شير دادن به نوزاد به خصوص در روزها و هفته‌هاي اوليه پس از زايمان مي‌تواند يكي از چالش‌هاي بسيار مهم براي مادران باشد. مسائلي نظير كمبود شير، ناتواني نوزاد در گرفتن پستان مادر و نداشتن برنامه‌اي دقيق براي ميزان شيردهي به كودك از جمله موضوعاتي هستند كه مي‌توانند موجب مشغوليت ذهني مادر شوند. توجه داشته باشيد كه شير خوردن از نيازهاي اوليه و اساسي كودكان است كه به ايجاد يك پيوند عاطفي عميق و سبك دلبستگي ايمن در مادر و كودك نقش دارد همچنين رشد جسمي نوزاد را نيز فراهم مي‌كند.

از همين رو لازم است كه مادران به اين موضوع اهميت داده و هنگام شير دادن به نوزاد همه حواس خود را به او دهند. گاهي ممكن است هنگام شير دادن به نوزاد با مشكلاتي مواجه شويد كه بهره بردن از مشاوره كودك مي‌تواند در اين زمينه بسيار كمك كننده باشد.
منبع: شير دادن به نوزاد | آموزش نحوه شير دادن به نوزاد

شير دادن به نوزاد

شيردهي به نوزاد داراي نكاتي است كه از همان روز اول بايد به آن‌ها توجه داشته باشيد. اول اينكه براي شير دادن به نوزاد بايستي كه اتصال تن به تن وجود داشته باشد و كودك خود را كاملا نزديك خود نگه داريد و تقريبا هر دو ساعت يكبار به او شير بدهيد. براي آشنايي با تعداد دفعات شير دادن به نوزاد با توجه به سن او كليك كنيد.

اگر مي‌خواهيد بدانيد كه نوزاد شما گرسنه است مي‌توانيد انگشت‌تان را به دهان و لب نوزاد بزنيد و از واكنش او متوجه گرسنگي‌اش شويد. در هفته اول 3 تا 5 بار پوشك مدفوعي و 5 تا 6 بار پوشك ادراري نوزاد را تعويض مي‌كنيد، كه طبيعي است. يعني از تعداد دفعات نياز به تعويض پوشك مي‌توانيد متوجه سير بودن و ميزان تغذيه نوزاد بشويد.

شير دادن به نوزاد در روزهاي اول

• بلافاصله بعد از تولد بهتر است نوزاد چند ساعتي با مادر خود تماس پوست به پوست داشته باشند. يعني نوزاد پس از تولد در آغوش مادر قرار گيرد.
• براي زماني كه قصد داريد براي اولين بار به كودك خود شير بدهيد، كودك‌تان را نزديك سينه خود قرار داده و با سينه خود چفت كنيد.
• نوزادان پس از چند ساعت اول به خواب عميق مي‌روند و شيردهي اوليه بر روي اين خواب تاثير گذار است. نوزاد شما اگر در همان بار اول در شير خوردن مشكل دارد، نگران نباشيد او كم كم مي‌آموزد. 

تغذيه با شير مادر در سه روز اول

• در روزهاي ابتدايي يك نوزاد به مراقبت‌هاي بسياري نياز دارد و مكررا بايستي به او شير بدهيد، زماني كه كودك‌تان در آغوش شماست، با ضربه به سر، مكيدن محكم، دستاني مشت، لرزيدن دهان به شما مي‌گويد كه شير ميخواهد.
• در سه روز اول پس از زايمان، شيري كه توليد مي‌شود، آغوز نام دارد. ميزان اين شير بسيار كم است، اما از آنجايي كه سرشار از ويتامين، پروتئين، آنتي بادي و عوامل ضد ويروسي است، مي‌توان آن را اولين واكسن كودك تلقي كرد.
• اگر نوزاد شما در سه روز اول شيرخوردن كمي وزن كم كند، طبيعي است
• بايد در نظر داشته باشيد كه معده نوزاد تازه متولد شده، بسيار كوچك است و همان آغوز با ميزان كم براي تغذيه او در روزهاي ابتدايي كافي است.

