اختلال دوقطبي نوع يك دسته‌اي از اختلالات دوقطبي يا مانيك-دپرسيو (يكي از انواع اختلالات خلقي ) است. فرد مبتلا به اين اختلال دوره‌هاي شديدي از افسردگي و شيدايي را تجربه مي‌كند و نوسانات خلقي او به طور واضحي با افراد عادي متفاوت است و بسيار شديدتر مي‌باشد. اين اختلال تاثير بسيار زيادي بر زندگي خود فرد و اطرافيان آنان مي‌گذارد به همين دليل بايد چاره‌اي براي درمان آن انديشيد. با آگاهي از علائم اختلال دو قطبي نوع يك، مي‌توانيد هرچه سريع‌تر آن را تشخيص داده و براي درمان اقدام نماييد. در ادامه مقاله به بررسي كامل اين اختلال مي‌پردازيم. 

منبع : اختلال دوقطبي نوع يك

اختلال دوقطبي نوع يك چيست؟

اختلال دوقطبي نوع يك، اولين دسته از اختلالات و بيماري دو قطبي است. در حال حاضر ملاك‌هاي تشخيصي بر اساس كتابچه راهنماي آماري و اختلالات رواني DSM-5 انجام مي‌شود. فرد مبتلا به اختلال دوقطبي نوع يك، دوره‌هايي از افسردگي و دوره‌هايي از خلق بالا يا شيدايي را تجربه مي‌كند. مهم‌ترين ويژگي فرد مبتلا به اختلال دوقطبي نوع يك، نوسان‌ها و تغييرات خلقي شديد بين افسردگي و شيدايي است. براي تشخيص اختلال دوقطبي نوع يك فرد حداقل بايد به مدت يك هفته اين نوسانات را تجربه كند و اين حالت با نوسان‌هاي خلقي كه مردم عادي تجربه مي‌كنند به وضوح تفاوت دارد.

اين اختلال به طور ميانگين در اواخر دوران نوجواني و اوايل بزرگسالي پديدار مي‌شود و تقريباً هركسي ممكن است به اين اختلال دچار شود. مهم‌ترين ويژگي اختلال دوقطبي نوع يك اين است كه در خانواده‌ها جريان دارد، يعني زمينه ژنتيكي اين اختلال بسيار بالاست، به طوري كه اگر فردي در يك خانواده به اين اختلال مبتلا باشد، احتمال اينكه ساير افراد خانواده به اين اختلال دچار شوند، بسيار بيشتر از خانواده‌هايي است كه زمينه ژنتيكي در آن‌ها وجود ندارد.

علائم اختلال دوقطبي نوع يك

بيماران دوقطبي بسته به نوع خلق غالبي كه دارند علائم متفاوتي پيدا مي‌كنند؛ به عنوان مثال افراد در دور‌ه‌هاي خلق پايين، علائم افسردگي را تجربه خواهند كرد. با اين حال مهم‌ترين علائمي كه اين دسته از بيماران تجربه مي‌كنند علائم اختلاصي دوره‌هاي مانيا يا شيدايي است كه عبارتند از:

_پرخاشگري و تحريك پذيري شديد

_ تغيير ناگهاني خلق

_ تجربه خودكشي ناموفق

_پرش افكار، سريع صحبت كردن، پر حرفي و زود صميمي شدن

_بروز رفتارهاي خطرناك

_كم خوابي و پر انرژي بودن

_ولخرجي‌هاي بسيار و رفتار‌هاي تكانشي

روش‌هاي درمان اختلال دوقطبي نوع اول

خط اول درمان براي اختلال دوقطبي نوع يك درمان دارويي خصوصا داروي ليتيوم يا سديم كربنات است. با اين حال مصرف هميشگي ليتيوم يا سديم كربنات مي‌تواند مشكلاتي را براي فرد بيمار به وجود بياورد. از اين جهت از داروهاي مكمل ديگري مانند كاربامازپين استفاده مي‌شود. مهمترين مسئله‌اي كه در درمان افراد مبتلا به اختلال دوقطبي بايد به آن توجه كرد بحث خانواده و اطرافيان فرد بيمار است.

همانطور كه گفته شد خط اول درمان براي فرد مبتلا به دوقطبي استفاده از دارو درماني است. اما از اين جهت كه اختلال دوقطبي نوع يك، اختلالي تمام عمر و مزمن است طبيعتاً خانواده و نزديكان فرد مبتلا دچار مشكلاتي مي‌شوند. به همين دليل درمان‌هاي روانشناختي كه به صورت خانواده درماني براي آموزش نحوه مديريت و برخورد خانواده با فرد بيمار انجام مي‌گيرد، بسيار حائز اهميت است. خانواده و نزديكان فرد بيمار بايد زير نظر يك روانشناس متخصص روش‌هاي مديريت و كنترل رفتار خود با فرد بيمار مبتلا به اختلال دو قطبي را فراگيرند.

آيا مي‌توان با كسي كه اختلال دو قطبي نوع اول دارد ازدواج كرد؟

يكي از پرسش‌هايي كه براي بسياري افراد پيش‌ مي‌آيد اين است كه آيا مي‌توان با فردي كه مبتلا به  اختلال دوقطبي نوع يك است ازدواج كرد يا خير. در پاسخ بايد گفت اين مسئله به شدت اختلال فرد مبتلا بستگي دارد. بعضي افراد نوع شديدي از اختلال را تجربه مي‌كنند به طوري كه به بستري در بيمارستان نياز پيدا مي‌كنند. برخي ديگر به نوع خفيف‎‌تري از اين اختلال مبتلا هستند و صرفاً با مصرف دارو و درمان‌هاي روانشناختي مي‌توانند بر زندگي خود تسلط پيدا كنند. در نتيجه پاسخ به اين سوال به مسائل مختلفي بستگي دارد. به شما پيشنهاد مي‌كنيم اگر در چنين وضعيتي قرار داريد، براي يك ارزيابي كامل و جامع حتماً به يك روانشناس يا روانپزشك مراجعه نماييد.

اطرافيان چه كمكي مي‌توانند بكنند؟ 

در قدم اول براي آن كه بتوانيد كمكي به عزيزتان بكنيد، بايد اطلاعات خودتان درباره بيماري دو قطبي را بالا ببريد. در اين صورت مي‌توانيد درك كنيد كه بيمارتان در دوره افسردگي و شيدايي چه احساس و ديدگاهي دارد. براي مثال بايد بدانيد كه او در دوره افسردگي ديدگاه منفي داشته و اميد كمي به زندگي دارد، اما به حمايت و درك شما نياز دارد. اما در دوره شيدايي، بيمار انرژي زيادي دارد و دست به اقداماتي مي‌زند كه سلامت او را به خطر مي‌اندازند، در اين موارد با او ارتباطتان را حفظ كنيد و درباره بيماري اش او را آگاه كنيد و به او براي كسب مهارت هاي كنترل هيجاناتش بايد كمك كنيد. در صورتي كه اين شرايط غير قابل كنترل بود حتما از كمك هاي تخصصي روانشناسان استفاده نماييد.

براي دريافت مشاوره در زمينه اختلالات خلقي و اختلال دو قطبي مي توانيد در هر ساعت از روز براي دريافت مشاوره افسردگي با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو از طريق شماره 02166419012 تماس بگيريد.

سوالات متداول