برتري طلبي از رفتارهاي ناسالم محسوب مي‌شودكه افراد را به انجام فعاليت هاي ناشايستي وادار مي‌كند. طبيعي است كه همه ما ميل به برتري نسبت به ديگران داشته باشيم. شايد اين يكي از ويژگي هاي ذاتي انسان باشد. اما بايد از آن در جهت رشد و پيشرفت استفاده كرد. ميل به قدرت و رقابت با برتري طلبي متفاوت است و افراط در اين موارد سبب شكل گيري خصوصيات منفي در افراد مي‌شود.

اگر اين موضوع ادامه پيدا كند؛ حرص و طمع جايگزين برتري طلبي خواهد شد. گاهي اين موضوع باعث مي‌شود تا فرد تا فرد تلاش بيهوده و زيادي براي رسيدن به اهداف شان داشته باشند كه در بيشتر موارد سبب آسيب به خودشان خواهد شد. در اين مقاله به بررسي شخصيت هاي برتري طلب، مي‌پردازيم.

منبع: برتري طلبي | شخصيت هاي برتري طلب

شخصيت هاي برتري طلب

از آنجايي كه اين افراد بسيار كمالگرا و پرتوقع هستند؛ انتظار دارند كه همه عوامل پيشرفت برايشان فراهم باشد. آنها معمولا خود را برتر از ديگران دانسته و هيچ توجيه منطقي نيز براي آن ندارند. برتري طلبي مي‌تواند  يك ويژگي اكتسابي نيز باشد كه افراد به دلايل مختلفي به آن دچار مي‌شوند. از طرف ديگر عوامل زيادي بر تداوم آن دخيل هستند. در واقع هم محيط و هم ويژگي هاي ذاتي هر دو در اين موضوع موثر خواهند بود.

علت بروز برتري طلبي

بيشتر علل ايجاد كننده ويژگي هاي برتري طلبي به دوران كودكي فرد و يا شيوه تربيتي والدين او بر مي‌گردد. عوامل محيطي در اين مورد بسيار موثر هستند. در واقع همانطور كه پيش تر هم گفته شد؛ اين صفت درون همه ما وجود دارد؛ كه عوامل ديگر سبب بروز آن خواهند شد. برخي از اين علل شامل موارد زير مي‌شوند. 

📌فرزندپروري مستبدانه

والدين مستبد به دليل سخت گيري و كنترلگري بيش از حد به فرزندان خود، در آنها احساس ضعف ايجاد كرده و يا در كودكان حس انتقام گيري را فعال مي‌كنند. آنها براي جبران احساس حقارتي كه در كودكي تجربه كرده اند؛ در بزرگسالي به فكر برتري طلبي مي‌افتند. آنها همواره به دليل عدم دريافت محبت كافي از والدين خود، احساس مي‌كنند كه از ديگران كمتر بوده و براي از بين بردن اين حس دست به رفتارهاي اشتباه مي‌زنند. در واقع در آنان خانواده به وجود آورنده اين احساس است. اما آنها مي‌توانند قبل از نهادينه شدن اين ويژگي، براي درمان اين مشكل اقدام كنند.

📌تحقير در دوران كودكي

تحقير كودك با روش هايي مثل تنبيه فيزيكي، رواني، بي توجهي و توهين به او، عواقب بدي براي آينده او دارد. احتمالا كودك در دوران بزرگسالي از مكانيسم دفاعي وارونه سازي استفاده كرده و خودكم بيني خود را با احساس برتري طلبي جبران مي‌كند. اما اين واكنش درستي در مقابل كمبودهاي دوران كودكي نيست. البته با وجود چنين رفتارهايي از سوي والدين و يا معلمان و اطرافيان بايد انتظار چنين واكنش هايي را هم داشت. كودكان با هرگونه نقصي، نبايد تحقير شوند. از طرفي تحقير آنها اوضاع را بدتر نيز خواهد كرد.

📌فرزندپروري نازپرورده

والديني كه براي تربيت فرزندان اول و يا تك فرزندان از اين شيوه تربيتي استفاده مي‌كنند؛ بايد انتظار بروز رفتارهاي برتري طلبي را نيز داشته باشند. در چنين شرايطي خانواده، همه چيز را در اختيار آنان گذاشته و در مقابل آنان سهل گير است. به همين دليلي فرزند نيز تصور مي‌كند كه هميشه بايد همين گونه باشد و هيچ كس بهتر و بالاتر از آنان نيست. 

انواع شخصيت هاي برتري طلب

برتري طلبي در برخي از افراد، بيشتر بروز خواهد كرد. در واقع برخي از ويژگي هاي شخصيتي، افراد را بيشتر در معرض بروز اينگونه رفتارها خواهد گذاشت. البته اكثر اين خصوصيات سالم نبوده و حتي اختلال محسوب مي‌شوند. در واقع فرد با درمان اين اختلالات، بروز اين صفت را نيز كنترل خواهد كرد.

🔴اختلال شخصيت خودشيفته

طبيعي است كه افراد خودشيفته، تمام توجهات را براي خود مي‌خواهند و براي گرفتن آن، دست به هركاري مي‌زنند. برتري طلبي نيز يكي از صفات آنان محسوب مي‌شوند. ميل افراطي آنان را به دريافت تعريف و تمجيد هاي اطرافيان، سبب بروز رفتارهاي برتري طلبي خواهد شد. اين رفتارها به هيچ عنوان طبيعي نبوده و باعث ايجاد آسيب در خود و اطرافيان مي‌شود. 