• در روزهاي سوم تا پنجم پس از زايمان، طبيعي است كه ميزان شير شما افزايش پيدا كند، كه در برخي از مادران به صورت ناگهاني و در برخي ديگر اين اتفاق تدريجي است.
•  از آنجايي كه شير مادر بيشتر مي‌شود، ممكن است نوزاد نسبت به روزهاي ابتدايي نيز شير بيشتري بخورد. برخي نوزادان ممكن است حريصانه شير بخورند كه طبيعي است.
• حتما در زمان شيردهي سينه خود را به درستي در دهان نوزاد قرار دهيد، تا شيردهي به درستي انجام شود و سينه‌ها خالي گردد. 
• برخي مادران به دليل داشتن شير زياد، نوك سينه صاف مي‌شود و گرفتن آن براي نوزاد سخت مي‌گردد. در اين حالت با ماساژ دست، كمي از شيرتان را خالي كنيد تا نوزاد راحت تر شير بخورد.

شير دادن به نوزاد در روزهاي پنجم تا هفتم

• برنامه شيردهي به نوزاد را تنظيم كنيد، به طوري كه حداقل ده بار در طول 24 ساعت شير بخورد.
• مراقب نشانه‌هاي گرسنگي كودك خود باشيد و زماني كه گرسنه است به او شير بدهيد. 
• ممكن است در برخي كودكان برنامه تغذيه و شير خوردن در اين بازه زماني كوتاه منظم نشود، طبيعي است و جاي نگراني نمي‌باشد.
• در اين زمان بايد در طول 24 ساعت، سه تا پنج بار پوشك نوزاد خود را عوض كنيد.

شير دادن به نوزاد ممكن است در ظاهر ساده به نظر برسد اما در بسياري از موارد براي مادران چالش‌ها و مشكلات زيادي را رقم مي‌زند. اين مشكلات مي‌توانند باعث بي قراري كودك شده و آرامش رواني مادر را نيز به هم بريزند. از جمله مهم‌ترين مشكلاتي كه در اين باره وجود دارند بايد به موارد زير اشاره كرد.

1- تخليه نشدن شير به ميزان كافي

زماني كه كودك به اندازه كافي شير نمي‌خورد، شير توليد شده در مجاري سينه مادر تجمع كرده و مي‌تواند منجر به شكل گيري توده‌هاي دردناكي شود. در اين شرايط مي‌توانيد از ماساژ كمپرس آب گرم كمك بگيريد تا به جريان يافتن شير در سينه شما كمك نمايد. اگر درد با وجود مراقبت‌هاي خانگي بهبود نمي‌يابد بهتر است براي اطمينان يافتن از عدم وجود عفونت به پزشك مراجعه نماييد.

2- داخل بودن نوك سينه‌ها

داخل بودن نوك سينه‌ها مي‌تواند وضعيت دشواري را براي شما ايجاد نمايد كه تغذيه شدن نوزاد را دشوار مي‌كند. براي حل اين مشكل بيش از هرچيز بايد كه صبر و حوصله بيشتري به خرج دهيد. توجه داشته باشيد كه در خيلي از مواقع براي حل اين مشكل نياز به انجام كار خاصي نداريد. تنها كافي است تماس نوزاد با پستان شما بيشتر شود تا به مرور نوك آن‌ها برجسته‌تر گردد. شير دادن به نوزاد با گذر زمان براي تان آسان تر نيز مي‌شود. همچنين استفاده از شير دوش نيز مي‌تواند به بيرون آمدن نوك پستان‌ها كمك نمايد.

3- خشكي و ترك خوردگي نوك سينه‌ها

خشك بودن نوك سينه‌ها و ترك خوردگي آن‌ها باعث مي‌شود كه هنگام شير دادن به نوزاد با درد و سوزش زيادي روبه‌رو شويد. اين امر مي‌تواند فرايندي لذت بخش را به موضوعي دردناك تبديل كرده و در ارتباط شما با نوزاد نيز اختلال ايجاد نمايد. از همين رو بسيار اهميت دارد كه به موقع براي بهبود آن اقدام نماييد. براي پشگيري از اين مشكل توصيه مي‌شود از صابون‌ها و ساير مواد الكل دار براي شست و شوي سينه‌هاي خود استفاده نكنيد. همچنين بهتر است نوك سينه‌ها را پس از هر بار شير دادن چرب كرده و سپس قبل شيردهي مجدد به خوبي آن‌ها را بشوييد.

