قرص خواب آور آن دسته از داروهاي اعصاب است كه اغلب براي درمان مشكلات مرتبط با خواب و مشكلات اضطرابي تجويز مي‌شوند. قرص خواب آور به كساني كه دچار مشكل بي خوابي هستند كمك مي‌كنند تا سريع‌تر به خواب بروند و مشكلاتي نظير خواب منقطع را كمتر تجربه كنند. با اين حال بسياري از داروهاي خواب آور قابليت اعتيادآوري دارند. از همين رو مصرف آن‌ها حتما بايد با احتياط، در دوزهاي كنترل شده و زير نظر متخصص صورت بگيرد. خوشبختانه امروزه روش‌هاي غيردارويي متعددي براي درمان مشكلات خواب ابداع شده است كه با مراجعه به روانشناس و دريافت خدمات مشاوره و روان درماني مي‌توانيد از آن‌ها بهره مند شويد. 

منبع: قرص خواب آور قوي | عوارض انواع قرص هاي خواب آور

آشنايي با انواع قرص خواب آور

قرص خواب آور انواع و اقسام مختلفي دارند كه مي‌توان آن‌ها را به 4 دسته به شرح زير تقسيم كرد.

1. داروهاي بنزوديازپيني كوتاه اثر نظير تريازولام
2. داروهاي بنزوديازپيني متوسط الاثر نظير آلپرزولام، استازولام و تمازپام
3. داروهاي آرام بخش متفرقه و غير بنزوديازپيني نظير زولپيدم، زالپلون و اسزوپي كلون
4. داروهاي انتخابي ملاتونين نظير راملتئون

افراد براي مصرف داروهايي مثل دوكسپين، فلورازپام، آلپرازولام، ترازودون، زالپلون، زولپيدم بايد حتما نسخه پزشك داشته باشند و نمي‌توان اين داروها بدون تجويز از داروخانه تهيه كرد. اما داروهايي كه به راحتي مي‌توان خريداري كرد؛ شامل، آنتي هيستامين، ملاتونين و داروهاي گياهي خواب آور مي‌شوند.

مكانيسم اثر قرص خواب آور

مكانيسم اثر اكثر قرص هاي خواب آور به طور كل مشابه است. آن‌ها با چسبيدن به گيرنده‌هاي مختلف نظير گيرنده‌هاي بنزوديازپيني اثرات مهاري برخي انتقال دهنده‌هاي عصبي در مغز نظير گابا را افزايش مي‌دهند. افزايش اثرات مهاري اين انتقال دهنده‌ها منجر به تضعيف سيستم عصبي مركزي شده و در نتيجه علائم اضطرابي كاهش مي‌يابند. باكاهش سطح اضطراب از طريق آرام‌تر شدن سرعت تنفس، پايين آمدن ضربان و فشار خون اثرات خواب آوري نيز به فرد القا مي‌شود. از همين رو قرص خواب آور به افراد كمك مي‌كنند كه سريع‌تر به خواب روند و همچنين در طول شب خواب عميق‌تري داشته باشند.

عوارض جانبي مصرف قرص خواب آور

قرص خواب آور همانند هر داروي ديگري با يكسري عوارض جانبي بالقوه همراه هستند. از جمله مهم‌ترين عوارض آن‌ها اين است كه وابستگي جسماني ايجاد مي‌كنند و در اكثر موارد پس از قطع مصرف باعث تشديد دوره‌هاي بي خوابي مي‌شوند. از همين رو  متخصصين توصيه مي‌كنند كه پيش از روي آوردن به خواب آورها ابتدا درمان‌هاي غيردارويي را امتحان كنيد.

براي مثال روانشناسان در جلسات مشاوره و روان درماني از طريق آموزش برخي تكنيك‌هاي خود آرام سازي به شما كمك مي‌كنند تا بتوانيد سطح استرس‌هاي خود را پايين آورده و شب‌ها خواب بهتري داشته باشيد. در نتيجه بهتر است در قدم اول به يك روانشناس مراجعه كنيد اگر روان درماني اثر چنداني بر روند بهبوديتان نداشته باشد، آنگاه درمانگر شما را به يك روانپزشك ارجاع مي‌دهد تا از درمان‌هاي دارويي كمك بگيريد.

