بدرفتاري با سالمندان يكي از مشكلاتي است كه متأسفانه براي بعضي از آنها پيش مي‌آيد. به‌طوركلي بدرفتاري به هرگونه برخوردي با سالمند گفته مي‌شود كه باعث آسيب روحي يا جسمي به او مي‌شود. باتوجه‌به مشكلات و پيامدهايي كه اين مسئله به همراه خواهد داشت آگاهي از رفتارهايي كه سالمند آزاري محسوب مي‌شوند و همين‌طور راه‌هاي پيشگيري از آنها مي‌تواند كمك بسيار خوبي براي كساني باشد كه به هر شكلي با سالمندان در ارتباط هستند. به همين خاطر ما در اين مطلب راجع به سالمند آزاري و ابعاد مختلف آن صحبت خواهيم كرد. اين نكته را نيز به خاطر داشته باشيد كه در هر زماني مي‌توانيد با كمك‌گرفتن از مشاورين متخصص اطلاعات و آگاهي خود را از اين موضوع بالاتر ببريد. براي دريافت خدمات مشاوره خانواده كليك كنيد.

منبع: بدرفتاري با سالمندان | سالمند آزاري

سالمند آزاري چيست؟

منظور از سالمند آزاري انجام يا انجام ندادن كارهايي است كه باعث آسيب جسمي يا روحي به فرد سالمند مي‌شود؛ و كيفيت زندگي او را در جنبه‌هاي مختلف كاهش مي‌دهد. بدرفتاري با سالمندان در هر دو جنس اتفاق مي‌افتد. اما معمولاً بيشترين قربانيان را سالمندان زن تشكيل مي‌دهند. علاوه بر اين سالمنداني كه در انجام امور زندگي روزمره خود ناتواني‌ بيشتري دارند آزار و اذيت بيشتري را نيز تجربه مي‌كنند. سالمند آزاري مي‌تواند داراي انواع مختلف جسمي، رواني، مالي و جنسي باشد. براي آشنايي با نحوه صحيح رفتار با سالمندان كليك كنيد.

انواع سالمند آزاري

سالمند آزاري جسمي

همان‌طور كه از نام آن مشخص است سالمند آزاري جسمي اشاره به آسيب‌ها و صدمات جسماني نظير كتك زدن، سيلي زدن، سوزاندن، قطع دارو يا خدمات بهداشتي و… دارد. اين شيوه از بدرفتاري با سالمندان نسبتاً شايع است. و بيشتر آنهايي را درگير مي‌كند كه به دليل بيماري و ناتواني براي انجام كارها به ديگران وابسته هستند.

سالمند آزاري رواني

يكي از رايج‌ترين روش‌هاي ابراز خشونت، سالمند آزاري رواني است. سالمند آزاري رواني به‌طوركلي هر رفتاري را شامل مي‌شود كه باعث ناراحت شدن روحي فرد سالمند بشود. از جمله اين رفتارها مي‌توان به تمسخر و تحقير، توهين كلامي و غيركلامي، تهديدكردن، سرزنش كردن و… اشاره كرد. حتي فرستادن سالمند به خانه سالمندان اگر به شكل تهديد و تنبيه باشد يك آزار رواني محسوب مي‌شود. دور نگه‌داشتن فرد سالمند از دوستان و نزديكانش هم يك بدرفتاري عاطفي محسوب مي‌شود.

سالمند آزاري مالي

يكي از انواع سالمند آزاري كه اخيراً رواج پيدا كرده سالمند آزاري مالي است. در اين نوع از بدرفتاري يك نفر تمام يا قسمتي از دارايي‌هاي سالمند را براي خودش برمي‌دارد. در حقيقت در اين شرايط يك نفر هست كه از پس‌انداز و درآمد فرد سالمند استفاده مي‌كند؛ و به او اجازه نمي‌دهد تا درآمدش را صرف كارهايي كه مي‌خواهد بكند.

سالمند آزاري جنسي

سالمند آزاري جنسي به هر رفتار يا عمل جنسي اشاره دارد كه بدون رضايت خود سالمند اتفاق مي‌افتد. مجبور كردن سالمند به انجام يا عدم انجام فعاليت جنسي چه با خشونت باشد چه بدون خشونت، سالمند آزاري محسوب مي‌شود. اين نوع از سالمند آزاري در بين سالمندان زن رواج بيشتري دارد‌.

تنها گذاشتن سالمند | بدرفتاري با سالمندان

تنها رهاكردن سالمندان نيز يكي از انواع بدرفتاري با آنها حساب مي‌شود. بي‌توجهي به سالمندان، سر نزدن به آنها و يا فرستادن سالمندان به مراكز نگهداري را مي‌توان از نمونه‌هاي اين مسئله دانست.

