي ديگري را جايگزين آن كنند. از تاثيراتي كه شرمندگي بر افراد خواهد داشت؛ مي‌توان به افسردگي، كمالگرايي، كاهش عزت نفس، اضطراب فراگير، گوشه گيري و انزوا، اعتياد و… اشاره كرد. 

سخن پاياني

احساس شرم يكي از هيجانات پيچيده انساني است كه هم به آن نياز داريم و هم نبايد اجازه تداوم آن را بدهيم. شرمندگي، نگاه شما را به زندگي تغيير داده و حتي شخصيت شما را نيز تحت تاثير قرار خواهد داد. بهتر است بر يك احساس بيش از حد تمركز نكرده و رها كنيد. در مورد نگراني هاي خود با يك فرد مطمئن و يا يك روانشناس صحبت كرده و كمك بگيريد. كنترل و مديريت احساسات، كار آساني نيست و در اين مسير نياز به يك مشاور خواهيد داشت.

براي دريافت مشاوره در زمينه احساس شرم مي‌توانيد در هر ساعت از روز براي مشاوره تلفني از طريق شماره 02191002360  و يا از طريق تلفن ثابت با شماره 9099070354 جهت ارتباط با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو تماس حاصل نماييد. 

منبع: احساس شرم | چرا احساس شرم ميكنم | احساس شرمندگي