يكي ازنظريه‌پردازان مشهور روان‌شناسي كارل يونگ است كه با معرفي روانشناسي تحليلي خود، توانست موضوعات جديدي را به اين شاخه علمي وارد كند. مفهوم كهن‌الگوها و يا ناهشيار جمعي، ازجمله مباحثي است كه توسط ديدگاه يونگ مطرح شد. براساس نظريه كارل يونگ، امروزه حوزه‌هاي مختلف تحليل براي پژوهشگران مطرح است. لذا آشنايي با مفاهيم اصلي اين نظريه مي‌تواند درهاي جديدي از علم روانشناسي را بر خواننده آشكار كند.

منبع: كارل يونگ

زندگينامه كارل يونگ

كارل يونگ، يكي از پيشگامان روان‌شناسي شخصيت بود. وي عقايد خود را با عنوان روانشناسي تحليلي به حوزه‌هاي علمي معرفي كرد. او در ابتدا يكي از همكاران نزديك زيگموند فرويد به شمار مي‌آمد؛ اما به‌تدريج، به ايده‌هايي متفاوت با او رسيد و به اين شيوه، مسير علمي خود را از او جدا كرد.

كارل يونگ در دوران كودكي

يونگ در سال 1875 در خانواده‌اي بسيار مذهبي در سوئيس به دنيا آمد. دوران كودكي او به دليل فرار از مشكلات خانوادگي و دعواهاي والدين، اغلب در تنهايي سپري مي‌شد. اين موضوع تا حدي بود كه نزديك‌ترين دوست دوران كودكي وي، يك عروسك چوبي به شمار مي‌رفت. تأثير انزواي دوران كودكي يونگ را مي‌توان در نظريه او و تأكيدش به رشد درون فردي مشاهده كرد. همچنين تجارب مختلف آن دوران باعث شد تا يونگ از همان ابتدا به دنياي ناهشيار دروني مجذوب شود. از همين رو، مسائلي همچون رؤيا، خاطره‌ها، تعمق‌ها و پندارها در ديدگاه وي جايگاه بسيار ويژه‌اي دارد.

دوران مدرسه براي كارل يونگ جوان كه فردي درون‌گرا و منزوي به شمار مي‌آمد، بسيار آزاردهنده بود. بااين‌حال، به‌واسطه چندين دوره غش‌وضعف، براي مدت شش ماه از مدرسه فاصله گرفت. يونگ بعد از اين دوره بيماري، به‌صورت جدي شروع به مطالعه و تحصيل كرد؛ تا جايي كه توانست در رشته پزشكي در دانشگاه بيسل پذيرفته شود.

دوران تحصيل كارل يونگ

باوجود مخالفت‌هاي استادان يونگ، وي تخصص خود را در روان‌پزشكي گرفت. وي عقيده داشت با اين كار مي‌تواند علاقه خود را در مورد پرداختن به خيال‌پردازي‌ها، رؤياها و مسائل فرا طبيعي دنبال كند.

در همان ابتدا، او كار خود را در يك بيمارستان رواني و زير نظر بلولر شروع كرد. به اين طريق وي توانست درزمينهٔ اسكيزوفرني به اطلاعاتي غني دست پيدا كند. در سال 1907، كارل يونگ توانست با فرويد آشنا شود. در آن زمان، اين دو متخصص يكديگر را داراي روحيه‌اي هماهنگ باهم دريافتند. همين امر سبب شكل‌گيري همكاري‌هاي گسترده‌اي ميان آن‌ها، به مدت 13 سال گشت.

ازدواج كارل يونگ

آشنايي يونگ با دختر يكي از افراد ثروتمند سوئيس زمينه‌ساز ازدواج آن‌ها شد. همسر يونگ باوجود تحصيلات پايين‌تري كه نسبت به او داشت، به كارهاي پژوهشي وي علاقه پيدا كرد و به‌عنوان دستيار به شوهر خود كمك مي‌كرد. همين امر سبب شد تا وي كم‌كم به روانشناسي علاقه‌مند شده و اقدام به ادامه تحصيل در اين حوزه كند.

