يادگيري راه‌هاي صحيح انتقاد كردن از ديگران تاثير زيادي در روابط شما خواهد داشت. تقريباً همه ما گاهي دلمان مي‌خواهد چيزي را به كسي بگوييم، اما به دلايل مختلف منصرف مي‌شويم. اين درحاليست كه اگر روش درست انتقادكردن را بلد باشيم مي‌توانيم بدون ناراحت كردن طرف مقابل حرف‌هايمان را بزنيم. حتي در بسياري از مواقع شما مي‌بينيد كه او به صحبت‌هاي‌تان فكر كرده و عادت‌هاي بد خود را تغيير داده است. خبر خوب اين كه انتقادكردن نيز مانند هر مهارت اجتماعي ديگر قابل يادگيري است. پس اگر شما نيز در اين زمينه دچار ضعف هستيد بهتر است تا پايان اين مطلب همراه ما باشيد و يا مشاوره فردي دريافت كنيد.

منبع: انتقاد كردن

انتقاد كردن از ديگران

بسياري از ما انتقاد كردن را مساوي با ايراد گرفتن از ديگران مي‌دانيم. چه وقتي انتقاد مي‌كنيم و چه زماني كه انتقادات ديگران را مي‌شنويم به تنها چيزي كه فكر مي‌كنيم نقاط ضعف و اشتباهات هستند. شايد دليل اصلي اينكه انتقادپذيري براي بسياري از ما دشوار است نيز همين باشد. اين در حالي است كه كلمه نقد يا انتقاد به معناي جداكردن خوبي و بدي از يكديگر است. همين تعريف به ما مي‌گويد كه نقدكردن يعني گفتن خوبي‌ها و بدي‌ها در كنار يكديگر. توجه به اين نكته مي‌تواند تا حد زيادي ديدگاه ما راجع به انتقادكردن يا نقد شدن را تحت‌تأثير قرار دهد. بر همين اساس انتقادكردن به انواع مختلفي تقسيم شده كه در ادامه آن‌ها را باهم بررسي خواهيم كرد. براي آشنايي با ساير مهارت هاي ارتباطي كليك كنيد.

انواع انتقاد كردن

به عقيده متخصصان انتقاد كردن از ديگران روش‌هاي مختلفي دارد. بعضي از انواع آن‌ها مي‌تواند بدون آسيب‌زدن به شخصيت و اعتمادبه‌نفس طرف مقابل، به او كمك كند. بعضي‌هاي ديگر نيز نه‌تنها هيچ سودي ندارند بلكه مي‌توانند رابطه شما يا حتي سلامت روان فرد را به خطر بيندازند. احتمالاً اين سؤال براي شما نيز به وجود آمده كه چطور مي‌توانيم به شكل اول از ديگران انتقاد كنيم؟

در اين روش كه به آن انتقاد سازنده گفته مي‌شود شما مي‌بايست در كنار اشتباهات فرد، نقاط مثبت او را نيز بيان كنيد؛ و در پايان صحبت‌هاي‌تان يك راه‌حل براي طرف مقابل داشته باشيد. طبيعتاً روش دوم كه به آن انتقاد مخرب يا غيرسازنده مي‌گويند درست برعكس حالت اول است. در اين شرايط فرد بدون توجه به نقاط مثبت يا ارائه راهكار، نقاط ضعف طرف مقابل را بزرگ‌نمايي كرده و آن‌ها را به او برمي‌گرداند. براي آشنايي بيشتر با انتقاد سازنده و غير سازنده كليك كنيد.

علاوه بر نوع انتقاد، لحن بيان نيز بسيار اهميت دارد. پس شما مي‌توانيد انتقادي را محترمانه يا برعكس بي ادبانه مطرح كنيد.

اصول مهم در انتقاد كردن از ديگران

انتقاد كردن از ديگران اصول و روش‌هاي خاص خودش را دارد. اگر شما به اين اصول بي‌توجه باشيد نه‌تنها انتقادات‌تان نتيجه‌اي نخواهد داشت، بلكه دوستي‌تان را نيز دچار مشكل مي‌كنيد. به‌علاوه انتقادهاي اشتباه سلامت روان و اعتمادبه‌نفس طرف مقابل را نيز از بين مي‌برد. به همين خاطر بهتر است قبل از انتقادكردن به نكات زير دقت داشته باشيد.

قبل از انتقاد كردن فكر كنيد

قبل از انتقادكردن با خودتان به اين سؤالات پاسخ دهيد: علت تمايلتان براي اين كار چيست؟ آيا نقد شما براي طرف مقابلتان ضروري است؟ اين نقد باعث پيشرفت او خواهد شد يا شما فقط مي‌خواهيد خودتان را آرام كنيد؟ آيا خودتان در اين زمينه بدون ايراد هستيد؟ اگر واقعاً براي اين سؤالات پاسخي داريد از طرف مقابل انتقاد كنيد. در غير اين صورت بهتر است دست از قضاوت كردن رفتار فرد برداريد.

