اختلال كندن پوست لب كه همان وسواس‌پوست‌كني است، يكي از انواع وسواس‌هاي فكري_عملي است. كه در آن فرد مبتلا ميل شديدي به كندن پوست لب خود دارد. ممكن است بيمار تمايل به كندن نواحي ديگري از پوست بدنش را هم داشته باشد، اما تمركز او بيشتر بر روي پوست لب است. به طوري كه بيشتر اوقات ترك و زخم روي لبان او وجود دارد، درد و زخم تاثيري در دست كشيدن او از اين كار ندارد. ريشه اين بيماري در اضطراب بوده و براي درمان حتما بايد به متخصص روانشناسي مراجعه كرد.

اختلال كندن پوست لب چيست؟

پوست كني لب در درسته‌ي اختلالات اضطرابي جاي مي‌گيرد و آن را در راهنماي تشخيصي و آماري بيماري‌هاي رواني زير مجموعه از وسواس پوست كني مي‌دانند. در اين نوع اختلال اضطرابي فرد به واسطه‌ي افكار اجبار كننده خود، ميل افراطي به پوست كني لب دارد. افراد مبتلا به اختلال كندن پوست لب براي كندن از ناخن و يا گاز گرفتن استفاده مي‌كنند و ممكن است ساعت‌ها به اين كار مشغول باشند. كندن پوست اغلب تا جايي پيش مي‌رود كه آسيب‌هاي جدي به فرد وارد مي‌كند و حتي منجر به خونريزي مي‌شود. 

علائم اختلال كندن پوست لب

انواع وسواس نشانه‌هاي مشتركي دارند كه بروز افكار وسواسي و ناتواني فرد در كنترل و سركوب آن‌ها يكي از اين علائم مشترك است. در ادامه علائم وسواس اختلال كندن پوست لب را به طور خاص شرح داده‌ايم.

بروز دوره‌هاي متناوب كندن پوست كه منجر به آسيب به بافت پوست مي‌شوند، از راه‌هاي تشخيص اين اختلال است. يكي ديگر از علائم پوست كني لب اين است كه فرد تلاش زيادي براي جلوگيري از پوست كني لب مي‌كند و اقداماتي در اين زمينه انجام مي‌دهد، ولي موفق نمي‌شود. اين نوع وسواس مشكلات جدي در ارتباط با همسالان و عملكرد كاري و تحصيلي به همراه دارد.

زماني اختلال كندن پوست لب تشخيص داده مي‌شود كه علت پزشكي مانند بيماري‌هاي پوستي و يا بيماري‌هاي رواني مانند اسكيزوفرني وجود نداشته‌باشد. بيماران مبتلا به اين اختلال تنش زيادي براي پوست كني لب خود احساس مي‌كنند و وسوسه‌ي انجام اين عمل به سراغشان مي‌آيد و بلافاصله پس از پوست كني لب احساس لذت، آرامش و رهايي از تنش مي‌كنند.

دلايل ابتلا به اختلال كندن پوست لب

ابتلا به اختلال كندن پوست لب دلايل متعددي دارد كه با شناسايي و رفع آن‌ها مي‌توان به درمان نزديك‌تر شد. برخي از علل ابتلا به شرح زير هستند.

📌 اختلالات همايند

يكي از دلايل ابتلا به اختلال كندن پوست لب، اختلالات همايندي است كه فرد با آن‌ها دست و پنجه نرم مي‌كند. اختلالاتي همچون وسواس فكري عملي، اضطراب و افسردگي مي‌توانند علت زيربنايي و زمينه‌ساز بروز وسواس پوست كني باشند.

📌 خشم و تنفر

در نظريه روانكاوي، علت بروز اختلال كندن پوست لب، خشم و تنفر فرد نسبت به وقايع و اطرافيان ذكر شده‌است؛ به اين معنا كه فرد خشم خود را با پوست كني لب نشان مي‌دهد و پس از آن احساس آسودگي مي‌كند.