نشانه‌هاي بدرفتاري با سالمندان

بدرفتاري با سالمندان يا سالمند آزاري داراي نشانه‌هايي است كه به‌سادگي مي‌توان با مشاهده يك سالمند متوجه آنها شد. از جمله نشانه‌هاي بدرفتاري با سالمند مي‌توان به موارد زير اشاره كرد:

• متوقف كردن فعاليت‌هاي لذت‌بخش سالمند
• وضعيت ظاهري نامناسب و آشفته
• تحريك‌پذيري بالا
• گوشه‌گيري و انزوا
• وجود آسيب جسماني بر روي بدن سالمند
• وجود علائمي مانند كبودي، سوختگي و كوفتگي
• در دسترس نداشتن وسايل بهداشتي
• شرايط زندگي خطرناك
• دسترسي نداشتن به اموال يا حساب بانكي بدون آنكه فرد سالمند مشكل مالي داشته باشد
• وضعيت روان‌شناختي نامناسب

پيشنهاد مي‌شود مقاله مربوط به نيازها و شرايط دوران سالمندي بخوانيد.

دلايل بدرفتاري با سالمندان

ويژگي‌هاي فردي

وجود برخي ويژگي‌هاي شخصيتي و فردي باعث افزايش احتمال رفتار بد با سالمند مي‌شود. از جمله اين ويژگي‌هاي شخصيتي مي‌توان به مواردي مانند وابستگي، سلامت جسماني و رواني ضعيف، وضعيت مالي نامناسب، مشكلات ذهني، مصرف مواد مخدر و… اشاره كرد.

مراقبين نامناسب | بدرفتاري با سالمندان

علاوه بر خود سالمند سلامت جسمي و رواني مراقبين او نيز تأثير بسياري در بدرفتاري با سالمندان دارد. كساني كه قرار است از يك سالمند مراقبت كنند بايد واقعاً به او علاقه داشته باشند؛ صبر و حوصله كافي داشته باشند و همچنين در مقابل رفتارهاي تند سالمندان مقاومت كنند. كساني كه درگير بيماري‌هاي رواني يا جسماني باشند؛ اعتياد به مخدر داشته باشند و يا درگير مشغله‌هاي فراوان خودشان باشند احتمالاً سالمند را مورد بي‌توجهي و ساير انواع آسيب‌هاي روحي و جسمي قرار مي‌دهند.

ناآگاهي از نيازهاي سالمندان و روش‌هاي برخورد با آنها نيز يكي ديگر از دلايل آسيب‌ديدن سالمند است. خيلي اوقات ممكن است ما ندانيم كه رفتارمان براي سالمند آسيب روحي به همراه دارد. به همين خاطر توصيه مي‌شود كساني كه با سالمندان در ارتباط هستند اطلاعات خود را راجع به ويژگي‌هاي اين دوره سني افزايش دهند. براي اين كار مي‌توانيد از يك مشاور متخصص در اين زمينه كمك بگيريد.

شرايط اجتماعي نامناسب

بعضي عوامل اجتماعي و فرهنگي نيز مي‌تواند زمينه‌ساز بدرفتاري با سالمند شود‌. براي مثال در برخي فرهنگ‌ها و جوامع به دليل حمايت‌هاي اجتماعي كمتر براي سالمندان، فرد به انزوا و تنهايي كشيده مي‌شود. همچنين باورهاي نادرستي كه در ارتباط با كاهش توانايي‌هاي شناختي و سالمندي وجود دارد باعث مي‌شود تا فرد سالمند بسياري از موقعيت‌هاي اجتماعي را از دست بدهد. چنين مسائلي احتمال بدرفتاري با سالمندان را افزايش مي‌دهد.

پيشگيري از بدرفتاري با سالمندان

اطلاعات خود را بالاتر ببريد

همان‌طور كه گفتيم يكي از مهم‌ترين مسائل براي جلوگيري از آسيب‌ديدن سالمندان اين است كه شما با ويژگي‌هاي اين دوره سني و نيازهايي كه سالمندان دارند آشنا باشيد. هرچقدر اطلاعات شما در يك زمينه بيشتر باشد قدرت كنترل بيشتري روي محيط خواهيد داشت. به همين خاطر اولين قدم اين است كه با مطالعه و مشورت گرفتن از متخصصين اطلاعات خود را بالاتر ببريد.

با سالمند صحبت كنيد

محبت و ارتباط برقرار كردن با فرد سالمند يكي ديگر از راهكارهايي است كه مي‌توانيد از آن استفاده كنيد. بهتر است در طول روز ساعتي را هم براي صحبت‌كردن با فرد سالمند اختصاص بدهيد. از اين طريق شما به دو نتيجه مناسب مي‌رسيد. نخست اينكه ارتباط عاطفي مناسبي بين شما برقرار مي‌شود؛ و همين موضوع مي‌تواند از بسياري از آسيب‌هاي روحي به سالمند جلوگيري كرده و حتي سلامت روان آنها را بالاتر ببرد. دوم اينكه شما از اين طريق مي‌توانيد متوجه نيازها و خواسته‌هاي سالمند شده و به آنها توجه كنيد.

