اختلالات طيف اوتيسم (ASD) در سال‌هاي اخير بسيار شايع شده؛ تا جايي كه شايد كمتر كسي اكنون نام بيماري اوتيسم يا درخودماندگي را نشنيده باشد. اين اختلال از ابتداي تولد در نوزاد وجود دارد. متأسفانه هنوز راهي براي تشخيص آن در دوران بارداري پيدا نشده است. اگرچه اين اختلال از بدو تولد وجود دارد اما بسياري از مواقع تا حدود 3 يا 4سالگي تشخيص داده نمي‌شود. اما به اين نكته توجه داشته باشيد كه هرچه سريع‌تر نشانه‌هاي اين بيماري را در فرزند خود پيدا كرده و درمان را شروع كنيد، نتيجه بهتري از آن دريافت خواهيد كرد. در ادامه به برخي از نشانه‌هاي اين اختلال اشاره كرده‌ايم براي تشخيص قطعي حتما از مشاوره كودك استفاده كنيد.

منبع : اختلالات طيف اوتيسم

آشنايي و تعريف اختلالات طيف اوتيسم

اوتيسم ازنظر روانشناسان يك اختلال عصبي-رشدي است. اختلال عصبي-رشدي دسته‌اي از بيماري‌ها هستند كه از بدو تولد در كودك ظاهر شده و قطعاً ناهنجاري‌هايي در سيستم عصبي كودك باعث به وجود آمدن آن‌ها شده است. يكي ديگر از ويژگي‌هاي اختلالات عصبي-رشدي مثل اختلالات طيف اوتيسم اين است كه اين بيماري‌ها قابل درمان شدن نيستند. شما تنها مي‌توانيد شدت نشانه‌ها را كم كنيد.

در گذشته بيماري‌هاي مختلفي با نام اوتيسم، سندرم آسپرگر، ازهم‌پاشيدگي كودكي و رت وجود داشتند. اين بيماري‌ها در كنار تفاوت‌هاي مهمي كه باهم دارند اما در بسياري از مسائل مثل كاهش روابط اجتماعي و عدم استفاده از كلام، مشترك هستند. به همين خاطر آخرين به‌روزرساني از كتاب راهنماي اختلالات رواني تمامي اين بيماري‌ها را در يك دسته قرار داد و نام آن را اختلالات طيف اوتيسم گذاشت. همان‌طور كه مي‌دانيد وقتي صحبت از طيف در ميان باشد به اين معناست كه شدت نشانه‌ها از ضعيف تا قوي دسته‌بندي مي‌شود. با اين حال در مقاله سندرم آسپرگر مي‌توانيد با نشانه‌هايي كه پيشتر اين اختلالات را تفكيك مي‌داد آشنا شويد.

علائم و نشانه هاي اختلال طيف اوتيسم

آخرين به‌روزرساني از كتاب راهنماي تشخيص اختلالات رواني دو ويژگي روابط اجتماعي ضعيف و همين‌طور علائق محدود و رفتارهاي تكرارشونده را نشانه‌هاي اصلي طيف اوتيسم مي‌داند و معتقد است بيماران در هركدام از اين ويژگي‌ها بايد با يكي از عبارات زير درجه‌بندي شوند (نيازمند حمايت، نيازمند حمايت زياد، نيازمند حمايت خيلي زياد).

اما اين كودكان به‌جز روابط اجتماعي ضعيف و علائق محدود نشانه‌هاي ديگري هم دارند. به‌طوركلي نشانه‌هاي اختلال طيف اوتيسم عبارتند از:

• روابط اجتماعي كودك با سن او تناسب ندارد؛ براي مثال اين كودكان علاقه‌اي به صحبت كردن با ديگران يا شريك كردن آن‌ها در احساساتشان ندارند؛ ارتباط چشمي يا حتي كلامي خوبي با ديگران برقرار نمي‌كنند؛ توانايي همدلي با ديگران، فهم احساسات آن‌ها و همين‌طور معناي كلام ديگران را ندارند.
• علائق و رفتارهاي محدود و تكرارشونده؛ براي مثال شما ممكن است ببينيد كودك دائماً يك بازي يا كلمه را تكرار مي‌كند؛ به نظم شرايط بسيار حساس هستند و اصلاً تغيير و تنوع را دوست ندارند؛
• نسبت به محرك‌هاي محيطي پاسخ مناسبي نمي‌دهند. براي مثال ممكن است هيچ واكنشي به درد نداشته باشند يا به‌شدت از زبري لباس كلافه شوند.
• كلام در اين كودكان بسيار ضعيف است؛ آن‌ها معمولاً يا از ابتدا ارتباط كلامي برقرار نمي‌كنند و يا پس از مدتي رشد كلامي آن‌ها عقب‌گرد مي‌كند.

