تغيير باورها و فكر از آن دسته اتفاقات چالش برانگيزي است كه همه ما كم يا زياد در زندگي با آن روبه‌رو مي‌شويم. باورهاي ما همان افكاري هستند كه از سال‌هاي اول زندگي در ذهنمان شكل گرفته است. به همين خاطر شايد بتوانيم آن‌ها را از قوي‌ترين و پايدارترين مسائل در زندگي‌مان بدانيم. اما گاهي لازم است براي خروج از يك بن‌بست يا بهتر كردن زندگي افكارمان را تغيير بدهيم.

باتوجه‌به اينكه شما براي سال‌ها باورهايتان را در ذهن خود نگه داشته‌ايد، تغيير آنها كار راحتي نخواهد بود. اما اين به معني غيرممكن‌بودن اين كار هم نيست. شما با استفاده از راهكارهايي مثل نوشتن افكار يا قراردادن خودتان در معرض تجربيات جديد مي‌توانيد به اين هدف برسيد. ما در اين مطلب كمي بيشتر راجع به تغيير باورها و روش‌هاي اين موضوع صحبت خواهيم كرد. اگر شما هم به دنبال تغييري در باورهايتان هستيد در ادامه همراه ما باشيد

منبع: تغيير باورها و فكر | تمرينات سريغ تغيير باورها

اهميت تغيير باورها و فكر

قبل از هر چيز بايد از اين صحبت كنيم كه اصلاً تغيير باورها و فكر چه اهميتي دارد؟ در جواب اين سؤال بايد گفت افكار شما مديريت زندگي‌تان را برعهده دارند. در حقيقت اين فكرهاي ما هستند كه مشخص مي‌كنند در زندگي به چه چيزهايي و چقدر اهميت بدهيم. باورها مثل عينكي هستند كه جلوي چشم‌هايمان گذاشته‌ايم. قطعاً از پشت آن، دنيا را به همان شكلي مي‌بينيم كه عينك نشانمان مي‌دهد.

در زندگي هم درست همين اتفاق مي‌افتد. وقتي يك مسئله پيش مي‌آيد ما بر اساس باورهايي كه داريم راجع به آن قضاوت مي‌كنيم. به همين خاطر است كه افراد راجع به يك اتفاق برداشت‌هاي مختلفي دارند. مثلاً ممكن است شما از اينكه رئيستان سرتان داد زده عصباني بشويد و او را فردي بي‌انصاف بدانيد؛ اما يك نفر ديگر در شرايط مشابه خودش را سرزنش مي‌كند؛ و باور مي‌كند كه رئيس حق داشته است.

تا اينجا گفتيم كه افكار ما در زندگي‌مان نقش مهمي دارند. اما نكته اينجاست كه ذهن ما كاري به درست يا غلط‌بودن اين فكرها ندارد. مي‌خواهيم بگوييم همه باورهايي كه در ذهن ما هستند درست نيستند؛ يا قرار نيست نتيجه خوبي داشته باشند. ذهن ما كاري به اين مسئله ندارد؛ و فقط بر اساس آنچه ثبت كرده رفتار خواهد كرد. به همين خاطر اگر افكار شما ناسالم باشند در زندگي با مشكلات بسياري مواجه خواهيد شد.

افكار ما گاهي ما را به سمت يك بن‌بست مي‌كشانند؛ يا شايد رنج و مشكلات بسياري را در زندگي برايتان ايجاد كنند. گاهي اوقات نيز اين باورها مناسب با شرايط دنياي بيرون نيستند. در همه اين موقعيت‌ها شما مي‌بايست افكارتان را تغيير بدهيد تا بتوانيد در رفاه و آرامش بيشتري زندگي كنيد.

براي آشنايي با باورهاي محدود كننده كليك كنيد.

راهكارهايي براي تغيير باورها و فكر

باورهاي ما از سال‌هاي كودكي در ذهنمان شكل مي‌گيرند. اين باورها گاهي به دليل تجربيات شخصي ما هستند؛ گاهي اوقات هم در اثر تربيت والدين ايجاد شده‌اند. هركدام از اين دو دليل كه باعث به‌وجودآمدن افكارتان شده باشد نتيجه اين است كه شما باورهايتان را قطعي و صددرصد مي‌دانيد.

زيرا در حالت اول خودتان آنها را تجربه كرده‌ايد؛ و در حالت دوم افراد بسياري هستند كه درستي آنها را تأييد مي‌كنند. به همين خاطر تغييردادن باورها كار راحتي نيست. اما اين به معناي غيرممكن‌بودن آن نيز نخواهد بود. شما با استفاده از چند راهكار مي‌توانيد به خودتان براي تغيير باورهاي تان كمك كنيد. براي آشنايي با روش هاي تغيير باورها و فكر با ما همراه باشيد.