از جمله ديگر عوارض جانبي كه در پي مصرف قرص خواب آورها ممكن است بروز دهد بايد به سردرد، لرزش بدن، احساس بي قراري، گيجي، احساس ضعف، كاهش قدرت تمركز، حالت تهوع، تحريك پذيري، از دست دادن تعادل حركتي، مشكلات گوارشي (يبوست، اسهال و حالت تهوع)، بروز تغييرات خلقي، خشكي دهان و كاهش اشتها اشاره كرد. اگر پس از مصرف چند نوبت داروي خواب آور اين علائم ادامه پيدا يا تشديد شد حتما با متخصص خود تماس گرفته و در مورد قطع يا ادامه مصرف دارو از او مشورت بگيريد.

حساسيت به قرص خواب آور

مصرف قرص خواب آور نيز مي‌تواند براي افراد ايجاد حساسيت كند. اين حساسيت گاهي ناشي از موارد فعال و گاهي از مواد غير فعال در قرص است كه به صورت غيرمستقيم تاثير مي‌گذارد. اين عارضه نادر است اما در صورت مشاهده علائم آن بهتر است يه پزشك مراجعه كرده و از قطع كردن يا تغيير دوز دارو به صورت خودسرانه، پرهيز نماييد. به طور كلي برخي از علائم حساسيت به اين قرص شامل موارد زير مي‌شود.

🔸اختلال در بينايي

🔸اختلال در تنفس و بلع

🔸گرفتگي صدا

🔸خارش

🔸التهاب و ورم

🔸تنگي نفس

🔸بروز دانه هاي پوستي

كاربردهاي قرص خواب آور

همانطور كه قبلا هم ذكر شد؛ قرص هاي خواب آور بسته به مشكل و شدت آن، كاربردهاي مختلفي دارند. اختلالات خواب تنوع زيادي دارند و از طرف ديگر براي درمان برخي از بيماري هاي روان نيز از قرص خواب آور استفاده مي‌شود. براي مثال در مواردي براي جراحي هاي سرپايي و مختصر از قرص خواب، به عنوان داروي بيهوشي استفاده مي‌شود. برخي ديگر از موارد استفاده آن شامل، كاهش زمان انتظار براي به خواب رفتن، افزايش مدت زمان خواب مفيد، جلوگيري از بيدار شدن در طول شب و همچنين بالارفتن كيفيت خواب، مي‌شود.

كدام داروها با قرص هاي خواب آورها تداخل دارند؟

مصرف هم زمان قرص خواب آور با الكل، انواع مسكن‌ها، داروهاي ضدآلرژي نظير آنتي هيستامين، ضدتشنج‌ها و هرگونه دارويي كه عملكرد سيستم عصبي را كند مي‌كند، به تداخلات دارويي مي‌انجامد. چرا كه مصرف هم زمان خواب آورها با اين داروها شرايط خاصي را ايجاد مي‌كند كه به آن تضعيف مضاعف سيستم عصبي مركزي گفته مي‌شود. در اين شرايط ريتم قلبي و سرعت تنفس به شدت كاهش پيدا مي‌كند كه با كاهش اكسيژن خون مي‌تواند حتي به بروز اغماء و مرگ نيز منجر شود.

همچنين مصرف برخي داروها نظير قرص‌هاي ضدبارداري، سايمتادين و ايزونيازيد بر متابوليسم كبدي برخي داروهاي خواب آور نظير بنزوديازپين ها تاثير مي‌گذارد و در نتيجه باعث مي‌شود كه به مقدار بيشتري در خون جريان داشته باشند. اين مسئله در نهايت منجر به بروز عوارضي نظير تغييرات خلقي و افسردگي در پي مصرف خواب آورها خواهد شد.

از همين رو بسيار اهميت دارد كه هم زمان با داروي خواب آور از هر دارويي استفاده نكنيد و حتما در اين باره با پزشك خود مشورت نماييد.

