آپنه خواب نوعي وقفه و انسداد تنفسي است كه در جريان خواب اتفاق مي‌افتد. اين مشكل يكي از انواع اختلالات خواب است كه كيفيت عملكرد روزانه را تحت تاثير قرار مي‌دهد. اگر در طول شب با صداي بلند خر و پف مي‌كنيد و در طول روز دائما احساس خستگي و خواب آلودگي داريد، احتمالا به آپنه خواب مبتلا هستيد. براي درمان آپنه‌خواب با توجه به علت آن روش‌هاي متعددي پيشنهاد مي‌شود، براي رفع اين اختلال ابتدا بايد براي ارزيابي به متخصص روانشناسي مراجعه كرده و پس از تشخيص راهكار مناسب را دريافت نماييد. در ادامه انواع آپنه‌خواب، علل و درمان آن را آورده‌ايم. 

منبع : آپنه خواب چقدر خطرناك است

آشنايي با آپنه خواب و انواع آن

آپنه نوعي اختلال خواب محسوب مي‌شود. مبتلايان در طول خواب مكررا با وقفه تنفسي روبه‌رو مي‌شوند كه اين مسئله كيفيت خواب را كاهش مي‌دهد. كساني كه مبتلا به آپنه‌خواب هستند اغلب در طول شب با صداي بلند خروپف مي‌كنند و از آنجايي كه خواب راحتي ندارند پس از بيدار شدن همچنان احساس خستگي، خواب آلودگي و كسل بودن دارند. براي آشنايي با ساير اختلالات خواب كليك كنيد. متخصصان 3 نوع مختلف از آپنه‌خواب را شناسايي كرده‌اند كه موارد زير را شامل مي‌شود:

1- آپنه خواب انسدادي

آپنه خواب انسدادي زماني اتفاق مي‌افتد كه عضلات گلو در طول خواب انقباض خود را از دست داده و شل‌تر از حالت عادي شوند. آپنه انسدادي شايع‌ترين شكل آپنه‌خواب در بين مبتلايان به اين اختلال است.

2- آپنه خواب مركزي

متخصصين زماني تشخيص اختلال آپنه‌خواب مركزي را مطرح مي‌كنند كه علت بروز مشكل را در سيستم عصبي مركزي ببينند. در واقع براي اينكه عضلات گلو براي تنفس در وضعيت درستي قرار داشته باشند، مغز بايد يكسري سيگنال در اين باره به آن‌ها بفرستد. اگر در طول خواب سيستم پيام رساني مغز به عضلات مربوطه به هر دليلي با اختلال مواجه شود آپنه‌خواب مركزي بروز مي‌يابد.

3- آپنه خواب پيچيده

در اين نوع از آپنه خواب مشكل عضلاني و عصبي هم زمان با هم اتفاق مي‌افتند. در واقع در اين شرايط بيمار به طور هم زمان آپنه انسدادي و مركزي را تجربه مي‌كند كه اين وضعيت نيازمند دريافت خدمات درماني فوري است.

علائم ابتلا به آپنه خواب

علائم ابتلا به انواع آپنه‌خواب تقريبا با يكديگر مشترك هستند. همين مسئله باعث مي‌شود كه متخصصان براي تشخيص نوع آپنه خواب به بررسي‌هاي دقيق‌تر و عميق‌تري نياز داشته باشند. از جمله اين علائم مي‌توان به موارد زير اشاره كرد:

• خرو پف كردن با صداي بلند
• بروز وقفه‌هاي تنفسي در خواب
• دچار شدن به سردردهاي صبحگاهي
• از خواب پريدن همراه با خشكي دهان
• دچار شدن به خواب منقطع (كه نوعي بي خوابي محسوب مي‌شود)
• افزايش چرت زدن در طول روز كه ناشي از خواب بي كيفيت در طول شب است
• كاهش تمركز در طول روز
• افزايش تحريك پذيري و كاهش آستانه تحمل

علل بروز آپنه خواب

آپنه خواب انسدادي و مركزي به دلايل متفاوتي اتفاق مي‌افتند كه در ادامه به توضيح هريك از آن‌ها پرداخته‌ايم:

علت  بروز آپنه خواب انسدادي

آپنه انسدادي زماني اتفاق مي‌افتد كه در طول خواب عضلات گلو انقباض لازم را از دست بدهند. عدم انقباض يا شل بودن اين عضلات باعث مي‌شود كه عمل دم تضعيف گشته و در نهايت جريان بسيار كمي از هوا وارد ريه شود.

اگر هوا به ميزان كافي وارد نشود سطح اكسيژن خون افت پيدا مي‌كند. مغز انسان وقتي پيام كاهش اكسيژن را بگيرد، سيگنال‌هايي براي بيدار شدن ارسال مي‌كند تا به اين طريق از شما محافظت نمايد. با اين حال اين بيداري‌ها براي لحظاتي بسيار كوتاه اتفاق مي‌افتد از همين رو ممكن است اصلا آن‌ها را به ياد نياوريد. البته لازم به ذكر است كه بيداري‌هاي مكرر هرچقدر هم كه كوتاه باشند بر كيفيت خواب انسان تاثير مي‌گذارند و ممكن است عملكرد فرد در طول روز بعد را نيز مختل نمايند.