در شرايط مناسب انتقاد كنيد

توجه به زمان مناسب براي انتقادكردن از ديگران، موضوع بسيار مهمي است. براي مثال هنگامي كه طرف مقابل زمان كافي براي شنيدن همه صحبت‌هاي شما و فكركردن راجع به آن‌ها را ندارد يا زماني كه فكرش درگير موضوع ديگري است، نبايد اين كار را انجام دهيد. اين‌گونه انتقاد كردن شما طبيعتاً تأثيري روي طرف مقابل نخواهد داشت؛ و حتي مي‌تواند او را از دست شما ناراحت كند.

هرگز در جمع انتقاد نكنيد

يكي ديگر از نكاتي كه بايد رعايت كنيد اين است كه انتقادتان را در يك فضاي خصوصي انجام بدهيد. هرگز از يك نفر در حضور ديگران انتقاد نكنيد. اين كار شما به شخصيت و عزت‌نفس او آسيب مي‌زند. پس براي اينكه صحبت‌هاي‌تان فايده‌اي داشته باشد، بهتر است يك فضاي دونفره ترتيب بدهيد و سپس نظرتان را به او بگوييد.

در مواقع ضروري انتقاد كنيد

انتقادكردن نبايد كاري باشد كه شما هر ساعت يا در مورد همه‌كس انجام مي‌دهيد. اين كار باعث مي‌شود كه ديگران ذهنيت منفي نسبت به شما پيدا كنند. اين نكته را به‌خاطر داشته باشيد كه هركسي روش خاصي براي زندگي خودش دارد؛ و اگر شما اين روش را نمي‌پسنديد دليل خوبي براي مخالفت با طرف مقابل نيست. به همين خاطر قبل از اينكه از كسي انتقاد كنيد به اين سؤال جواب بدهيد كه آيا واقعاً اين كار شما ضروري است؟ آيا شما با انتقادتان نفعي به طرف مقابل مي‌رسانيد؟ اگر پاسخ‌تان به اين سؤالات مثبت است از وي انتقاد كنيد.

چگونه از ديگران انتقاد كنيم ؟

1- به طرف مقابل احترام بگذاريد

اگر مي‌خواهيد صحبت‌هاي شما در طرف مقابل تأثير داشته باشد بايد به فن بيانتان دقت داشته باشيد. اينكه چطور صحبت مي‌كنيد در تأثيرگذاري صحبت‌هاي شما اهميت بسياري دارد. پس تا جايي كه مي‌توانيد حرف‌تان را با خوش‌رويي بيان كنيد. از كلماتي كه بوي تحقير مي‌دهند، جدا خودداري كنيد. هرگز با لحن عصباني نمي‌توانيد تاثير مثبتي داشته باشيد. اين رفتارها فقط باعث مي‌شوند كه طرف مقابل در برابرتان دست به مقابله‌به‌مثل بزند.

2- همراه انتقاد كردن همدلي داشته باشيد

قبل از اينكه از كسي انتقاد كنيد سعي كنيد همدلي را در خودتان تقويت كنيد. براي مدتي خودتان را جاي او بگذاريد و ببينيد آيا اگر واقعاً در آن شرايط قرار بگيريد باز هم روي عقيده‌تان مي‌مانيد؟ وقتي از كسي انتقاد مي‌كنيد به او اجازه بدهيد از خودش دفاع كند؛ و دلايلي كه براي كارش دارد را براي‌تان توضيح بدهد. در غير اين صورت شما تنها باعث عصباني شدن طرف مقابل مي‌شويد.

3- شما همه چيز را نمي‌دانيد

ايراد بسياري از ما در انتقاد كردن اين است كه طوري رفتار مي‌كنيم انگار همه چيز را بلد بوده و كاملاً بي‌نقص هستيم. اين رفتار شما باعث مي‌شود طرف مقابل احساس كند او را از خودتان پايين‌تر مي‌دانيد. قطعاً در چنين شرايطي نه‌تنها به صحبت‌هاي شما گوش نمي‌دهد؛ بلكه از دست‌تان ناراحت شده و با شما برخورد بدي خواهد داشت. پس تا جايي كه مي‌توانيد از نصيحت‌كردن يا القاي اينكه او كارش غلط است و شما درست، خودداري كنيد.

4- ويژگي‌هاي مثبت را برجسته كنيد

قبل از اينكه از ويژگي‌هاي منفي فرد صحبت كنيد ابتدا نقاط قوت او را بيان كنيد. اين كار شما باعث مي‌شود طرف مقابل احساس كند كه شما فقط قصد تخريب‌كردنش را نداريد و خوبي‌هاي او را نيز درك مي‌كنيد. در نتيجه با احتمال بيشتري بدون ناراحتي به صحبت‌هاي شما گوش خواهد داد.

