ويتامين ب1 از دسته ويتامين‌هاD محلول در آب بوده. كه به دليل تفاوت در ساختار و خواص شيميايي، ويتامين‌هاD اين دسته به تيامين (b1)، ريبوفلاوين (b2)، نياسين (b3)، كولين (b4)، اسيد پانتوتنيك (b5)، پيريدوكسين (b6)، بيوتين (b7)، اينوزيتول (b8)، اسيدفوليك (b9)، كوبالامين (b12) نام‌گذاري شده‌اند. تيامين يا ويتامين ب1 در متابوليسم قند، چرخه كربن، عملكرد اعصاب، انتقال پيام عصبي از مغز به اعصاب بدن و برعكس نقش فعال دارد. مصرف كافي ويتامين b1 به كاركرد صحيح بدن كمك مي‌كند، در حالي‌ كه كمبود يا مصرف بيش از حد آن عوارضي را براي فرد به دنبال دارد.

ويتامين ب1 در تبديل غذا به انرژي نقش بسيار مهمي را ايفا مي‌كند. و اين ويتامين در تمامي سلول هاي بدن استفاده مي‌شود. بدن انسان توانايي توليد ويتامين b1 را ندارد. به همين دليل براي دريافت اين ويتامين نياز به رژيم غذايي مناسب داريم. به همين دليل كمبود اين ويتامين افراد را به بيماري هاي متفاوتي دچار مي‌كند كه در اين مقاله اشاره كرده ايم.

منبع: ويتامين ب1 و كمبود آن در بدن | عوارض و نحوه مصرف

نگاهي به ويتامين ب1

ويتامين ب1 يا تيامين بدن را كمك مي‌كند تا به عنوان انرژي از اين ويتامين استفاده كنند. اين ويتامين براي گلوكز بسيار مهم و ضروري است. هم چنين نقش مهم در عملكرد ماهيچه ها، عصب و قلب دارد. تيامين از دسته ويتامين‌هاي محلول در آب بوده. كه از طريق روده جذب شده و پس از تغييرات صورت گرفته روي آن در اختيار بافت‌ها و اندام‌ها قرار مي‌گيرد. ويتامين محلول در آب يعني امكان ذخيره آن در بدن وجود نداشته و نياز بدن از طريق مصرف روزانه بايد تامين شود.

ويتامين ب1 در از بين رفتن خستگي، افسردگي، اضطراب، زودرنجي، احساس ضعف و بي‌حالي، برطرف شدن گزگز و سوزن‌سوزن شدن دست و پا نقش دارد. عوامل متعددي در كمبود ويتامين b1 يا تيامين موثرند، از جمله مصرف الكل كه مانع جذب تيامين در بدن مي‌شود. و علائم قلبي_عروقي، عصبي و مشكلات ذهني به دنبال كمبود ويتامين b1 بروز مي‌كنند.

توجه داشته باشيد اضافه كردن مواد نگه‌دارنده، پختن، دما و گرما زياد، خشك كردن مواد حاوي تيامين منجر به از بين رفتن ويتامين ب1 مي‌شود. هم‌چنين مصرف بيش از حد مواد قندي و پوشيدن لباس‌ها نايلوني و پلاستيكي باعث نابودي تيامين مي‌شود.

منابع حاوي ويتامين ب1

طبق مطالعات انجام گرفته مقدار ويتامين b1 روزانه مورد نياز براي مردان حدود ۱/۲ميلي‌گرم، براي زنان غير باردار ۱/۱ميلي‌گرم و اين مقدار براي زنان باردار و شيرده حدود ۱/۴ميلي‌گرم است.

نخود، لوبيا، تخمه آفتاب‌گردان، برنج قهوه‌اي، لبنيات، گوشت قرمز، جگر، نان سبوس‌دار، جوانه گندم و ماء‌الشعير، سبزيجاتي مانند كلم و اسفناج و هويج، مغزيجاتي چون گردو و بادام و فندق و پسته خام، سيرابي و شيردان، تخم‌مرغ و منابع غني حاوي ويتامين ب1 يا تيامين هستند.