📌 عدم كنترل استرس

ناتواني در مديريت استرس و تنش‌ها عوامل ديگري در بروز اختلال كندن پوست لب است؛ اغلب كساني كه به اين اختلال مبتلا هستند نمي‌توانند استرس و هيجانات خود را به شيوه‌اي سالم كنترل كنند به همين خاطر به رفتارهايي مثل پوست كني لب روي مي‌آورند.

📌 افزايش دوپامين

يكي ديگر از علل ابتلا به اختلال كندن پوست لب، افزايش دوپامين در بدن است كه به دنبال مصرف افراطي موادي همچون شيشه و كوكائين پديد مي‌آيد. مصرف اين گونه مواد باعث مي‌شود فرد احساس كند چيزي زير پوستش راه مي‌رود و با كندن پوست تلاش مي‌كند تا اين حس را از بين ببرد.

روند پيشرفت اختلال كندن پوست لب

اختلال كندن پوست لب ممكن است در هر سني رخ دهد و حتي در كودكان نيز مشاهده مي‌شود. اين عارضه در شرايطي پيشرفت مي‌كند و شديدتر مي‌شود كه فرد دچار يك عارضه‌ي پوستي مانند جوش، جراحت يا عفونت شده و شروع به كندن آن قسمت مي‌كند. با اين كار جراحت بيشتر شده و بيمار از بهبود زخم جلوگيري مي‌كند، هر چه بيشتر اين كار را ادامه دهد جراحت و خارش پوست تشديد يافته و فرد بيشتر زخمش را مي‌كند و اين چرخه ادامه مي‌يابد.

اختلال كندن پوست لب هنگام مواجه با استرس و فشار نيز تشديد مي‌يابد؛ ممكن است فرد يك بار هنگام مواجه با رويداد استرس‌زا پوست لبش را بكند، با اين كار احساس آرامش كند و از آن به بعد براي تجربه‌ آن حس خوشايند اين عمل تبديل به يك عادت و پس از آن يك اختلال مي‌شود.

نشانه هاي عادت اختلال كندن پوست لب

نشانه هاي عادت اختلال كندن پوست بسيار بارز است. و به راحتي مي‌توان تشخيص داد كه چه فردي به اين اختلال مبتلا است. در ادامه نشانه هاي عادت را اشاره كرده ايم.

🔻 افراد مبتلا به اختلال كندن پوست لب، لب هاي زخمي و متورم دارند.

🔻 معمولا در تنهايي و يا در جمع نزديكان اين كار را انجام مي‌دهند.

🔻در هنگام انجام اين كار فكر مي‌كنند كه كسي آنها را مشاهده نمي‌كند.

🔻 درد ناشي از كندن پوست لب را دوست دارند.

🔻 علاوه بر علاقه به كندن پوست لب، به كندن زخم و جوش و حتي ناخن نيز علاقه دارند.

عوارض پوست كني لب

اختلال كندن پوست لب مي‌تواند همراه با عوارض باشد. خونريزي لب و زخم شدن لب ها از پيامدهاي پوست كني لب است. اما بر اساس بررسي ها، انواع سرطان لب و دهان نيز از اين طريق رشد مي‌كنند.

تشخيص اختلال كندن پوست لب

اختلال كندن پوست لب بايد توسط پزشك تشخيص داده شود. شايد شما به علائمي كه بر اثر كندن پوست لب ايجاد شده است، مشكوك شده باشيد؛ اما تشخيص بايد با بررسي هاي پزشك انجام شود. پس از اينكه پزشك معاينات و تست فيزيكي را انجام داد، در رابطه با رفتارها و احساسات خود كه حين اين عادت كسب كرده ايد؛ سوال مي‌پرسد. در نهايت زخم هاي پوستي شما را بررسي مي‌كند و نتيجه اختلال كندن پوست را با اگزما و پسوزياريس بررسي مي‌كند.

زماني كه به فرد تشخيص اختلال كندن پوست لب داده شد؛ به متخصص سلامت روان ارجاع داده خواهيد شد. و درمانگر با ريشه يابي علل؛ راه درمان مناسب را با شما كار خواهد كرد.