4- كمبود شير

كمبود شير نيز يكي از مشكلات بسيار شايع در بين مادراني است كه به تازگي فرزندشان متولد شده است. بررسي‌ها نشان مي‌دهد آنچه بيش از هرچيز در كاهش شير تاثير مي‌گذارد اضطراب و نگراني است. در نتيجه تلاش كنيد در دوران پس از زايمان محيط آرامي را براي خود فراهم كنيد و از نداشتن شير نترسيد. هرچقدر بتوانيد اضطراب‌هاي خود را بيشتر كنترل كنيد ميزان شير شما نيز بيشتر خواهد شد. اگر احساس مي‌كنيد كه در اين زمينه آسيب پذيري زيادي پيدا كرده‌ايد و از نظر روحي بسيار حساس شده‌ايد بهتر است از يك روانشناس براي بهبود اوضاع خود كمك بگيريد.

5- دچار شدن به خواب آشفته هنگام شير دادن به نوزاد

نوزاد معمولا در طول شب بارها و بارها از خواب بيدار مي‌شود و نياز به خوردن شير دارد. اين امر در كنار زايمان و خود فرايند شيردهي باعث مي‌شود كه ضعف بدني بيشتري پيدا كنيد. از همين رو تلاش كنيد تغذيه مقوي تري براي خود فراهم كنيد تا انرژي بيشتري داشته باشيد.

باورهاي غلط در مورد شير دادن به نوزاد

رواج برخي باورهاي غلط در مورد شيردهي به نوزاد مي‌تواند نگراني‌هاي مادران را افزايش داده و يا منجر به اقدامات غلطي از جانب آن‌ها شود. از جمله اين باورها مي‌توان به موارد زير اشاره كرد.

1- زايمان سزارين شير مادر را كم مي‌كند!

برخي افراد بدون اينكه استناد علمي خاصي داشته باشند به اين مسئله تاكيد مي‌كنند كه زايمان سزارين مادر را ضعيف كرده و شير او را كاهش مي‌دهد. در حالي كه بسياري از زنان با وجود داشتن زايمان سزارين شيردهي بسيار مناسبي دارند و پژوهش‌ها از ارتباط سزارين با كاهش شير حمايت نمي‌كنند.

2- ما از نظر ژنتيكي شير كمي داريم!

برخي افراد تاكيد مي‌كنند كه داشتن شير كافي امري ژنتيكي است و در نتيجه به مادر القا مي‌كنند كه نمي‌تواند به طور مناسبي به فرزند خود شير بدهد. اين در حالي است كه شير دادن به نوزاد تحت تاثير عوامل مختلفي از جمله عواملي زيستي و رواني قرار دارد. تغذيه مناسب در كنار داشتن روحيه قوي از جمله مهم‌ترين فاكتورهايي هستند كه مي‌توانند ميزان شير مادر را تحت تاثير قرار دهند.

3- سينه‌هاي كوچك شير كمتري دارند!

تصورات غلطي وجود دارد مبني بر اينكه اگر سينه‌هاي مادر كوچك باشد شير او نيز كمتر خواهد بود يا اينكه از كيفيت كافي براي سير كردن نوزاد برخوردار نيست. همين مسئله باعث مي‌شود بسياري از مادران دائما در مورد سير شدن فرزند خود مشغوليت فكري داشته باشند يا بدون اينكه نياز باشد از شير خشك كمك بگيرند. همه اين موارد در حالي است كه پژوهش‌ها نشان مي‌دهند ميزان و كيفيت شير ارتباطي با اندازه سينه‌ها ندارند و بسياري از مادراني كه سينه‌هاي كوچك‌تري دارند مي‌توانند به خوبي فرزندانشان را تغذيه نمايند.

براي دريافت مشاوره در زمينه شير دادن به نوزاد مي‌توانيد در هر ساعت از روز براي مشاوره تلفني كودك از طريق شماره 02191002360 با برترين متخصصان كلينيك تخصصي ذهن نو تماس حاصل نماييد.

سوالات متداول درباره شير دادن به نوزاد