✅صبور باشيد

قبل از آشناشدن با هر تكنيك و روشي براي تغيير باورها و فكر بايد صبركردن را ياد بگيريد. همان‌طور كه گفتيم افكار ما از سال‌هاي كودكي در ذهنمان شكل‌گرفته‌اند. پس قطعاً شما نمي‌توانيد در عرض يك يا چند روز اين باورها را تغيير بدهيد.

بسياري از مواقع ما مي‌دانيم كه يك فكر اشتباه است اما هنوز نمي‌توانيم آن را از ذهنمان خارج كنيم. يا شايد شما افكار جديدي را جايگزين كرده باشيد اما در لحظات خاص كه بايد تصميم‌گيري كنيد به سراغ الگوهاي قديمي برگرديد. بايد بدانيد كه همه اينها طبيعي است؛ و اين فقط شما نيستيد كه درگير اين مشكلات مي‌شويد. باورهاي ما براي تغييركردن نياز به زمان دارند؛ و همچنين در طول زمان بايد وقتي اين باورهاي جديد را در معرض آزمون قرار مي‌دهيد نتيجه درستي بگيريد.

✅ براي تغيير باورها افكارتان را يادداشت كنيد

بسياري از ما اين مشكل را داريم كه فكرهايمان را به‌درستي نمي‌شناسيم. در واقع فرد نمي‌داند دقيقاً چه اتفاقي در ذهنش مي‌افتد كه رفتار يا گفتار خاصي دارد. يا شايد فكرهايتان را بشناسيد اما از دنباله و ريشه آن بي‌اطلاع باشيد. در اين شرايط طبيعتاً شما نمي‌توانيد باورهايتان را تغيير بدهيد.

براي ازبين‌بردن اين مشكل بهتر است فكرهايتان را يادداشت كنيد. مي‌توانيد زماني را به اين كار اختصاص بدهيد و در يك شرايط مناسب به يك موضوع فكر كنيد. سپس هرچه را به ذهنتان مي‌آيد روي كاغذ بنويسيد. يا در يك روش ديگر مي‌توانيد هر لحظه كه فكري به ذهنتان مي‌رسد آن را روي كاغذ يادداشت كنيد. سپس هر چيز ديگري كه راجع به آن مسئله در ذهنتان شكل گرفته است را نيز يادداشت كنيد.

در قدم بعدي به دو سؤال جواب بدهيد. اول اينكه چه شد اين فكر در شما شكل گرفت؟ براي جواب‌دادن به اين سؤال سعي كنيد به‌دقت شرايطي كه باعث مي‌شود به سراغ اين فكر برويد را يادداشت كنيد. دوم و مهم‌تر اينكه از خودتان بپرسيد چرا اين فكر به ذهن شما آمد؟ در حقيقت بايد از خودتان بپرسيد چه چيزي باعث شده كه اين‌طور فكر كنيد. وقتي مرتب اين سؤال‌ها را از خودتان بپرسيد متوجه خواهيد شد كه افكار و باورهاي شما چيست و چرا در ذهنتان شكل گرفته است.

✅چرا مي‌خواهيد يك باور را تغيير بدهيد

اگر تصميم داريد يك باور را در ذهنتان عوض كنيد بايد دليل اين كارتان را بدانيد. پس حتماً با خودتان به اين سؤال جواب بدهيد كه چرا مي‌خواهيد تغيير كنيد؟ اين كار باعث مي‌شود شما انگيزه و هدف مشخصي براي كارتان پيدا كنيد. و در نتيجه شانس موفقيت شما براي تغيير بيشتر خواهد شد.

✅ براي تغيير باورها خودتان را در معرض تجربيات جديد قرار دهيد

ما هميشه به شكلي رفتار مي‌كنيم كه باورهايمان تأييد بشوند. براي مثال افرادي را در نظر بگيريد كه هميشه در رابطه‌هايشان شكست مي‌خورند. شايد در نگاه اول، شما آنها را افرادي بدشانس بدانيد. اما واقعيت اين است كه ضمير ناخودآگاه آنها هميشه به دنبال پيداكردن آدم‌هايي است كه ديريازود آنها را تنها مي‌گذارند.

اين افراد در ذهنشان باوري دارند راجع به اينكه ديگران طردكننده و ناايمن هستند. و به همين خاطر به‌صورت ناخودآگاه هميشه به دنبال آدم‌هايي مي‌گردند كه اين باور را تأييد كنند. اما گاهي اوقات ماجرا بسيار ساده‌تر از اين است. براي مثال شما معمولاً دوستان و تجربياتي را انتخاب مي‌كنيد كه همسو با باورهايتان باشند. و اين به معناي آن است كه باورهاي ما هيچ‌وقت به چالش كشيده نمي‌شوند.