بروز بحران روان رنجوري در زندگي يونگ

در سن 38 سالگي، يونگ دچار يك دوره بحراني از روان رنجوري شد؛ به‌طوري‌كه احساس مي‌كرد ممكن است ارتباطش را با واقعيت از دست بدهد. در اين زمان، وي توانست با پرداختن به ناهشيار خويش و بررسي تصورات و رؤياهايش، بر بيماري خود فائق بيايد. مي‌توان نظريه شخصيتي كارل يونگ را حاصل همين تجربه‌ها، خاطرات و رؤياها دانست كه در ابتدا به‌صورت شهودي در ذهن او شكل گرفتند.

مفاهيم نظري كارل يونگ

ليبيدو از ديدگاه يونگ

از ديدگاه كارل يونگ ، انرژي رواني يا ليبيدو برخلاف ديدگاه فرويد، صرفاً مبناي جنسي ندارد، بلكه مي‌توان آن را داراي دو معنا دانست:

1. نيرويي گسترده و كلي در زندگي
2. انرژي رواني محدودتري كه منجر به شكل‌گيري فعاليت‌هاي رواني همچون ادراك، تفكر، احساس و… مي‌شود.

بنابراين تعريف، هنگامي‌كه انرژي رواني بر روي يك عقيده خاص متمركز مي‌شود، آن باور تأثير زيادي بر اشخاص مي‌گذارد. در نظريه يونگ، اين متمركزشدگي انرژي را با عنوان ارزشمندي مطرح مي‌كند. به‌عبارت‌ديگر، هر چه ديدگاهي، انرژي بيشتري را به خود اختصاص داده باشد، ارزش آن براي فرد نيز بيشتر است.

يونگ براي تبيين كاركرد انرژي رواني موردنظر خود، سه اصل اساسي را مطرح كرد: اصل تضاد، اصل هم ارزي، اصل افت.

براي آشنايي بيشتر با نظريه سايه يونگ كليك كنيد.

نظام‌هاي شخصيتي يونگ

به باور يونگ، تمام شخصيتي رواني افراد را مي‌توان به نظام‌هايي جدا از هم تقسيم كرد. اين نظام‌ها در عين مستقل بودن، مي‌توانند بر يكديگر تأثير نيز بگذارند و عبارت‌اند از: خود، ناهشيار شخصي، ناهشيار جمعي.

خود و نگرش‌هاي درون‌گرايي و برون‌گرايي

به بيان يونگ، منظور از خود، ذهنيت هشيار افراد است. بخش زيادي از اين ادراك هشيار را واكنش‌هاي هر شخص نسبت به جهان پيرامون شكل مي‌دهد. از ديدگاه يونگ، اين واكنش‌ها به‌وسيله نگرش‌هاي برون‌گرايي يا درون‌گرايي در افراد تعيين مي‌شود.

درون‌گرايي، اشاره به ديدگاه افرادي دارد كه تا حدودي گوشه‌گير، خجالتي و متمركز به خود هستند. از سوي ديگر، برون‌گرايي بيان‌كننده ديدگاه عده‌اي است كه ازلحاظ اجتماعي، پذيراتر و مردم‌آميزتر هستند.

ناهشيار شخصي و مفهوم عقده

ازنظر يونگ، ناهشيار انسان را مي‌توان به دو قسمت سطحي و عميق تقسيم كرد. ناهشيار شخصي در اين ديدگاه اشاره به مطالبي دارد كه زماني هشيار بوده‌اند ولي به دليل بي‌فايده بودن و يا ناراحت‌كنندگي، به حيطه ناهشيار راه پيداكرده‌اند.

