ويكتور فرانكل با رويكرد معنادرماني يا لوگوتراپي به شهرت رسيد. او يك روانپزشك و عصب شناس اتريشي است كه گام‌هاي مهمي در حوزه روانشناسي برداشته است. فرانكل در طول زندگي حرفه اي خود با افراد مهمي ملاقات كرده و حتي دچار چالش هايي با آنان نيز شده است. همچنين او گردآورنده 39 عنوان كتاب است كه انسان در جستجوي معنا، ازمهم ترين آنهاست. اين مكتب بر اساس روانشناسي انسان گرايانه و وجودي شكل گرفته است. در ادامه درباره زندگي و عوامل ايجاد كننده ديدگاه ها ويكتور فرانكل به زندگي آورده‌ايم.

ويكتورفرانكل

او در يك خانواده يهودي، در اتريش متولد شد. تولد او با جنگ جهاني اول مصادف و در طول دوران كودكي ونوجواني با محروميت هاي شديدي مواجه شد. اما همه اين مشكلات، نتوانست مانعي براي ويكتور فرانكل ايجاد كند و او همواره در طول زندگي به نظريه پردازي پرداخت. او در كنار مطالعه روانپزشكي در دانشگاه، در كلاس هاي روانشناسي كاربردي نيز شركت مي‌كرد و از همان ابتدا به نقش معنا در سلامتي روان، علاقه داشت. او فعايت در اين حوزه را با در خواست اجازه براي انتشار يكي از مقالتش توسط فرويد آغاز كرد.

🔷با تكيه به مذهب او و شرايطي كه در جنگ جهاني اول تجربه مي‌كرد؛ در 15 سالگي اولين سخنراني خود را در غالب معناي زندگي ارائه داد. هدف او افزايش حساسيت نسبت به نابرابري اجتماعي بود. در ادامه، او مجذوب روانشناسي آدلري و فردي و تاكيد برجامعه و اصلاحات شد.

تاثير ويكتور فرانكل بر سلامت روان

ويكتور فرانكل بلافاصله پس از ورود به دانشكده پزشكي در وين، تمركز خود را بر افسردگي و خودكشي گذاشت. او در سال 1924 اولين مقاله خود را در مجله بين المللي روان كاوي به چاپ رساند. بعد از مدتي به جمع دانشجويان آدلر پيوست.در سال بعد يعني 1925 دومين مقاله خود را تحت عنوان روان درماني و جهان بيني در مجله روانشناسي فردي منتشر كرد. در اين مقاله به توضيح مسائلي مانند فلسفه، روان درماني، معنا و ارزش پرداخت.

آغاز معنا درماني

در سال 1926 در كنگره اي در آلمان براي اولين بار او واژه معنا درماني يا لوگوتراپي را به كار برد. واضح است اين رويكرد معنا محور است. اما بعد از اين موضوع رابطه ويكتور فرانكل و آدلر كمتر شد و فرانكل اصول روانشناسي فردي و نظريه هاي آدلر را زير سوال برد. بعد از آن، تقريبا در سال هاي 1928 و 1929 او با همراهي روانشناسان ديگر مركز مشاوره جوانان را در وين پايه گذاري كردند؛ و به نوجوانان مشاوره رايگان مي‌دانند.

🔸در سال بعد ويكتور فرانكل، طرح خود را گسترش داد و مشاوره به دانش آموزان در پايان ترم مدرسه، نرخ خودكشي را كاهش داد. فرانكل تقريبا در آن دوران به شهرت جهاني رسيد از سوي رايش، روانشناس معروف، دعوت شد تا در دانشگاه هاي بوداپست و پراگ، سخنراني كند.

اختلاف نظر ويكتور فرانكل با ديگر دانشمندان اين حوزه 

با ورود ويكتور فرانكل به دنياي حرفه اي، كارهاي او جنجال برانگيز شد و عده زيادي به انتقاد از او پرداختند. او با دانشمندان برجسته اي مثل آدلر و فرويد به مخالفت پرداخت. با اينكه سابقه او از آنها كمتر بود اما با جسارت و تلاش، نظريه خود را تبيين كرد.

🔵تفاوت نظريه فرويد با ويكتور فرانكل

فرويد، اختلالات رواني را حاصل از سركوب اميال و غريزه هاي ديگر مي‌داند كه به نهاد تحميل شده اند. اما فرانكل اين تعارضات را دليل خوبي براي روان نژندي نمي‌داند و معتقد است عوامل زيادي در شكل گيري يك اختلال رواني موثر هستند. 