علل و دلايل به وجود آمدن اختلالات طيف اوتيسم

با وجود تحقيقات بسياري كه در زمينهٔ اختلالات طيف اوتيسم انجام مي‌شود تاكنون دليل اصلي اين بيماري پيدا نشده است. درواقع بسياري از محققان تصور مي‌كنند مجموعه‌اي از دلايل در كنار هم باعث بروز اين بيماري مي‌شوند. در درجه اول تركيب چند ژن نقش اصلي را در اين بيماري ايفا مي‌كند. اما هركسي كه داراي ژن اوتيسم باشد به اين بيماري دچار نمي‌شود.

بعضي از عوامل محيطي هم در اين زمينه نقش دارند. به‌علاوه تحقيقات نشان مي‌دهد كه بخش‌هايي از مغز مثل مخچه يا آميگدال در كودكان درگير با اوتيسم دچار مشكل است. برخي تحقيقات ديگر معتقدند با توجه به اينكه شيوع اختلالات طيف اوتيسم در مردان بيشتر از زنان است شايد اين بيماري به دليل قرار گرفتن جنين در معرض تستوسترون اتفاق افتاده باشد. با همه اين‌ها هنوز تحقيقات راجع به دليل قطعي بيماري اوتيسم ادامه دارد و بايد منتظر نتايج تحقيقات بيشتري باشيم.

اقدامات كاربردي در برابر اختلالات طيف اوتيسم

براي تمامي خانواده‌هايي كه كودك آن‌ها درگير اختلالات طيف اوتيسم شده است يك سؤال بسيار مهم وجود دارد، آيا فرزندم بهبود پيدا خواهد كرد؟ همان‌طور كه گفتيم بيماري‌هاي عصبي-رشدي به‌طور كامل بهبود پيدا نمي‌كنند اما استفاده از روش‌هاي درماني مي‌تواند تا حد زيادي جلوي نشانه‌هاي اين بيماري را بگيرد. به همين خاطر اگر مي‌خواهيد فرزندتان بتواند جريان عادي زندگي را دنبال كند بهتر است هرچه سريع‌تر براي درمان وي اقدام كنيد. براي آشنايي با جديدترين روش هاي درمان اوتيسم كليك كنيد. ازجمله روش‌هايي كه براي درمان اختلالات طيف اوتيسم صورت مي‌گيرد مي‌توان به اين موارد اشاره كرد:

تحليل رفتار كاربردي (ABA)

اين روش را مي‌توان معروف‌ترين گزينه در درمان اختلال طيف اوتيسم دانست. هدف در درمان (ABA) اين است كه كودك رفتار صحيح را ياد بگيرد و رفتارهاي اشتباه خود را كنار بگذارد. اين كار با بي‌توجهي به رفتارهاي اشتباه و همين‌طور پاداش دادن رفتارهاي درست شكل مي‌گيرد.

كاردرماني و گفتاردرماني

در اين دو روش سعي مي‌شود مهارت‌هاي مختلف و همين‌طور گفتار صحيح به اين كودكان آموزش داده شود. براي مثال آن‌ها براي يادگيري گفتار مي‌بايست از رفتار سايرين تقليد كنند. در ابتدا هر صدايي كه آن‌ها بتوانند توليد كنند پاداش مي‌گيرد. اما پس از مدتي تنها صداهايي كه بعد از صحبت كردن معلم يا هر مخاطب ديگر باشد پاداش دريافت مي‌كند. به‌اين‌ترتيب آن‌ها ياد مي‌گيرند چه زمان و چطور صحبت كنند.

درمان‌هاي دارويي

براي درمان اختلالات طيف اوتيسم از داروهاي مختلف ازجمله آرام‌بخش‌هاي بسيار قوي استفاده مي‌شود. اما تحقيقات نشان داده كه اين داروها چندان در درمان اختلالات طيف اوتيسم قوي نيستند. شايد يكي از دلايل اين موضوع اين باشد كه اختلالات طيف اوتيسم بسياري از بخش‌هاي رفتار كودك را درگير مي‌كند و اين روش‌ها با استفاده از يك دارو درمان نخواهند شد.

براي دريافت مشاوره در زمينه كودك مي‌توانيد در هر ساعت از روز براي مشاوره تلفني كودك از طريق شماره 02166419012 با برترين متخصصان كلينيك تخصصي ني ني مايند تماس حاصل نماييد.

سؤالات متداول

اختلالات طيف اوتيسم يعني چه؟

اوتيسم نام يك بيماري عصبي-رشدي است كه از ابتداي تولد شروع مي‌شود و باعث مشكلاتي در روابط اجتماعي و صحبت كردن كودك خواهد شد.

آيا كودكان اوتيستيك درمان مي‌شوند؟

تاكنون راهي براي درمان كامل اين بيماري پيدا نشده است. اما با استفاده از روش‌هاي مختلف مي‌توان شدت نشانه‌ها را كاهش داد و رفتار كودك را به رفتاري مورد قبول در جامعه نزديك كرد.

منبع : اختلالات طيف اوتيسم