رفتار مراقبين را زير نظر داشته باشيد

اگر كسي به‌غيراز خودتان قرار است از سالمند نگهداري كند بهتر است رفتار او را زير نظر داشته باشيد. معمولاً آمار سالمند آزاري در ميان مراقبين اين افراد بالاتر است. پس بهتر است به نشانه‌هاي بدرفتاري با سالمندان كه در بالا گفتيم دقت بيشتري داشته باشيد. اگر احساس مي‌كنيد شرايط روحي و جسمي سالمندتان نسبت به قبل تغيير كرده بهتر است اين موضوع را جدي‌تر بگيريد.

صبور باشيد

نگهداري از سالمندان كار ساده‌اي نيست. بسياري از مواقع آنها در مقابل تلاش‌هاي شما براي كمك‌كردن، بدرفتاري مي‌كنند. اين در حاليست كه شايد شما انتظار داشتيد محبت‌هايتان جواب بهتري بگيرد. به همين خاطر است كه توصيه مي‌كنيم در برخورد با سالمندان صبور باشيد؛ و انتظارات خودتان را تعديل كنيد. به‌علاوه سالمندان معمولاً به دليل ناتواني‌هاي جسمي و ذهني كه پيدا مي‌كنند كارها را با سرعت كمتري انجام مي‌دهند. يا شايد بعضي از مواقع صحبت‌هاي شما را فراموش كنند. در چنين شرايطي بهتر است هيجانات خود را كنترل كرده و با سالمند با آرامش برخورد كنيد.

به استقلال سالمندان توجه كنيد | بدرفتاري با سالمندان

درست است كه پدر يا مادر شما توانايي گذشته را ندارد. اما آنها هنوز هم دلشان مي‌خواهد مدير زندگي خودشان باشند. پس يك نكته مهم اين است كه به استقلال آنها احترام بگذاريد. اجازه دهيد سالمند خودش راجع به مسائل زندگيش تصميم بگيرد؛ و شما تنها به‌عنوان يك حامي در كنار او باشيد. حتي اگر فرد سالمند به‌تنهايي نمي‌تواند كارهايش را انجام دهد، كارها را درست همان‌طور كه خودش دلش مي‌خواهد برايش انجام دهيد.

چه زماني از يك مشاور كمك بگيريم

اگر با يك سالمند در ارتباط هستيد كمك‌گرفتن از مشاورين مي‌تواند راهكار مناسبي باشد. روان‌شناس برخلاف تصور بسياري از ما، فقط در هنگام بروز مشكلات به كار نمي‌آيد. بلكه آنها مي‌توانند به شما كمك كنند تا سلامت روان بالاتري را براي سالمندتان رقم بزنيد. در حقيقت مي‌توان گفت كه بالابردن كيفيت زندگي سالمند يكي از مهم‌ترين اقدامات روان‌شناسان براي اين دوره سني است.

علاوه بر بالابردن كيفيت زندگي، شما مي‌توانيد براي حل كردن مشكلات نيز از مشاور متخصص كمك بگيريد. بيماري‌هاي روحي، مشكلات شناختي و ذهني و بدرفتاري‌هاي سالمندان همگي از جمله مسائلي است كه مي‌بايست راهي براي مقابله با آنها پيدا كنيد. به همين خاطر توصيه مي‌شود در شرايطي كه قرار است با يك سالمند ارتباط داشته باشيد مشاوره رواني منظم را نيز در برنامه خود قرار دهيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه بر رفتاري با سالمندان مي‌توانيد در هر زمان از روز براي مشاوره خانواده تلفني با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو از طريق شماره 02191002360 تماس بگيريد.

سؤالات متداول

آيا كمك‌گرفتن از پرستار يا زندگي در خانه سالمندان جزء نمونه‌هاي بدرفتاري با سالمندان حساب مي‌شود؟

اين مسائل به‌خودي‌خود بدرفتاري نيستند. اما اگر اين كار باعث شود كه شما نسبت به فرد سالمند بي‌توجه باشيد يا او را رها كنيد جزء نمونه‌هاي بدرفتاري هستند.

براي عضويت در اينستاگرام (ذهن نو) كليك كنيد

آخرين تحقيقات علمي روانشناسي

ورود به صفحه

سوالي داريد؟ با ما تماس بگيريد

تماس با برترين مشاوران از طريق تلفن ثابت در سراسر كشور از 8 صبح الي 12 شب حتي ايام تعطيل

سراسر كشور :9099070354

جهت مشاوره تلفني با موبايل و رزرو وقت حضوري

شماره تماس با موبايل : 02191002360

منبع: بدرفتاري با سالمندان | سالمند آزاري