جنون آتش افروزي يا پايرومانيا يك بيماري رواني بسيار نادر و خطرناك است. اصلي‌ترين ويژگي جنون آتش افروزي اين است كه بيماران علاقه خاصي به آتش، وسايل مربوط به آن و به‌خصوص برپا كردن آتش بزرگ دارند. اين بيماران معمولاً جذب آتش در محيط اطراف خود مي‌شوند و حتي ممكن است آتش‌نشان‌ها را دنبال كنند.

برپا كردن آتش‌هاي عظيم آن‌هم بيش‌تر از يك‌بار از مهم‌ترين نشانه‌هاي ابتلا به جنون آتش افروزي است. چون اين بيماري بسيار نادر است تحقيقات چنداني راجع به دلايل يا راه‌هاي درمان آن صورت نگرفته است؛ بااين‌حال همراهي اين بيماري با سوءمصرف مواد مخدر، بهره هوشي پايين و همين‌طور شرايط نامساعد زندگي ثابت‌شده‌ است. با توجه به اينكه جنون آتش افروزي مي‌تواند براي سلامت خود فرد و همين‌طور اطرافيان بسيار خطرناك باشد، حتما بايد براي درمان به متخصص روانشناسي مراجعه كرد.

منبع: جنون آتش افروزي عمدي

جنون آتش افروزي (Pyromania)

جنون آتش افروزي از جمله اختلالات نادر اما پر خطر است. شيفتگي و كنجكاوي آن‌ها درباره آتش موجب آسيب ها و خسارات هنگفتي به ديگران و حتي خود فرد مي‌شود. افراد مبتلا به پايرومانيا در موارد شديد حتي به صورت عمدي و مكرر اقدام به آتش زدن اماكن و اجسام مي‌كنند. آن ها اين كار را بدون در نظر گرفتن خطرات احتمالي انجام مي‌دهند. به همراه اين اقدامات احساس لذت و رضايت در آن ها ايجاد مي شود.

وقتي از آن ها علت اين كار را مي پرسيد، به نحوه جواب مي دهند كه انگار چيزي از درون آن ها را وادار به انجام اين كار كرده است. به طوري كه تنها وقتي كه آتش به پا مي شود آرامش مي‌يابند. به دليل اين دست افكار وسواس گونه برخي متخصصين جنون آتش افروزي را در دسته بيماري هاي وسواس قرار مي‌دهند. چرا كه درمان‌هاي مشابهي به هر دوي آن ها كمك مي‌كند.

نشانه هاي تشخيص جنون آتش افروزي

• علاقه به آتش و وسايل مرتبط با آن
• ايجاد عمدي آتش بيش از يك‌بار
• بيمار پيش از درست كردن آتش برانگيختگي شديدي براي اين كار احساس مي‌كند
• پس از درست كردن آتش احساس آرامش و لذت مي‌كند
• انگيزه بيمار از ايجاد آتش تنها علاقه به خود آتش است و مراسم‌هاي ملي، گرفتن انتقام، احساس خشم و … تأثيري در اين رفتار ندارند.
• درست كردن آتش نبايد تحت تأثير مواد مخدر، دوره‌هاي مانيا در بيماري دوقطبي يا هر موضوع ديگري باشد.

اختلالات همراه با جنون آتش افروزي

بعضي از اختلالات رواني به‌احتمال بيشتري در بيماران دچار جنون آتش افروزي ديده مي‌شود. اما دقت داشته باشيد كه قرار نيست هميشه اين بيماري‌ها همراه يكديگر باشند؛ يك نفر مي‌تواند بدون داشتن هيچ‌كدام از اين بيماري‌ها درگير جنون آتش افروزي باشد.

• اختلالات شخصيت
• اختلالات كنترل تكانه
• اختلالات خلقي
• سوءمصرف مواد مخدر
• بيش فعالي و نقص توجه
• بهره هوشي پايين (عقب‌ماندگي‌هاي خفيف)

تفاوت جنون آتش افروزي با شخصيت هاي آنتي سوشال

درست كردن آتش در بسياري از اختلالات رواني ديگر به‌خصوص اختلال سلوك نوجوانان يا شخصيت ضداجتماعي بزرگ‌سالي نيز ديده مي‌شود. نكته‌اي كه جنون آتش افروزي را از اين بيماري‌ها جدا مي‌كند اين است كه در جنون آتش‌افروزي بيمار آتش را صرفاً براي خود آتش روشن مي‌كند و به‌غيراز تماشاي شعله‌هاي آن هيچ منظور ديگري ندارد. درحالي‌كه روشن كردن آتش در شخصيت‌هاي ضداجتماعي يا اختلال سلوك براي آسيب زدن به ديگران اتفاق مي‌افتد.

