شطرنج براي كودكان چه تاثيري دارد؟ جوامع امروزه به دنبال جهاني شدن، در همه زمينه‌ها از تجارب و ايده‌هاي ديگر ملت‌ها در جهت پيشبرد اهداف ملي خود استفاده مي‌كنند. دو قهرمان معروف شطرنج، تيگران پطروسيان و لِون آرونيان هر دو اهل ارمنستان هستند. ارمنستان اولين كشوري است كه در مدارس آن آموزش شطرنج به كودكان ۶ ساله وجود دارد. شطرنج فوايد زيادي در رشد ذهني و استعدادهاي كودكان دارد و آموزش آن به كودكان ضروري به نظر مي‌رسد.

از اين رو در دهه‌هاي اخير اكثر كشورها به منظور پيشبرد اهداف ورزشي و آموزشي در مدارس‌شان، بازي يا ورزش شطرنج را در برنامه خود قرار داده‌اند. از آنجا كه والدين نيز به فكر آينده فرزندانند و سعي در هدايت آنها در مسير صحيح هستند. پيشنهاد مي‌كنيم اين مقاله را بخوانيد. سعي كرديم در اين مطلب مهم‌ترين فوايد شطرنج در سلامت مغز و رشد فكري كودكان را بياوريم.

منبع: شطرنج براي كودكان | ضرورت و تاثيرات شطرنج بر كودكان

بازي شطرنج براي كودكان

يكي از بازي‌هاي فكري و جوانمردانه كه در تقويت ذهن كودكان بسيار مفيد است، بازي شطرنج مي‌باشد. در شطرنج برخورد فيزيكي وجود ندارد، بازيكنان روبروي هم مي‌نشينند و به بازي مي‌پردازند. مغز و ذهن كودك در بازي شطرنج به چالش كشيده مي‌شود و اين امر موجب بالا رفتن فوق‌العاده سطح هوشي آنها مي‌شود. گذشته از تقويت هوش، شطرنج مهارت‌هاي ديگري چون يادگيري رقابت سالم و صبوري را مي‌آموزد. كودك مي‌تواند اين مهارت‌ها را در تمام مراحل زندگي خود به كار ببرد.

تأثير شطرنج براي كودكان | مهم‌ترين فوايد آن

از جمله مهم ترين فايده هاي بازي شطرنج در زندگي كودكان موارد زير را مي توان نام برد.

✳️ افزايش حس مسئوليت‌پذيري

اگر مي‌خواهيد كودكتان مسئوليت‌پذير باشد و به راحتي اشتباهاتش را بپذيرد، به او شطرنج ياد دهيد. افراد در بازي شطرنج با هر اشتباهي، بلافاصله تنبيه مي‌شوند و بايد براي جبران اشتباه به فكر راهي باشند. ايده‌آل بازي شطرنج اين است كه به كودك ياد مي‌دهد قبل از هر كاري ابتدا منطقي فكر كند و همه جوانب را در نظر بگيرد و با انجام هر حركت اشتباه، فورا جبران كند.

✳️ شطرنج براي كودكان | آموزش مهارت فكر كردن

كودكان با بازي شطرنج مي‌آموزند كه الگوي فكري درستي براي خودشان داشته باشند و طبق آن عمل نمايند. از سويي هم ياد مي‌گيرند كه لازم نيست همه روش‌ها را تجربه كنند، بلكه با بكارگيري الگوهاي فكري، مي توان سريع‌تر به نتيجه رسيد. همچنين ياد مي‌گيرند بايد براي هر مشكلي، راه حلي بيابند، در نتيجه مهارت حل مسئله و قدرت تفكرشان بالا مي‌رود.

✳️ انعطاف‌پذير بودن

از جمله مزاياي شطرنج براي كودكان اين است كه به آن ها مي‌آموزد كه هيچ قانوني ثابت و غير قابل تغيير نيست؛ و قادرند در هر لحظه خود را با شرايط وفق دهند. ياد مي‌گيرند براي دستيابي به هدف، هميشه نبايد از يك راه مشخص رفت. بلكه مي‌توان منعطف بود و راه‌هاي ديگر را هم امتحان كرد. بدينوسيله شطرنج موجب تقويت تفكر خلاق در آنها تقويت مي‌شود.