بنابراين تعريف، افراد در طول زندگي خود تجارب بيشتري را در ناهشيار شخصي خود ذخيره مي‌كنند. اين تجربه‌ها به‌تدريج، تبديل به طبقه‌هايي با عنوان «عقده» مي‌شوند. منظور از عقده، الگوهايي از هيجانات، خاطرات و ادراك‌ها هستند كه حول يك موضوع مشترك گردآمده‌اند.

بعد از شكل‌گيري يك عقده، كنترل آن از بخش هشيار شخصيت گرفته مي‌شود. در اين حالت ممكن است رفتارهايي از فرد بروز يابد كه خود متوجه آن‌ها نيست، اما ازنظر گاه اطرافيان، همگي بر يك موضوع تمركز دارند.

ناهشيار جمعي و مفهوم كهن‌الگوها

عميق‌ترين سطح روان به بيان يونگ، ناهشيار جمعي هر شخص است. ازنظر او، در ناهشيار جمعي، نوع انسان به‌عنوان يك كل، تجارب گونه انساني و حتي ماقبل انساني در خود نگه‌داري مي‌كند. همچنين اين تجارب به‌عنوان ميراثي ناهشيار، از نسلي به نسل ديگر منتقل مي‌شود. اين تجربه‌هاي اجدادي، معمولاً در رؤياها و به‌صورت نمادهاي تصويري براي انسان‌ها آشكار مي‌شود. يونگ، اين تصاوير و صورت‌هاي ازلي را «كهن‌الگو» مي‌ناميد.

در حقيقت كهن‌الگوها، خاطره‌هايي واقعي و كاملاً تحول‌يافته نيستند؛ بااين‌حال در دوره‌هاي خاصي از زندگي مي‌توانند تأثيرگذار باشند. ازجمله كهن‌الگوهاي موردعلاقه يونگ عبارت‌اند از:

• جادو
• قهرمان
• نقاب
• سايه
• خدا
• مادر
• خويشتن
• مرگ
• پير خردمند
• قدرت
• آنيما
• آنيموس

براي آشنايي بيشتر با كهن الگوهاي يونگ كليك كنيد.

روش‌هاي ارزيابي در نظريه يونگ

كارل يونگ در طول پژوهش‌هاي علمي خود، موفق به طراحي دو فن جديد براي ارزيابي كاركرد رواني در افراد گرديد. اين فنون به شرح زير قرار دارند:

آزمون تداعي كلمه

در اين آزمون، شركت‌كننده موظف است در مقابل هر كلمه‌اي كه درمانگر بيان مي‌كند، بلافاصله اولين كلمه‌اي كه به ذهنش مي‌رسد را به زبان آورد. لازم است در استفاده از اين تكنيك، علاوه بر محتواي بيان‌شده، به زماني كه هر پاسخ براي افراد طول كشيده است نيز توجه شود. علاوه بر اين، يونگ واكنش‌هاي فيزيولوژيك شركت‌كننده‌ها نسبت به هر كلمه را نيز اندازه مي‌گرفت. او معتقد بود كه از اين روش مي‌توان براي شناسايي عقده‌ها استفاده كرد.

تحليل نشانه

اين فن بر نشانه‌هايي متمركز است كه فرد تجربه مي‌كند و بايد توسط و تداعي و تفسير شوند. ازنظر يونگ، با اين روش مي‌توان از شدت نشانه‌ها كم كرد.

براي دريافت مشاوره در زمينه رويكردهاي روانشناسي مي‌توانيد در هر ساعت از روز براي مشاوره تلفني از طريق شماره 02191002360 با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو تماس حاصل نماييد.

براي عضويت در اينستاگرام (ذهن نو) كليك كنيد

آخرين تحقيقات علمي روانشناسي

ورود به صفحه

سوالي داريد؟ با ما تماس بگيريد

تماس با برترين مشاوران از طريق تلفن ثابت در سراسر كشور از 8 صبح الي 12 شب حتي ايام تعطيل

سراسر كشور :9099070354

جهت مشاوره تلفني با موبايل و رزرو وقت حضوري

شماره تماس با موبايل : 02191002360

منبع: كارل يونگ