براي آشنايي با راه هاي ترك قرص خواب كليك كنيد.

اقدامات احتياطي در مصرف قرص خواب آور

قبل از مصرف قرص خواب آور بايد برخي نكات احتياطي را رعايت كنيد كه از جمله آن‌ها بايد به موارد زير اشاره كرد.

• اگر سابقه آلرژي به داروهاي آرام بخش يا خواب آور را داريد حتما اين مسئله را با پزشك خود در ميان بگذاريد.
• سابقه بيماري‌هاي قبلي و فعلي تان را به متخصص گزارش دهيد. برخي بيماري‌ها نظير مشكلات كبدي و كليوي مي‌توانند بر متابوليسم داروهاي خواب آور تاثير بگذارند.
• ليست داروهايي كه در حال حاضر مصرف مي‌كنيد را به پزشك ارائه دهيد و در صورتي كه تصميم به مصرف داروي جديدي گرفتيد پيش از آن متخصص را درجريان بگذاريد تا از تداخلات دارويي پيشگيري شود.
• بعد از مصرف داروهاي خواب آور از انجام فعاليت‌هايي كه به هشياري بالا نياز دارند نظير رانندگي خودداري كنيد.
• قبل مصرف علل بيخوابي را بررسي و رفع كنيد، 

روش هاي جايگزين قرص خواب آور

با اينكه نمي‌توان تاثير قرص خواب آور را براي درمان اختلالات خواب و يا افزايش كيفيت خواب، ناديده گرفت. اما با توجه به عوارضي كه اين دارو در طولاني مدت براي افراد ايجاد مي‌كند؛ بهتر است افراد از روش هاي جايگزين ديگري براي اين مشكلات استفاده كنند. يا از قرص خواب در كنار روش هاي ديگر بهره گيرند. برخي از اين راهكارهاي موثر به شرح زير هستند.

⭕استفاده از دمنوش هاي گياهي: قطعا دمنوش هاي گياهي اثربخشي داروهاي شيميايي را ندارند؛ اما عوارض آنها كمتر است و مي‌توان به عنوان روش مكمل از آنها استفاده كرد.

⭕منظم كردن زمان خواب: نظم دادن به زمان هاي خواب و بيداري در درمان اين اختلالات موثر است و ديگر نيازي به مصرف قرص خواب آور نخواهد بود.

⭕ورزش: ورزش علاوه بر تنظيم هورمون هاي بدن، در راحت به خواب رفتن افراد نيز تاثيربسزايي خواهد داشت.

⭕مراجعه به روانشناس: درمان بيماري هاي مختلف روان و كاهش استرس و اضطراب روزانه، در خواب افراد تاثير داشته و آنها را از مصرف دارو بي نياز خواهد كرد.

⭕اصلاح سبك زندگي و رژيم غذايي: سبك زندگي سالم و رعايت رژيم غذايي مناسب، اجتناب از مصرف الكل و دخانيات نيز از مواردي هستند كه در بهبودي فرايند خواب نقش دارند.

سخن پاياني

امروزه قرص هاي زيادي تحت عنوان قرص خواب آور در رسانه ها تبليغ مي‌شوند كه محتويات آنها استاندارد و مورد تاييد نبوده و مصرف آنها عوارض بدي را براي افراد ايجاد خواهد كرد. اگر با اختلالات خواب در زندگي خود روبرو هستيد؛ در قدم اول سعي كنيد علت آن را يافته و به پزشك متخصص مراجعه كنيد. همچنين در مورد عوارض و موارد تداخل دارويي آن با داروهاي ديگر اطمينان حاصل كرده و با پزشك مشورت كنيد. كمك گرفتن از يك مشاور نيز در اين دوران براي درمان بيماري هاي مرتبط با خواب نيز بسيار موثر خواهد بود.

براي دريافت مشاوره در زمينه قرص خواب آور مي‌توانيد در هر ساعت از روز براي مشاوره تلفني از طريق شماره 02191002360  و يا از طريق تلفن ثابت با شماره 9099070354 جهت ارتباط با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو تماس حاصل نماييد.

سوالات متداول