فوايد مصرف ويتامين ب1

مصرف ويتامين ب1 در پيشگيري از عوارض و مشكلات عصبي، مغزي، قلبي و عروقي موثر است. تيامين در برطرف كردن نگراني، استرس و اضطراب نيز مفيد است. اين ويتامين توانايي مغز را بالا برده و در حفظ عملكرد صحيح قلب نقش مهمي دارد.

ويتامين ب1 در كاهش وزن، درمان ساير بيماري‌ها، ترك اعتياد به الكل، درمان بي‌اشتهايي و رفع سوءهاضمه، درمان اسهال مداوم، متابوليسم قند و كربوهيدرات، عملكرد اعصاب و انتقال پيام عصبي از مغز به اعصاب بدن و بالعكس و در آخر در سنتز كلاژن نقش اساسي دارد.

علت كمبود ويتامين ب1

ويتامين ب1 زماني كه با كمبود مواجه شود موجب بروز بيماري مي‌شود. از علل كمبود ويتامين ب1 در افراد مي‌توان به موارد زير اشاره كرد.

✔سن بالا

✔ مصرف قهوه و چاي پررنگ

✔ تب

✔استرس

✔سوختگي

✔ پركاري تيروئيد

✔قرار داشتن در دوران رشد

✔مصرف بيش از حد الكل

✔ ايدز

✔ ديابت

✔جراحي چاقي

✔دياليز

✔ استفاده از برخي داروها با دوز بالا

علائم كمبود ويتامين ب1

كمبود ويتامين b1 در برخي از افراد نمايان نمي‌شود. زيرا علائم اين ويتامين خفيف بوده و فرد را به خود درگير نمي‌كند. اما به طور كل كمبود اين ويتامين همراه با علائمي است كه در ادامه شرح داده ايم.

♦ بي اشتهايي

بي‌اشتهايي علامت اوليه و شايع كمبود ويتامين ب1 است. زيرا زيرا ويتامين b1 باعث كاركرد صحيح و مناسب مركز احساسات مربوط به گرسنگي كه در هيپوتالاموس مغز قرار دارد، مي‌شود. زماني كه فرد با كمبود ويتامين b1 روبرو مي‌شود.

♦ خستگي

از آنجايي كه تيامين در سوخت‌و‌ساز قند و مواد غذايي نقش دارد، در صورت كمبود آن، فرد احساس خستگي مي‌كند. بنابراين كمبود ويتامين ب1 باعث ايجاد حس خستگي مي‌شود.

♦ زودرنجي

يكي ديگر از علائم كمبود تيامين زودرنجي است. زماني كه اعصاب تحريك شود به سرعت ناراحت زود رنج مي‌شويد. اين تحريك پذيري ها به دلايل مخالف اتفاق مي‌افتد كه يكي از اين علائم كمبود ويتامين ب1 است. اين زودرنجي ها معمولا در نوزادان مبتلا به بيماري بري بري است.

♦ اختلال در رفلاكس هاي بدن

در صورت عدم درمان كمبود ويتامين، اختلال در رفلكس‌ها و واكنش‌ها غيرارادي بدن رخ مي‌دهد، زيرا كمبود ويتامين ب1 منجر به اختلال در دستگاه عصبي شده و اين اختلال بيشتر در عضله سه سر، مچ پا و زانو ايجاد مي‌شود.

♦ ضعف در عضلات

معمولا ضعيف شدن عضلات بدن به طوري كه طولاني مدت ادامه داشته باشد و نتوان دليلي براي آن پيدا كرد را به كمبود ويتامين ب1 ارتباط مي‌دهند. اما به خاطر داشته باشيد كه ضعف عضلاني كوتاه مدت و موقتي به دليل كمبود ويتامين ب1 نيست.

♦ تاري ديد

كمبود شديد ويتامين ب1 منجر به التهاب عصب بينايي شده و اختلال نوروپاتي ايجاد مي‌كند كه باعث تاري ديد در فرد مي‌شود. كمبود ويتامين ب1 سبب تورم در عصب بينايي مي‌شود. اما با مصرف مكمل هاي ويتاميني اين عارضه نيز از بين مي‌رود.