✳️ شطرنج براي كودكان | بهترين بودن را ياد مي‌گيرند

بچه‌ها در جريان بازي مي‌فهمند هر چقدر هم كه بازيكن خوبي باشند، باز هم هميشه بازيكن بهتري وجود دارد. درك مي‌كنند كه پيروز ميدان بودن به جنسيت، سن و طبقه اجتماعي افراد ربطي ندارد. شطرنج براي كودكان اين ارمغان را دارد كه هر كس مسئول انتخاب‌ها و تصميم‌هاي زندگي خود مي‌باشد؛ پس بايد بهترين راه را براي بهترين شدن انتخاب نمايند. همراه با تلاش براي بهترين شدن، اعتماد به نفس كودك نيز بالا خواهد رفت.

✳️ بالا رفتن بهره هوشي

تصور عموم بر اين است كه شطرنج‌بازان از ابتدا باهوش هستند و بخاطر هوش بالا توانستند به اين رشته وارد شوند. ولي تحقيقات اخير نشان مي‌دهد؛ بعد از 4 ماه آموزش ديدن در بازي شطرنج، ضريب هوشي افراد شروع به بالا رفتن مي‌كند.

✳️ شطرنج و جلوگيري از آلزايمر

همانند ماهيچه‌ها، مغز نيز براي حفظ سلامت به ورزش نياز دارد. بازي شطرنج، نرمش مغز است و احتمال ابتلا به اختلالات شناختي و حواسي در بزرگسالي و درصد ابتلا به آلزايمر در سالمندي را كاهش مي‌دهد.

✳️ شطرنج براي كودكان و بهبود خلاقيت

هنگام بازي شطرنج، نيم كره راست مغز درگير مي‌شود، كه به جايگاه خلاقيت معروف است، نرمش اين قسمت موجب افزايش خلاقيت و ابتكار عمل كودكان مي‌شود. كودكان شطرنج‌باز، به نسبت هم سن و سالان خود، ذهن خلاق‌تري دارند.

✳️ افزايش تمركز كودكان

تمركز لازمه بازي شطرنج است. و از اين رو با تمركز عميق در هنگام بازي شطرنج، اين مهارت تقويت مي شود. كودكان در حين اين بازي ياد مي‌گيرند كه اگردر مواقع حساس، حواسشان حتي چند ثانيه پرت شود، تاثير منفي روي عملكردشان دارد. پس مي‌آموزند كه رو عملكردشان بيشتر تمركز كنند.

✳️ افزايش قدرت پيش‌بيني و برنامه‌ريزي با آموزش شطرنج براي كودكان

ورزش شطرنج موجب گسترش پوسته جلويي مغز مي‌شود. اين بخش از مغز وظيفه كنترل، برنامه‌ريزي، پيش‌بيني و تصميم‌گيري براي آينده را به عهده دارد. در نتيجه شطرنج فنون تصميم‌گيري درست را نيز آموزش مي‌دهد.

ضرورت شطرنج براي كودكان

شطرنج با تمرين دادن به ذهن، باعث تقويت ذهن مي‌گردد. در واقعيت امر شطرنج چيزي فراتر از يك سرگرمي و بازي ساده است. اين بازي در كودكان به تحكيم شخصيت و افزايش اعتماد به نفس كمك مي‌كند.

در واقع شطرنج ابزاري است كه گذشته از جنبه آموزشي‌اش، از طريق حركت در چارچوب قوانين، به كودك شهروند خوب بودن را هم ياد مي‌دهد. او مي‌فهمد در رسيدن به هر هدفي بايد از تمام فرصت‌ها استفاده كند. شطرنج بهترين وسيله آموزشي براي كودكان در دنياي امروز است تا بتوانند براي فردي بهتر شدن، در حداقل زمان بهترين تصميمات را بگيرند.

توصيه‌هاي مهم به والدين جهت آموزش شطرنج براي كودكان

با توجه به مطالبي كه خوانديد حتما به ضرورت و اهميت شطرنج در زندگي كودك پي برده‌ايد. بنابراين اگر مي‌خواهيد كودكي خلاق و زرنگ داشته باشيد به نكات زير توجه كنيد.

