خودزني موقع عصبانيت يكي از رفتارهاي مخربي است كه احتمال انجام آن در افراد مبتلا به مشكلات هيجاني بيش از ديگران است. در حقيقت ناتواني در مديريت هيجانات منفي باعث مي‌شود كه فرد براي آرام كردن خود به رفتارهاي ناسالم روي بياورد. اين رفتارها مي‌توانند معطوف به خود يا ديگران باشند.

زماني كه عصبانيت را به ديگران معطوف مي‌كنيم ميل به آسيب زدن به آن‌ها در ما شكل مي‌گيرد و زماني كه عصبانيت را به درون خود بازمي‌گردانيم و افكاري نظير خودسرزنشي داريم ممكن است تمايل به خودزني يا رفتارهاي آسيب رسان نسبت به خود را تجربه كنيم. 

منبع: علت خودزني موقع عصبانيت چيست ؟

خودزني موقع عصبانيت

عوامل مختلفي سبب پديدايي خودزني موقع عصبانيت مي‌شوند. قطعا رفتارهاي خودجرحي و آسيب زدن به خود، سالم نيستند و بايد آنها را برطرف كرد. معمولا افرادي كه اين رفتارها را بروز مي‌دهند؛ بيشتر به افكار خودكشي دچار مي‌شوند و يا گاها آنرا عملي مي‌كنند.

واكنش درست نسبت به اين موضوع در اطرافيان بسيار اهميت دارد چراكه مي‌تواند باعث تداوم و يا توقف اين رفتار شود. معمولا بروز اين واكنش در برابر اين مشكلات در ميان نوجوانان شايع تر بوده و حتي گاهي به دليل گرفتن توجه انجام مي‌شود. 

علت خودزني موقع عصبانيت

علل و عوامل مختلفي مي‌توانند باعث اين شوند كه افراد در هنگام عصبانيت رفتارهاي نا به هنجاري نظير خودزني را نشان دهند. شنايي علت خودزني موقع عصبانيت بسيار اهميت داشته و  مي‌تواند توسط خانواده و يا متخصص شناسايي شود. ما در ادامه به چند مورد از مهم ترين آن‌ها اشاره كرده‌ايم.

⭕برخورداري از برخي ويژگي‌هاي شخصيتي نظير تكانشگري

تكانشگري يكي از ويژگي‌هاي شخصيتي است كه باعث مي‌شود افراد اغلب در لحظه، به طور آني و بدون تامل كارهايشان را انجام دهند. اين افراد در حقيقت بيشتر تحت تاثير عواطف خود هستند و كمتر مي‌توانند صبر و حوصله به خرج دهند. كساني كه تكانشگري بالايي دارند زماني كه دست خوش هيجانات شديد نظير خشم مي‌شوند خودكنترلي بسيار كمتري دارند و بيش از سايرين ممكن است كه دست به رفتارهاي مخربي نظير خوزني بزنند. در واقع اين عامل يكي از اصلي ترين دلايل خودزني موقع عصبانيت محسوب مي‌شود.

⭕عدم برخورداري از مهارت كنترل خشم از علل خودزني موقع عصبانيت

مهارت كنترل خشم يكي از مهارت‌هاي بسيار مهم در زندگي است كه همه افراد به فراگيري آن نياز دارند. امروزه روانشناسان تكنيك‌هاي مختلفي را براي كنترل خشم آموزش مي‌دهند. اين تكنيك‌ها به شما كمك مي‌كنند تا بتوانيد وجود خشم را در درونتان سريع‌تر شناسايي كرده و از تبديل شدن آن به پرخاشگري عليه خود يا ديگران پيشگيري نماييد.