علت بروز آپنه خواب مركزي

آپنه مركزي در حقيقت ناشي از بروز يك مشكل در سيستم عصبي مركزي است. اين مشكل به اين دليل اتفاق مي‌افتد كه مغز نمي‌تواند پيام‌هاي مرتبط با انقباض عضلات گلو را به مناطق مذكور بفرستد. اين امر باعث مي‌شود كه براي لحظاتي نتوانيد نفس بكشيد و در نهايت مشكلاتي نظير پريدن از خواب همراه با خشكي دهان و نفس تنگي را تجربه كنيد.

عوامل خطر و زمينه ساز اختلال آپنه خواب

علل و عوامل مختلفي وجود دارند كه شما را در برابر ابتلا به اختلال آپنه خواب آسيب پذير مي‌كنند. پژوهشگران بر اين باورند كه اين عوامل خطر براي آپنه انسدادي و آپنه مركزي متفاوت هستند. در ادامه به هركدام از آن ها به طور جداگانه اشاره كرده ايم:

عوامل خطر مرتبط با ابتلا به آپنه خواب انسدادي

از جمله عواملي كه مي‌توانند ريسك بروز آپنه انسدادي را افزايش دهند بايد به موارد زير اشاره كرد:

• چاقي و اضافه وزن  
• مرد بودن (پژوهش‌ها نشان مي‌دهند كه مردان 2 برابر زنان به آپنه انسدادي مبتلا مي‌شوند)
• بيشتر بودن سايز دور گردن
• كهولت سن
• داشتن زمينه ارثي و خانوادگي
• دچار بودن به گرفتگي بيني به دلايلي نظير آلرژي
• مصرف الكل، دخانيات و مواد مخدر
• دچار بودن به برخي مشكلات پزشكي نظير مشكلات قلبي، بالا بودن فشار خون، ابتلا به ديابت نوع 2 و درگيري با اختلال حركتي پاركينسون

عوامل خطر مرتبط با ابتلا به آپنه خواب مركزي

از جمله عواملي كه مي توانند ريسك بروز آپنه مركزي را افزايش دهند بايد به موارد زير اشاره كرد:

• كهولت سن
• جنسيت مذكر
• دچار بودن به مشكلات قلبي
• استفاده از داروهاي ناركوتيك (كساني كه از داروهاي اپيوئيدي طولاني اثر نظير متادون استفاده مي‌كنند بيشتر در معرض ابتلا به آپنه مركزي هستند)
• داشتن سابقه سكته

ارتباط آپنه خواب با استرس و اضطراب

بسياري از بيماري‌هاي اضطرابي موجب تنگي نفس، سفت شدن عضلات گردن و كوتاه شدن خواب مي‌شوند. طبق برخي گزارشات قطع تنفس در خواب و بيداري هاي شبانه با اضطراب‌هاي بيمار ارتباط پيدا كردند. در اين نوع حتما بايد براي درمان اضطراب اقدام كنيد در غير اين صورت مصرف دارو تنها موجب رفع نشانه‌ها براي مدت كوتاهي خواهد شد.

روش هاي درمان اختلال آپنه  خواب

متخصصان روش‌هاي متعددي براي درمان مشكلات خواب ابداع كرده‌اند، بيشتر آن‌ها اگر به درستي انجام شوند، موثر و كاربردي خواهند بود. مي‌توانيد براي آشنايي بيشتر با ساير روش‌هاي درمان بي خوابي كليك كنيد. براي درمان اختلال اپنه‌خواب 4 روش عمده وجود دارد كه شامل موارد زير است:

1- استفاده از توصيه ها و راهكارهاي خانگي

در اين روش بيشتر عوامل خطر مرتبط با بروز آپنه خواب مورد هدف قرار مي‌گيرند. براي مثال تلاش براي كاهش وزن، پيش گرفتن سبك زندگي سالم، پرهيز از مصرف الكل يا استعمال دخانيات از جمله اقدامات موثري هستند كه مي‌توانند در اين زمينه به شما ياري برسانند.

2- درمان بيماري هاي زمينه اي

همانطور كه گفته شد ابتلا به آپنه خواب در برخي موارد كه فرد دچار يك مشكل زمينه‌اي نظير بيماري قلبي، فشار خون و ديابت است بيشتر از ساير مواقع اتفاق مي‌افتد. در اين شرايط با درمان مشكل اصلي به بهبود اختلال خواب نيز كمك مي‌كند.

3- درمان آپنه با استفاده از دستگاه CPAP

استفاده از اين دستگاه رايج‌ترين روش براي درمان اپنه خواب شديد است. در اين روش يك ماسك روي بيني و دهان قرار مي‌گيرد كه به يك دستگاه جريان هوا متصل است. دستگاه جريان مداومي از هوا را در طول خواب وارد سيستم تنفسي مي‌كند. اين كار مانع از بروز انسداد و قطع تنفس مي‌شود و به ريتم تنفسي نظم مي‌بخشد.

4- انجام عمل جراحي

عمل جراحي در مواردي توصيه مي‌شود كه بيمار از مشكلي نظير لوزه بزرگ يا انحراف بيني رنج مي‌برد و از دستگاه‌هاي تنفسي كمكي نيز بهره چنداني نمي‌برد. در اين شرايط انجام عمل جراحي و باز كردن مسير تنفسي به درمان اختلال آپنه تنفسي تا حد زيادي كمك خواهد كرد.

براي دريافت مشاوره در زمينه مشكلات مربوط به خواب مي‌توانيد در هر ساعت از روز براي مشاوره تلفني از طريق شماره 02166419012 با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو تماس حاصل نماييد.

سوالات متداول