سوگيري شناختي به منظور محدوديت در تفكر عيني است. در اين شرايط مغز تمايل دارد تا اطلاعات دريافتي را از فيلتري به نام اولويت ها و تجربيات رد كند. به اين فرايند روش هاي اكتشافي مي‌گويند. يك مكانيسم مقابله اي نيز به مغز امكان پردازش و اولويت بندي مي‌دهد.

سوگيري شناختي مكانيسم بسيار قوي دارد اما افزايش آن باعث بروز خطا و مشكلات زياد مي‌شود. اين فرايند به طور كامل از بين نمي‌رود. اما با شناخت و تصميم گيري هاي مفيد مي‌توان ميزان سوگيري‌ را كاهش داد. براي كاهش هرچه بيشتر اين خطاها، حتما از روانشناس كمك بگيريد.

منبع: سوگيري شناختي | 4 راه جلوگيري از سوگيري‌ شناختي

سوگيري شناختي

درك سوگيري شناختي در تصميم گيري را از اهميت بالايي برخوردار است. اين نوع سوگيري‌ الگوهاي رفتاري پر تكرار هستند كه بارها در زندگي با آن مواجه خواهيد شد. اما به دليل عدم شناخت و تصميم گيري هاي درست، قضاوت اشتباه صورت مي‌گيرد. اين قضاوت به دليل تجربيات و باورهاي اشتباه صورت مي‌گيرد.

براي جلوگيري از سوگيري شناختي بايد براي تصميمات زندگي خود منطقي و مناسب برخورد كنيد. با وجود اينكه ذهن انسان قدرت بسيار بالايي در پردازش اطلاعات دارد. اما شايد باز هم در تصميم گيري ها عجيب و غريب برخورد كند. به همين دليل بايد مهارت كاهش سوگيري‌شناختي را آموزش ديد.

عمده گرايشات و سوگيري‌شناختي

🔻 مسير پردازش و تصميم گيري مغز انسان كاملا از يكديگر متفاوت است.

🔻 سوگيري شناختي به صورت سازمان يافته و سيستماتيك در گروهي از افراد مشاهده مي‌شود.

🔻حتي اگر همه افراد از اين موضوع اطلاع داشته باشند، گير نكردن و اجتناب در اين دام كار بسيار سختي است.

🔻 تمامي اين سوگيري ها به دليل انحراف از واقعيت رخ مي‌دهد.

انواع سوگيري شناختي

سوگيري شناختي انواع مختلفي دارد. اما در اين بخش مقاله سعي در توضيح اصلي ترين و متداول ترين نوع سوگيري‌شناختي كرده ايم.

📌 سوگيري‌شناختي راه حل دم دست

راه حل دم دست يكي از انواع سوگيري شناختي است. نمونه شناخته شده بيش از چيزي كه در واقعيت وجود دارد. نماينده همه و كل است.

📌 سوگيري‌شناختي اثر لنگر انداختن

يكي از انواع سوگيري شناختي، اثر لنگر انداختن است. در اين نوع، تمايل مغز به اتكاي بسيار زياد در رابطه با اولين نمونه اطلاعاتي است كه در تصميم گيري دريافت كرده است.

📌 سوگيري‌شناختي اثر ارابه ي موسيقي

از ديگر انواع سوگيري شناختي، اثر ارابه ي موسيقي است. در اين روش فرد اعتقاد دارد اگر عموم مردم چيزي را صحيح مي‌دانند، پس قطعا درست است.

📌 سوگيري‌شناختي خوشه انگاري

خوشه انگاري نوع ديگر سوگيري شناختي است. در اين روش تمايل مغز به مشاهده الگوهايي است كه هرگز وجود ندارند.

📌 سوگيري‌شناختي نقطه كور

يكي ديگر از انواع سوگيري شناختي، نقطه كور است. در اين روش مغز تمايل به تشخيص سوگيري ديگران دارد. نه سوگيري خود.

📌 سوگيري‌شناختي تائيدي

سوگيري شناختي تائيدي از ديگر انواع سوگيري است. در اين نوع مغز به ارزش دادن اطلاعات جديد مي‌پردازد. كه از نظرات موجود فرد حمايت مي‌كند.

📌 سوگيري شناختي اثر قالب بندي

در نوع سوگيري شناختي اثر قالب بندي، مغز به طرز ارائه اطلاعات تمايل دارد كه به نتيجه گيري دست يابد.

📌 سوگيري‌شناختي منفي نگر

يكي از بارز ترين سوگيري شناختي، سوگيري منفي نگر است. در اين نوع سوگيري مغز شخص به رويدادهاي منفي بيشتر از رويدادهاي مثبت به صورت ناخودآگاه گرايش دارد. احتمال مي‌دهند كه اين نوع سوگيري به عنوان تكنيك ادامه بقا باشد.

📌 سوگيري شناختي فكر گروهي

يكي از انواع سوگيري شناختي، فكر گروهي است. در اين نوع سوگيري مغز انسان به ارزش گذاري براي جميع مردم تمايل دارد.

📌 سوگيري‌شناختي بازماندگي

در سوگيري شناختي بازماندگي، در اين شرايط فرد خود را گمراه مي‌كند تا از اطلاعات بد با خبر نشود. در واقع هميشه بر نتايج مثبت تمركز مي‌كند.