♦ استفراغ و تهوع

يكي از عوارض كمتر شايع كمبود ويتامين b1، حالت تهوع است و بيشتر در نوزادان ديده مي‌شود. بر اساس تحقيقات انجام شده با مصرف قرص و مكملات ويتاميني حالت تهوع از بين خواهد رفت.

♦ مشكلات در حافظه

يكي از علائم كمبود ويتامين ب1، مشكلات در حافظه است. هذيان، ناتواني در فكر كردن و گيجي از علائم كمبود اين ويتامين است. در مواقع خيلي شديد كمبود ويتامين ب1 باعث بروز سندرم ورنيكه كورساكوف مي‌شود. اين سندرم به منظور آسيب مغزي است و با كمبود تيامين ناشي از مصرف الكل زياد همراه است.

♦ كاهش ضربان قلب

كمبود ويتامين ب1 باعث كاهش ضربان قلب مي‌شود. با علائم كندي ضربان قلب عوارضي مانند سرگيجه، خستگي و غش كردن همراه است.

♦ تنگي نفس

كمبود ويتامين ب1 موجب اختلال در عملكرد قلب مي‌شود. اين افراد هنگام ورزش باعث تنگي نفس مي‌شود.

تداوم كمبود ويتامين b1 منجر به بيماري بري‌بري و سندرم ورنيكه_كورساكوف مي‌شود. كه در ادامه توضيح داده ايم.

بيماري بري‌بري

بيماري ناشي از كمبود ويتامين b1 بوده كه به دو شكل بري‌بري مرطوب و بري‌بري خشك وجود دارد. بري‌بري مرطوب موثر بر سيستم قلبي و عروقي است در حالي‌ كه بري‌بري خشك بر سيستم عصبي تاثير گذاشته و در نهايت باعث از بين رفتن رفلكس‌ها و تضعيف عضلات مي‌شود.

سندرم ورنيكه_كورساكوف

اختلال مربوط در حافظه كوتاه‌مدت كه به دليل مصرف بيش از حد الكل و و كمبود ويتامين ب1 رخ مي‌دهد. اين بيماري عصبي با نشانه‌هايي مانند گيجي و سردرگمي، عدم هماهنگي در حركات ارادي و ناهنجاري چشمي مشخص مي‌شود. افراد مبتلا كم اشتها، ضعيف، دچار كمبود وزن و همواره احساس خستگي مي‌كنند.

كلام آخر

ويتامين ب1 يكي از مهم ترين ويتامين هاي موجود در بدن است كه باعث افزايش انرژي در بدن مي‌شود. كمبود اين ويتامين باعث بروز مشكلاتي از قبيل تنگي نفس، بي اشتهايي، خستگي و … مي‌شود. براي پيشگيري از بروز اين مشكلات بايد آزمايشات چند ماهه انجام شود تا در صورت كمبود ويتامين ب1 از بروز مشكلات پيشگيري شود.

با كمك مشاورين مي‌توانيد از رژيم هاي غذايي و روش هايي جهت بهبود كمبود اين ويتامين آگاه شويد. مركز مشاوره ذهن نو به صورت حضوري و تلفني به مراجعان خدمات ارائه مي‎دهد. براي‌كسب اطلاعات بيشتر با شماره درج شده تماس حاصل فرماييد.

براي دريافت مشاوره در زمينه ويتامين ب1 مي توانيد از طريق شماره تلفن 02191002360 با متخصصان مركز مشاوره روانشناسي صحبت كنيد.

سوالي داريد؟ با ما تماس بگيريد

تماس با برترين مشاوران از طريق تلفن ثابت در سراسر كشور از 8 صبح الي 12 شب حتي ايام تعطيل

سراسر كشور :9099070354

جهت مشاوره تلفني با موبايل و رزرو وقت حضوري

شماره تماس با موبايل : 02191002360

منبع: ويتامين ب1 و كمبود آن در بدن | عوارض و نحوه مصرف