افرادي كه در اين زمينه آموزشي نديده‌اند يا الگوهاي خوبي نداشته‌اند هنگام عصبانيت نمي‌دانند با انرژي نيرومندي كه در وجودشان شكل مي‌گيرد چه كار كنند. همين مسئله مي‌تواند باعث شود كه آن‌ها انرژي خود را با رفتارهاي ناسالمي نظير خودزني موقع عصبانيت بروز دهند. اين در حالي است كه اقدامات ساده‌اي نظير ورزش كردن، دوش گرفتن، كمك گرفتن از تنفس عميق و ساير فنون آرام سازي مي‌توانند به شيوه درستي شما را از شر عواطف منفي خلاص كنند. 

⭕فراموش كردن دردهاي رواني | علت خودزني

برخي افراد هنگام خشم، درد رواني زيادي را به طور ذهني تجربه مي‌كنند. آن‌ها نمي‌دانند كه چگونه مي‌توان از اين درد خلاص شد يا آن را فراموش كرد. در اين شرايط برخي افراد با ايجاد درد جسماني شديد در خود تلاش مي‌كنند تا ذهن خود را از درد رواني دور نگه دارند.

از همين رو ممكن است به خودزني موقع عصبانيت روي بياورند. اين در حالي است كه شما مي‌توانيد به جاي اين كار به شيوه ديگري حواس پنجگانه خود را به شدت تحريك كنيد تا مشغوليت رواني تان برطرف شود. براي مثال مي‌توانيد يك تكه يخ را در دستان خود نگه داريد، از ماساژ بدن كمك بگيريد و يا خود را با بوها و عطرهاي آرامش بخش تسكين دهيد. براي يادگيري فنون بيشتر در اين زمينه لازم است به يك روانشناس مراجعه نماييد.

⭕خود سرزنش گري مفرط از علل خودزني موقع عصبانيت

برخي افراد تمام اتفاق‌هاي خوب را به شانس و عوامل محيطي نسبت داده و همه اتفاقات بد را ناشي از ضعف‌هاي دروني خود مي‌دانند. همين موضوع باعث مي‌شود كه هنگام مواجهه با يك رويداد منفي دائما خود را سرزنش كنند. آن‌ها در اين شرايط ذهنيت يك والد تنبيه گر را پيدا مي‌كنند و ممكن است خود را مستحق تنبيه بدانند.

از همين رو تجربه خشم در آن‌ها به رفتارهايي نظير خودزني موقع عصبانيت،  منجر خواهد شد. اگر شما نيز چنين احساساتي را تجربه مي‌كنيد بهتر است به يك روانشناس مراجعه كنيد. روانشناس به شما كمك مي‌كند تا ذهنيت‌هاي بالغ و سالم درون خويش را بيشتر بشناسيد و با تقويت آن‌ها از رفتارهاي خود آسيب رسان پيشگيري نماييد.

⭕دچار بودن به مشكلات هيجاني | علت خودزني

خودزني موقع عصبانيت، يكي از رفتارهاي مخرب در افرادي است كه به اختلال‌هاي هيجاني مبتلا هستند. براي مثال مبتلايان به شخصيت مرزي اغلب ثبات هيجاني خوبي ندارند. همچنين آن‌ها آستانه تحمل پايين تري در برابر رويدادهاي محيطي دارند كه باعث مي‌شود سريع‌تر نسبت به پيرامون خود واكنش نشان دهند و خشم يا ناراحتي عميقي را تجربه كنند.

اين افراد اغلب براي فراموش كردن مشكلات خود از راه حل‌هاي هيجان مدار نامناسبي استفاده مي‌كنند. از جمله اين راه حل‌ها مي‌توان به خودزني، سيگار كشيدن، مصرف مواد مخدر و الكل اشاره كرد. در اين شرايط بسيار اهميت دارد كه فرد تحت روان درماني با يك روانشناس باليني قرار بگيرد. در صورتي كه نياز به دريافت دارو وجود داشته باشد درمانگر شما را به يك روان پزشك ارجاع خواهد داد.

علائم خودزني موقع عصبانيت

افرادي كه رفتار خودزني موقع عصبانيت، را از خود نشان مي‌دهند؛ قطعا به اختلالات ديگري نيز مبتلا بوده و همچنين از نشانه هاي ظاهري نيز مي‌توان به اين موضوع پي برد. برخي از اين نشانه ها شامل موارد زير مي‌شوند.