🔵اختلاف نظر با آدلر

با اينكه ويكتور فرانكل علاقه زيادي به آدلر داشت اما در مورد نحوه شكل گيري بيماري هاي رواني با او هم نظر نبود. اعتقاد آدلر بر محدوديت من در برابر حس مسئوليت در موارد روان نژندي است. همچنين او مفهوم تلاش براي برتري را بيان مي‌كند. اما مفاهيمي كه فرانكل براي زندگي در نظر مي‌گيرد؛ آگاهي، مسئوليت و انسان بودن است. فرانكل تصور مي‌كند كه مكاتب فرويدي و آدلري، مكمل يكديگر هستند.

🔵اختلاف با رفتارگرايان

رفتارگرايان، تمام فعاليت هاي انسان را نتيجه محيط مي‌دانند. اما ويكتور فرانكل براي انسان قدرت اراده و اختيار قائل است و معنا درماني به قدرت انتخاب انسان ها اهميت مي‌دهد. در واقع او معتقد است ما در سرنوشت خود نقش داريم و مي‌توانيم شرايط را تغيير دهيم.

ورود ويكتور فرانكل به اردوگاه كاراجباري

ورود فرانكل به اردوگاه كار اجباري ارتش نازي، يكي از تاثيرگذار ترين دوره ها در زندگي اوست. ويكتور فرانكل در سال 1942 قارغ از خدماتش براي جامعه علمي به همراه والدين و همسرش به اردوگاهي در شمال پراگ تبعيد شدند. در دواقع او مجبور شد به دليل وضعيت جامعه بسياري از نوشته هاي خود را دور بريزد يا از نظريات خود صرف نظر كند. اما او حتي در بدترين شرايط هم از تلاش دست برنداشت؛ و در اردوگاه نيز از بروز خودكشي افراد جلوگيري و بسياري از افراد را از نظر رواني درمان كرد.

كتاب انسان در جستجوي معنا، در واقع برداشتي از زندگينامه خود اوست. او به مفاهيمي كه زمان زيادي براي آنها صرف كرده بود؛ در اردوگاه عمل كرد و خود را از آن شرايط نجات داد. صرف نظر از اينكه او خانواده خود را از دست داد اما باز هم روحيه خود را حفظ كرد. او بيان مي‌كند كه نوشتن كتاب انسان در جستجوي معنا، انگيزه اي براي ادامه دادن او بوده است. در بخشي از كتاب مي‌نويسد: ما كه از بخت خوب يا حسن اتفاق يا معجزه، يا هرآنچه كه شما نامش را مي‌نهيد؛ از اين اردوگاه بازگشته ايم، خوب مي‌دانيم كه بهترين هاي ما برنگشته اند.

اگزيستانسيالست و ويكتور فرانكل

رويكرد اگزيستانسيال با معنادرماني همپوشاني زيادي دارد. مي‌توان گفت كه اين مكتب از معنا درماني الهام گرفته است. اين رويكرد به اصالت وجود يا هستي گرايي مي‌پردازد. روانشناسي اگزيستانسيال تعارضات شخصي فرد را حاصل از هستي مي‌داند. يكي از پيشگامان اين حوزه اروين يالوم است كه كتابي با همين نام نيز دارد. 

آثار ويكتور فرانكل

برخي از معروف ترين آثار ويكتور فرانكل شامل آري به زندگي برخلاف همه چيز، كتاب ميل به معنا و پزشك و روح است. او مجبور شد در حال انتقال به اردوگاه كتاب پزشك و روح خود را از بين ببرد. همچنين در سخنراني هاي او در كتاب آري به زندگي برخلاف همه چيز منتشر شده است. در ميل به معنا نيز به توضيح تكنيك هايي مي‌پردازد كه براي مبارزه با خلا وجودي، كاربرد دارند.

سخن پاياني

ويكتور فرانكل در سال 1997 بر اثر نارسايي قلبي در گذشت. اما در طول زندگي خود آثار مهمي به جاي گذاشت و افتخارات زيادي كسب كرد. هنوز هم از معنا درماني، براي درمان بيماري هاي مختلفي استفاده مي‌شود. و حتي نظريات او در دانشگاه ها و دروس مختلفي تدريس مي‌شوند. اين دانشمند در زمينه هاي مختلفي به تحقيق و پژوهش پرداخت و به نتايج مهمي نيز دست يافت.

براي دريافت مشاوره در زمينه درمان به سبك ويكتور فرانكل مي‌توانيد در هر ساعت از روز براي مشاوره تلفني از طريق شماره 02191002360 و يا از طريق تلفن ثابت با شماره 9099070354 جهت ارتباط با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو تماس حاصل نماييد.

سوالات متداول