به همين خاطر پيشنهاد مي‌كنيم اگر به دنبال راهي براي تغيير باورهايتان هستيد در اولين قدم خودتان را در معرض تجربيات جديد قرار بدهيد. اين تجربيات به شما كمك مي‌كند دنيا را از زاويه‌هاي ديگري هم ببينيد. و در نتيجه سبك‌هاي جديدي از تفكر را ياد خواهيد گرفت. براي رسيدن به اين هدف مي‌توانيد از سفركردن، ارتباط با آدم‌هاي جديد، خواندن كتاب‌هاي جديد و… استفاده كنيد.

✅برخلاف باورهايتان رفتار كنيد

رابطه بين فكر و رفتار ما به‌صورت يك چرخه است. يعني به همان اندازه كه شما بر اساس فكرهايتان رفتار مي‌كنيد، رفتارهاي ما نيز روي افكارمان تأثير مي‌گذارند. رفتار شما مي‌تواند يك باور را در ذهنتان پررنگ‌تر كند؛ يا به‌طوركلي آن را تغيير بدهد. به همين خاطر روان‌شناسان توصيه مي‌كنند كه يك راه مطمئن براي تغيير باورهايتان اين است كه از تغيير رفتارها شروع كنيد.

براي رسيدن به اين مهارت در نظر بگيريد كه مي‌خواهيد چه باورهايي را و به چه شكل در ذهنتان تغيير بدهيد. سپس بر اساس آن، رفتارهاي هدف تعيين كنيد. با انجام‌دادن اين رفتارها، به‌مرورزمان شما متوجه تغيير در افكارتان نيز خواهيد شد.

✅ براي تغيير باورها شواهد له و عليه هر باور را پيدا كنيد

يك تكنيك بسيار قوي براي تغيير باورها اين است كه شواهد له و عليه آن فكر را پيدا كنيد. براي اين كار فكري كه در ذهنتان داريد را روي كاغذ بنويسيد. براي مثال شايد فكر شما اين باشد كه براي دوست‌داشتني‌بودن بايد هميشه تابع ديگران باشيد. سپس صفحه كاغذ را به دو ستون تقسيم كنيد. در يك ستون شواهدي را بنويسيد كه فكر شما را تأييد مي‌كنند. اين شواهد در واقع تجربياتي هستند كه شما در زندگي‌تان داشته‌ايد.

در ستون ديگر شواهد عليه اين فكر را بنويسيد. چه مواقعي وجود داشته كه برخلاف فكرتان رفتار كرده‌ايد اما ديگران شما را دوست داشته‌اند؟ يا چه زمان‌هايي بوده كه شما بر اساس همين فكر رفتار كرده‌ايد اما ديگران برخورد خوبي با شما نداشته‌اند؟ وقتي اين كار را انجام بدهيد متوجه مي‌شويد افكارتان به‌اندازه‌اي كه فكر مي‌كنيد هم درست و قطعي نبوده‌اند.

مشاور چه كاري براي تغيير باورها و فكر شما انجام خواهد داد؟

شايد تغييردادن افكار در قدم اول به نظر شما مسئله ساده‌اي بيايد. خيلي وقت‌ها ما فكر مي‌كنيم كه از امروز به بعد زندگي‌مان مي‌توانيم فكرهاي جديدي را در ذهنمان شكل بدهيم. اما واقعيت اين‌طور نيست. تحقيقات روان‌شناسان نشان مي‌دهد كه باورهاي قبلي ما به اين سادگي تسليم نمي‌شوند.

بلكه اين باورها براي بقاي خودشان در ذهن شما تلاش مي‌كنند. و يكي از نتايج اين تلاش اين است كه شما هر وقت بخواهيد به شكل ديگري فكر يا رفتار كنيد دچار اضطراب مي‌شويد. اين اضطراب معمولاً به اين خاطر است كه ما به راه جديدي كه انتخاب كرده‌ايم باور نداريم. و دلمان مي‌خواهد به همان سمتي برگرديم كه از اول زندگي با آن آشنا بوده‌ايم.

به همين خاطر اگر به دنبال تغييردادن افكارتان هستيد بهترين راهكار اين است كه از يك مشاور كمك بگيريد. مشاورين باتوجه‌به تخصص و تجربه‌اي كه دارند به شما كمك مي‌كنند تا باورهاي اشتباه يا همان طرح‌واره‌هاي معيوبتان را شناسايي كرده و سپس قدم‌به‌قدم براي تغيير اين وضعيت به شما كمك مي‌كنند. اين مسئله يك برنامه علمي و مشخص است كه از تغييردادن افكار و رفتارها تا احساسات شما را در خود جاي داده است. پس اگر فكر مي‌كنيد زمان آن رسيده كه بعضي از باورهايتان را تغيير بدهيد بهتر است كمك‌گرفتن از يك مشاور متخصص را در اولويت برنامه‌هايتان قرار بدهيد.

سؤالات متداول