📌 سوگيري شناختي تمركز بر آخرين اطلاعات

در سوگيري شناختي تمركز بر آخرين اطلاعات، فرد به آخرين اطلاعاتي كه مغز دريافت كرده است ارزش بيشتري نسبت به اطلاعات قديمي مي‌دهد.

📌 سوگيري‌شناختي اثر هزينه هدر رفته

يكي از انواع سوگيري شناختي، اثر هزينه هدر رفته است. فرد در اين شرايط علاقه دارد تا در ادامه مسير سرمايه گذاري در جايي بماند كه با شكست مواجهه مي‌شود.

نحوه تاثير گذار سوگيري شناختي بر افكار ما

سوگيري شناختي تفكرات انتقادي را دستكاري مي‌كند. و باعث تصورات اشتباه و يا دريافت اطلاعات نادرست مي‌شود. كه در نهايت بر ديگران آسيب مي‌زند.  سوگيري‌شناختي باعث مي‌شود تا به جاي بررسي دقيق تر اطلاعات خوشايند، از اطلاعاتي ناخوشايند هستند دوري كنيم. جداي اين موضوع، سوگيري ها باعث مي‌شوند كه الگوها و ارتباط بين ايده ها و نظرات را مشاهده كنيم كه شايد وجود ندارند.

روش هاي كاهش سوگيري شناختي

براي كاهش سوگيري شناختي بايد روش هايي را انجام دهيم. اين روش هاي با پرورش مهارت ها ادامه مي‌يابد كه در ادامه توضيح داده ايم.

🟣 به آگاهي كامل برسيد

بهترين راهكار براي كاهش سوگيري شناختي، آگاهي از سوگيري است. زماني كه به آگاهي كاملي از سوگيري ها برسيم؛ مي‌توانيم روش هاي كاهش اين سوگيري ها را بياموزيم. با آگاهي از وجود عواملي كه باعث تغيير در نحوه مشاهده، تجربه و يادآوري مي‌شود، مي‌توانيم قضاوت و نظرات را بر پايه منطق و اصول مناسب تري انجام دهيم.

🟠 باورهاي خود را به چالش بكشيد

هر زمان كه متوجه تفكر اشتباه شديد، به راه حل هاي مناسب فكر كنيد و براي كاهش سوگيري اقدام كنيد. مخصوصا زماني كه اطلاعات جديد كسب كرده ايد بايد مداوم خود را به چالش بكشيد. در اين شرايط به مرور دانش شما افزايش مي‌يابد. و اطلاعات بيشتري نسبت به موضوع كسب خواهيد كرد. 

🔴 امتحان رويكرد كوركورانه را انجام دهيد

در رابطه با سوگيري شناختي مشاهده گر، پژوهشگران مطالعات كوركورانه را براي كاهش ميزان اين سوگيري ها در گروه هاي كانوني و مطالعات علمي انجام مي‌دهند. در واقع ديگران با محدود كردن اطلاعات، ميزان تاثيرگذاري كه دريافت مي‌كنند؛ با شدت كمتري تحت تاثير قرار اطلاعات مي‌گيرد.

راه هاي جلوگيري از سوگيري شناختي در تصميمات

براي جلوگيري از سوگيري شناختي بايد به نكاتي كه در اين بخش مقاله توضيح داده ايم توجه كنيد.

🔹 در رابطه با افكارتان با ديگران صحبت كنيد. تعدادي از افراد قابل اعتماد در اطراف خود را انتخاب كنيد كه پس از مكالمه با آنها هراس نداشته باشيد. حتي مي‌توانيد در جست و جوي كساني باشيد كه ديدگاه هاي شما را به چالش مي‌كشند.

🔹 در جست و جوي راه حلي باشيد كه به واسطه آن بتوانيد چيزي را كه تصور مي‌كنيد، به چالش بكشيد. براي اين كار بايد اطلاعات خود را در مجموعه اي از منبع ها پيگيري كنيد. تا از جوانب مختلف موضوع را بسنجيد.

🔹 بايد به وضعيت و موقعيت تصميم گيري خود بدون قضاوت و رجوع به اطلاعات قبلي نگاه كنيد. براي درك چرايي چنين رفتارهاي از سوي ديگران، از همدلي كمك بگيريد.

🔹 براي جلوگيري از عجله در تصميم گيري ها، به سوابق خود در تصميم گيري ها توجه كنيد. كه آيا در گذشته با عجله چه قضاوت هايي داشتيد. با اين تفكرات براي خود فرصت بيشتري را در نظر خواهيد گرفت. كه در نهايت براي هر تصميم گيري زمان بيشتري را صرف كنيد.

كلام آخر

سوگيري شناختي در تمامي حيطه هاي شغلي و كاري نيز از اهميت بالايي برخوردار است. به همين دليل همه افراد در تمامي زمينه هاي زندگي بايد روش ها و مهارت هاي جلوگيري از سوگيري‌شناختي را آموزش ببينند. براي آموزش بهتر اين مهارت ها حتما از روانشناس كمك بگيريد. مركز مشاوره ذهن نو به صورت تلفني و حضوري به شما مراجعين گرامي خدمات ارائه مي‌دهد. جهت كسب اطلاعات بيشتر با شماره زير تماس حاصل فرماييد.

براي دريافت مشاوره در زمينه سوگيري‌شناختي مي‌توانيد در هر ساعت از روز براي مشاوره تلفني از طريق شماره 02191002360 و يا از طريق تلفن ثابت با شماره 9099070354 جهت ارتباط با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو تماس حاصل نماييد.