🔴شخصيت هاي كينه جو

افراد كينه جو نمي‌توانند موفقيت و پيشرفت ديگران را ببينند. براي آنان مشاهده ارتقاي اطرافيان در زمينه هاي مختلف، طاقت فرسا است. همچنين چنين افرادي بسيار تحريك پذير بوده و الگوي رفتاري غالب آنان حسادت است. برتري طلبي نيز از ديگر رفتارهاي آنان است. همچنين آنان حافظه خوبي داشته و كوچك ترين مشكلي را تا مدت ها به خاطر دارند. به همين دليل مدام آن را در ذهن خود دوره كرده  و توانايي تحمل خوشحالي و ترقي ديگران را ندارند.

🔴افراد داراي شخصيت هاي كمالگرا

كمال گرايي با برتري طلبي رابطه مستقيم دارد. كمالگرايي ويژگي مثبت محسوب مي‌شود كه اگر افراد در آن افراط كنند؛ تبديل به رفتاري مخرب خواهد شد. آنها ايده آل ها و استاندارد هاي سطح بالايي داشته و تلاش زيادي در جهت رسيدن به آنها مي‌كنند. در صورتي كه هيچ كاري بي نقص نبوده و يا حتي برخي از كارها شدني نيستند. به همين دليلي بايد واقع بين بوده و كمالگرايي را كنترل كرد. 

نشانه هاي برتري طلبي در افراد

افرادي كه داراي خصوصيت برتري طلبي هستند؛ قطعا داراي نشانه هاي ظاهري و دروني بوده كه مي‌توان آنها را تشخيص داد. آنها معمولا انعطاف پذير نبوده و انتقاد پذير نيستند. استرس و اضطراب زيادي را تحمل مي‌كنند؛ به همين دليل در معرض ابتلا به بيماري هاي مختلف رواني و جسماني خواهند بود.

كنترل گري آنها زياد است و تحمل و صبر زيادي ندارند. هرگز نمي‌خواهند از خود ضعف نشان دهند و همواره به دنبال راهي براي رسيدن به موقعيت بالاتري هستند. اين رفتارها و ويژگي ها را مي‌توان از زبان بدن و حتي نحوه صحبت كردن آنان با ديگران نيز متوجه شد.

برطرف كردن نشانه هاي برتري طلبي

برتري طلبي به تنهايي يك اختلال محسوب نشده و در واقع خود نشانه اي از ديگر اختلالات است. به همين دليل نمي‌توان به تنهايي فقط روي اين ويژگي تمركز كرد. با برطرف شدن اختلال مرتبط، اين ويژگي نيز از بين مي‌رود. براي غلبه بر اين مشكل افراد علاوه بر كمك گرفتن از روانشناس مي‌توانند خود نيز اقداماتي انجام دهند.

✅استفاده از توانمندي ها در جهت درست

همانطور كه گفتيم اين افراد روحيه كنترلگري و مديريت بالايي دارند. به همين دليل بايد از آنها در پست هاي پر مسئوليت و حساس استفاده كرد تا اين نياز در آنها ارضا شود. همچنين آنان احتمالا بعد از قرارگيري در چنين جايگاهي، از موضع قدرت پايين آمده و بيشتر به ديگران كمك خواهند كرد. پس با سپردن وظايف زيادي به آنها مي‌توان برتري طلبي را در آنان كاهش داد.

✅بالابردن خودآگاهي و روحيه همدلي

اطلاع از ويژگي هاي شخصيتي خود و برنامه ريزي براساس آنها راه درستي براي برطرف كردن نياز قدرت طلبي خواهد بود. براي مثال افراد با شناختن بيشتر خود متوجه خواهند شد كه اصلا براي شغل هاي مديريتي و يا حتي جايگاه هاي بالاتر آماده نيستند و يا صلاحيت ندارند. همچنين همدلي و كمك كردن به ديگران، برتري طلبي را كاهش داده و افراد را بيشتر به هم نزديك مي‌كند.

✅كمك گرفتن از روانشناس

روانشناس با روش هاي مختلفي استرس و اضطراب افراد را براي برتري طلبي، از بين برده و رفتارهاي سالم تري را جايگزين مي‌كند. مشاور تكنيك هاي مختلفي براي اينكار داشته و همچنين با توجه به شدت اين موضوع فرايند درمان را آغاز مي‌كند. همچنين برطرف كردن اختلال هاي همزمان نيز در كاهش اين علائم موثر است. اين رفتارها قطعا روابط فرد را تحت تاثير قرار خواهد داد به همين دليل بايد براي درمان و برطرف كردن اين نشانه ها اقدام نمايند.

سخن پاياني

برتري طلبي اگر در جهت مثبت استفاده شود؛ باعث پيشرفت و ترقي افراد خواهد شد. قبل از هر چيز بايد اين نكته را در نظر بگيريد كه همه افراد داراي شخصيت و جايگاهي در زندگي خود هستند و مفهوم برتري، بي معنا خواهد بود. اما اگر اين ذهنيت در شما نهادينه شده و به طور ناخودآگاه دست به مقايسه مي‌زنيد؛ بايد براي از بين بردن اين رفتار از يك مشاور كمك بگيريد. اين موضوع از كودكي، بر زندگي افراد تاثير مي‌گذارد به همين دليل بايد بسيار نسبت به آن حساس بود.

براي دريافت مشاوره در زمينه برتري طلبي مي‌توانيد در هر ساعت از روز براي مشاوره تلفني از طريق شماره 02191002360  و يا از طريق تلفن ثابت با شماره 9099070354 جهت ارتباط با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو تماس حاصل نماييد.

منبع: برتري طلبي | شخصيت هاي برتري طلب