🔸وجود آثار زخم در نواحي مختلف بدن

🔸گزارش هاي متعدد از بروز تصادفات جاده اي

🔸پوشيدن لباس هاي كاملا پوشيده به دليل پنهان كردن آثار جراحت

🔸بي ثباتي خلق

🔸احساس بي ارزشي

🔸اختلال در روابط بين فردي

🔸دست زدن به زخم ها به صورت مكرر

پيامدهاي خودزني موقع عصبانيت

قطعا با تكرار اين رفتارها در فرد، عوارض بدي براي سلامت جسماني و رواني او ايجاد خواهد شد. خودزني موقع عصبانيت، علاوه بر ايجاد زخم هاي مختلف برروي بدن، احساس كم ارزشي و عدم اعتماد به نفس را هم ماندگار خواهد كرد. آنها در صورت عدم درمان، احتمالا تا حدي در اين موضوع پيش مي‌شوند كه ديگر هيچكس قادر به كنترل آنان نخواهد بود.

با اينكه در بيشتر موارد قصد آنها از انجام چنين كارهايي مرگ و يا خودكشي نيست؛ اما به هر حال با شدت يافتن خونريزي، احتمال اين اتفاق نيز وجود دارد. همچنين از لحاظ رواني نيز احتمالا اختلالات زمينه اي شدت خواهند يافت و از طرفي رفتار خودزني نيز بيشتر مي‌شود. حتي احتمال آسيب رساندن به ديگران نيز وجود دارد.

براي جلوگيري از بروز رفتار خودزني موقع عصبانيت چه كنيم؟

قطعا رفتار خودزني موقع عصبانيت ريشه رواني داشته و براي درمان آن نيز فرد بايد علاوه بر پيدا كردن علت اين مشكل و ريشه يابي آن، از يك متخصص كمك بگيرد. در اين شرايط متخصص، روانشناس و يا روانپزشك خواهد بود. روانشناس با استفاده از روش هاي درمان شناختي رفتاري، رفتاردرماني ديالكتيكي و درمان هاي مبتني بر ذهن آگاهي درمان را آغاز كرده و عوامل زمينه ساز را نيز شناسايي مي‌كند.

همچنين فرد براي جبران آسيب هاي بدني و همچنين كنترل اضطراب و هيجانات خود، بايد به روانپزشك مراجعه كرده و دارودرماني را آغاز كند.همچنين تقويت خودانگاره، گسترش و رشد مهارت هاي بين فردي، يادگيري نحوه مديريت احساسات و… همگي از مراحل درمان هستند و روانشناس بايد به آنها بپردازد.

سخن آخر

خودزني موقع عصبانيت يكي از مصاديق ناتواني در كنترل خشم است. افرادي كه در زمينه مديريت خشم مشكل دارند اغلب در روابط بين فردي نيز دچار مشكل مي‌شوند و در نتيجه فشارهاي رواني زيادي را احساس مي‌كنند. در اين شرايط مراجعه به يك روانشناس، شركت در كارگاه هاي آموزشي و مطالعه مطالب خودياري در زمينه تنظيم هيجانات به شما كمك مي‌كند تا بتوانيد كنترل بيشتري بر اوضاع داشته باشيد و از تجربه رنج‌هاي بيشتر در زندگي پيشگيري نماييد. در همين راستا مركز مشاوره … با داشتن مشاوراني برجسته آماده ارائه خدمات به شما عزيزان به صورت مشاوره حضوري و مشاوره تلفني مي‌باشد.

براي دريافت مشاوره در زمينه خودزني موقع عصبانيت مي‌توانيد در هر ساعت از روز براي مشاوره تلفني از طريق شماره 02191002360  و يا از طريق تلفن ثابت با شماره 9099070354 جهت ارتباط با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو تماس حاصل نماييد.

سوالات متداول