درمان اختلال كندن پوست لب

پيش از پرداختن به درمان لازم است علت اصلي ابتلا به اختلال كندن پوست لب، تشخيص داده شود. در صورتي كه اختلالات همايند مثل افسردگي، اضطراب و اسكيزوفرني علت بروز آن باشند، نياز به مداخلات تخصصي و باليني روانشناس وجود دارد تا ابتدا اين اختلالات رفع شوند و سپس وسواس نيز از بين برود.

يكي از روش‌هاي مؤثري كه جهت درمان وسواس كندن پوست لب از جانب متخصصان ارائه مي‌شود، روش وارونه‌سازي عادت است كه در آن تلاش مي‌شود عادت كندن پوست لب را با عادت ديگري جايگزين كنند. براي آشنايي كامل با روش هاي درمان وسواس كليك كنيد.

🔴 كاهش استرس كندن پوست لب

يادگيري روش‌ها و راهكارهاي كنترل استرس از اصول اوليه درمان اختلال كندن پوست لب به شمار مي‌رود. از آن‌جايي كه علائم وسواس كندن پوست لب به دنبال بروز رويدادهاي استرس‌زا هويدا مي‌شوند، بسيار اهميت دارد كه فرد را با استفاده از روش‌هاي مديريت استرس از بروز رفتارهاي پوست كني لب مصون داشت.

اما گاه كنترل و كاهش استرس با وجود مشغله‌ها و مشكلات زياد كاري سخت به نظر مي‌رسد؛ در اين شرايط بهره‌مندي از مشاوره كنترل استرس و كمك گرفتن از فردي آگاه و باتجربه راهگشا خواهد بود. 

🟡 درمان وسواس شديد

براي درمان نوع شديد اختلال كندن پوست لب مي‌توان از دارو درماني تحت نظر روانپزشك بهره برد. اغلب داروهاي ضد افسردگي و ضد افسردگي سه حلقه‌اي جهت درمان وسواس پوست كني تجويز مي‌شود. مسئله‌اي كه وجود دارد اين است كه داروها اغلب عوارضي را به همراه دارند و به بهبودي كامل اختلال نمي‌انجامند. اين داروها تنها به كنترل و كاهش علائم كمك مي‌كنند. بنابراين پيشنهاد مي‌شود از درمان‌هاي شناختي رفتاري و روانكاوي نيز كمك بگيريد. اين روش‌ها اثرات دائمي دارند و لازم است تحت نظر مشاور متخصص صورت بگيرند. 

🔵 دارو درماني

يكي از روش هاي درمان اختلال كندن پوست لب، دارو درماني است. در اين شرايط پزشك به بيمار داروهاي ضد افسردگي تجويز مي‌كند تا سطح افسردگي فرد كاهش يابد. اين داروها مهار كننده بازجذب سروتونين هستند. حتي داروهاي ضد تشنج نيز براي اين افراد تجويز مي‌شود.

🟢 رواندرماني

رواندرماني مهم ترين روش درماني براي اختلال كندن پوست لب است. در اين درمان متخصص به بررسي ريشه ها و علل اين اختلال مي‌پردازد. و راه هايي را ارائه مي‌دهد تا فرد به جاي كندن پوست به رفتارهاي ديگري مشغول باشد.

كلام آخر

اختلال كندن پوست لب گاه تنها به دهان ختم نمي‌شود و فرد به كارهاي ديگري مانند كندن زخم؛ جوش و … مي‌پردازد. افراد مبتلا با اين رفتار حال روحي خوبي كسب مي‌كنند و معمولا هنگام استرس و اضطراب چنين رفتارهايي را از خود نشان مي‌دهند. بنابراين درمانگران براي درمان اين افراد بايد روش هاي كنترل استرس را آموزش دهند. در موارد خيلي شديد از دارو درماني نيز استفاده مي‌شود.  مركز مشاوره ذهن نو به صورت تلفني و حضوري به شما مراجعين گرامي خدمات ارائه مي‌دهد. جهت كسب اطلاعات بيشتر با شماره زير تماس حاصل فرماييد.

براي دريافت مشاوره در اختلال كندن پوست لب مي‌توانيد در ساعت از روز براي مشاوره تلفني از طريق شماره 02191002360 با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو تماس حاصل نماييد.

منبع: اختلال كندن پوست لب