📌آموزش شطرنج براي كودكان از 4 سالگي

ايده‌آل‌ترين سن براي شروع آموزش شطرنج به كودك سن 4 سالگي است. ولي توجه كنيد كه 4 سالگي سن حساسي براي كودكان است. در اين سن ممكن است كودك به اين بازي بي‌ميل باشد و حتي با بزرگتر شدن هم بي‌ميلي‌اش ادامه يابد. جاي نگراني نيست؛ حداقل تاثير تلاش شما به آموزش كودك، افزايش توانايي‌هايش در رياضي خواهد بود.

📌ارائه يك آموزش سرگرم كننده

نگذاريد كودك از بازي شطرنج، احساس خستگي و كسالت كند. اگر موفق نشويد بازي را براي او جذاب و سرگرم‌كننده كنيد، ممكن است هرگز علاقه‌مند به اين بازي نشود. او را به بازي ظطرنج مجبور هم نكنيد.

📌آموزش شطرنج براي كودكان و فرصت بازي با بهتر از خودش

اجازه دهيد با بازيكنان قوي‌تر از خود رقابت و بازي كنند. هرگز هم به خاطر باخت او را سرزنش نكنيد، در عوض به او ياد بگوييد كه باخت يكي از راه‌هاي پيشرفت است. اينگونه تشويقش كنيد با بزرگترها رقابت كند. شطرنج براي كودكان به مانند راهي براي ورود به دنياي رقابت است.

📌رژيم غذايي مناسب هنگام بازي شطرنج

رژيم غذايي مناسب و خوب براي شطرنج باز، مخصوصا اگر كودك باشد، بسيار ضروري است. كودكان بايد از رژيمي سرشار از لبنيات، كلسيم، اسفناج ،آجيل و شكلات خالص بهره برند. شطرنج يك بازي فكريست و تمركز و صبر زياد لازمه آن مي‌باشد. پس براي جلوگيري از خستگي كودكان، راه‌حل‌هايي براي لذت‌بخش كردن بازي پيدا كنيد.

براي مثال خوراكي مورد علاقه‌‌اش (شكلات يا اسمارتيز) را به او بدهيد. به اين طريق كه روي بعضي خانه‌ها اين تنقلات را بگذاريد و به كودك بگوييد؛ اگر مي‌خواهي به خوراكي‌ها برسي بايد درست‌ترين مسير را انتخاب كني. از آموزش حركات ساده شروع كنيد و براي آموزش يكباره تمام فوت و فن‌ها عجله نكنيد.

بهترين سن شروع آموزش شطرنج براي كودكان

طبق مطالعات بيشتر كودكان 7-6 ساله مي‌توانند قوانين پايه را رعايت كنند. شايد بچه‌هاي 4-3 ساله هم بتوانند شطرنج بازي كنند، ولي 6-5 سالگي مناسب‌تر است. آموزش قواعد پايه از همان ابتدا، اشتباه رايج اكثر مربيان و حتي والدين است.

بگذاريد بچه‌ها كمي با مهره‌ها بازي كنند و خودشان بپرسند اين مهره چيست و بايد چه كار كرد. اين روش روي يادگيري موثرتر است. از راه‌حل‌هاي ديگر براي لذت‌بخش شدن آموزش داستان‌سرايي و تخيل است. مثلا داستاني براي هر مهره درست كنيد؛ كودكان با اين كار عاشق بازي خواهند شد.

سخن آخر

دانستيد كه مهارت‌هاي لازم براي بازي شطرنج، در تمام مراحل و شئون زندگي كودكان كاربرد دارد. در اين بازي انتخاب‌هاي سختي وجود دارد كه تمريني براي رفع موانع زندگي به روش خلاقانه مي‌شود. شطرنج بازي كودك را براي رو‌يا‌رويي با سختي‌هاي زندگي آماده مي‌كند. بهترين هديه شما به كودكان مي‌تواند آموزش شطرنج باشد. پس حتما با كودكانتان شطرنج بازي كنيد و او را به كلاس اموزشي بفرستيد. شايد كودك شما نيز نابغه بعدي شطرنج باشد. به او فرصت امتحان شانسش را بدهيد.