ميزان شيوع

جنون آتش افروزي بيماري نادري است و اطلاعات دقيقي راجع به آن در دسترس نيست. بااين‌حال مي‌دانيم كه اين بيماري معمولاً در نوجواني و بزرگ‌سالي شروع مي‌شود؛ در مردان شايع‌تر از زنان است؛ به‌طوري‌كه در مقابل هر 8 مردي كه به اين بيماري مبتلا مي‌شوند تنها يك زن علائم جنون آتش‌افروزي را نشان مي‌دهد. اين بيماري در ميان مبتلايان به اختلال بيش فعالي يا كم‌تواني‌هاي ذهني خفيف بيشتر ديده مي‌شود.

دلايل جنون آتش افروزي

تابه‌حال تحقيقات چنداني راجع به دلايل اختلال آتش‌افروزي صورت نگرفته است. با توجه به اينكه اين بيماران پيش از درست كردن آتش تمايل غيرقابل‌كنترلي براي اين كار احساس مي‌كنند، بسياري از متخصصين اختلال در كنترل تكانه يا وسواس را از دلايل اصلي اين بيماري مي‌دانند.

در تاريخچه زندگي بسياري از بيماران مبتلا به جنون آتش افروزي بحران‌هايي مثل سابقه طلاق والدين، تجاوز و… وجود دارد. به‌علاوه بسياري از آن‌ها ازنظر توانايي برقراري روابط اجتماعي با ديگران ضعيف هستند. درست كردن آتش گاهي اوقات با هدف جلب‌توجه والدين و صاحبان قدرت اتفاق مي‌افتد اما نكته جالب اينجاست كه اين بيماران معمولاً نفرت خاصي نسبت به قدرتمندان دارند. بعضي از متخصصين معتقدند نشانه‌هايي از وراثت مي‌بايست در اين رفتار دخالت داشته باشد.

درمان جنون آتش‌افروزي

درمان جنون آتش افروزي موضوع بسيار دشواري است. كساني كه درگير اين بيماري هستند معمولاً براي درمان مراجعه نمي‌كنند. بيماري آن‌ها در اكثر مواقع ناشناخته باقي مي‌ماند و حتي وقتي از طرف مراجع قانوني يا خانواده براي درمان آورده مي‌شوند همكاري بسيار ضعيفي با درمانگر دارند كه باعث مي‌شود نتيجه چنداني از درمان نگيرند.

در اولين مرحله از درمان بيمار آموزش مي‌بيند كه محرك‌ها و اتفاقاتي كه باعث مي‌شوند تمايل به ايجاد آتش را در خود احساس كند پيدا كند. هنگامي‌كه اين نشانه‌ها مشخص شد توانايي بيمار براي كنترل آن‌ها افزايش پيدا مي‌كند. علاوه بر اين درمانگر سعي مي‌كند مهارت‌هايي مانند كنترل تكانه‌ها، تنظيم هيجانات، برقراري رابطه اجتماعي به شكل مناسب و … را براي تغيير رفتار بيمار به او آموزش دهد. گاهي اوقات و در مواقعي كه شدت بيماري زياد باشد در كنار روان‌درماني از داروها نيز استفاده مي‌شود. تركيب داروها و روان‌درماني مي‌تواند نتايج مؤثري در درمان جنون آتش افروزي داشته باشد.

جنون آتش‌افروزي و خانواده بيمار

معمولاً در طي درمان جنون آتش افروزي جلساتي هم به درمان خانواده اختصاص داده مي‌شود. در بيشتر مواقع خانواده اين بيماران با مشكلات روحي بسياري درگير مي‌شوند كه بايد به آن‌ها توجه كرد. به‌علاوه آگاهي آن‌ها راجع به اين بيماري و راهكارهايي كه مي‌تواند به درمان بيمار كمك كند بايد افزايش پيدا كند. بسياري از اين خانواده‌ها تصور مي‌كنند كه با تنبيه يا بدرفتاري مي‌توانند مشكل را حل كنند، اما واقعيت اين است كه هيچ‌كدام از اين راهكارها در از بين رفتن اين بيماري تأثيري ندارند.

سخن آخر

همانطور كه گفته شد جنون آتش افروزي بسيار نادر اما خطرناك است. اين اختلال معمولا ريشه در كودكي و نوجواني دارد و براي درمان حتما بايد به متخصصين سلامت روان مراجعه شود. در برخي موارد تجويز دارو نيز ضرورت يافته و رواندرماني در كنار دارو درماني موثر خواهد بود. هر چه درمان زودتر شروع شود، نتيجه بهتري خواهيد گرفت. پس اگر نشانه هاي جنون آتش افروزي را در خود يا عزيزان تان مشاهده مي‌كنيد هر چند خفيف، باز هم بهتر است براي درمان اقدام شود.

براي دريافت مشاوره در زمينه جنون آتش افروزي مي توانيد در هر زمان از روز براي مشاوره تلفني با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو از طريق شماره 02191002360 و يا از طريق تلفن هاي ثابت منزل با شماره 9099070354 تماس بگيريد.

سؤالات متداول