5- از رفتارش انتقاد كنيد نه از شخصيت فرد

براي اينكه نقد شما احساسات منفي و ناخوشايند ايجاد نكند سعي كنيد انتقادتان را فقط در مورد رفتار فرد به كار ببريد؛ و از صحبت‌كردن راجع به شخصيت او خودداري كنيد. براي مثال به او بگوييد “تو يك رفتار اشتباه داري و آن اين است كه…”، اين طرز صحبت بسيار متفاوت‌تر از زماني خواهد بود كه شما به فرد بگوييد او به‌طوركلي اشتباه است.

6- از مقايسه كردن خودداري كنيد

مقايسه كردن به‌خصوص هنگامي كه مي‌خواهيد از يك نفر انتقاد كنيد راه مناسبي نيست. يادتان باشد كه هركدام از مشكلات، ويژگي‌هاي اخلاقي و باورهاي خاص خودمان را داريم. پس شما هرگز نمي‌توانيد انتظار داشته باشيد كه دو نفر با اين‌همه تفاوت مانند هم رفتار كنند. با اين كار طرف مقابل احساس مي‌كند كه اصلاً او را درك نمي‌كنيد.

7- شفاف صحبت كنيد

اگر مي‌خواهيد انتقاد درستي داشته باشيد بايد در نهايت شفافيت و صداقت صحبت كنيد. استفاده از جملاتي كه مي‌توان چند برداشت از آنها داشت تنها باعث مي‌شود كه فرد دچار سردرگمي شده و نتواند منظور شما را به‌درستي بفهمد. به‌علاوه اين شكل از صحبت‌كردن خطر ايجاد سوءتفاهم را نيز افزايش مي‌دهد.

8- راه‌حل خود را پيشنهاد دهيد

براي داشتن يك نقد درست، در پايان راه‌حل خود را به‌عنوان يك پيشنهاد مطرح كنيد. مثلاً بگوييد ” به نظر من اگر اين كار را اين‌گونه انجام بدهي بهتر است “؛ و يا از او سؤال كنيد براي مثال بگوييد: ” اگر به اين شكل عمل كني بهتر نيست؟ ” در اين صورت به حق انتخاب و عزت‌نفس طرف مقابل‌تان احترام گذاشته‌ايد.

انتقاد كردن و اهميت مشاوره

انتقادكردن صحيح از ديگران يكي از مهارت‌هايي است كه همه ما در طول زندگي به آن نياز داريم. بااين‌حال شايد كمتر كسي به اين مسئله توجه نشان دهد. همين موضوع باعث مي‌شود كه بيشتر اوقات اطرافيان از ما برنجند و روابط‌مان دچار مشكل شود. يا حتي ممكن است حرفي در دلتان بماند و از ترس اختلاف نتوانيد آن را بيان كنيد. درحالي‌كه شما به‌راحتي مي‌توانيد روش‌هاي صحيح انتقادكردن را از يك مشاور ياد بگيريد.

يكي ديگر از كارهايي كه يك مشاور مي‌تواند براي شما انجام دهد اصلاح روابطتان است. اگر رابطه شما با همسر و خانواده به دليل انتقادهاي اشتباهتان به‌هم‌ريخته مي‌توانيد با كمك‌گرفتن از يك متخصص اين مشكل را برطرف كنيد. براي دريافت مشاوره خانواده كليك كنيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه مهارت‌هاي ارتباطي مي‌توانيد در هر زمان از روز براي مشاوره تلفني با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو از طريق شماره 02191002360 تماس بگيريد.

سؤالات متداول

با همسري كه انتقادپذير نيست چطور برخورد كنم؟

بهتر است روش‌هايي كه براي انتقاد استفاده مي‌كنيد را يك‌بار مرور كنيد. سعي كنيد باتوجه‌به آنچه گفتيم از روش‌هاي مناسب استفاده كنيد. اما اگر به‌طوركلي همسرتان فرد انتقادپذيري نيست مي‌توانيد راجع به اين موضوع از يك مشاور خانواده كمك بگيريد.

براي عضويت در اينستاگرام (ذهن نو) كليك كنيد

آخرين تحقيقات علمي روانشناسي

ورود به صفحه

سوالي داريد؟ با ما تماس بگيريد

تماس با برترين مشاوران از طريق تلفن ثابت در سراسر كشور از 8 صبح الي 12 شب حتي ايام تعطيل

سراسر كشور :9099070354

جهت مشاوره تلفني با موبايل و رزرو وقت حضوري

شماره تماس با موبايل : 02191002360

منبع: انتقاد كردن