شايد در فيلم هاي سينمايي يا كتاب ها در مورد اسكيزوفرن و بيمار اسكيزوفرني چيزهايي ديده و شنيده باشيد. در اكثر موارد شخصيت‌هاي داستاني كه دست به كارهاي عجيب و غريب يا ترسناك مي‌زنند به عنوان مبتلايان به اسكيزوفرني معرفي مي‌شوند. اما چقدر اين تعاريف با تعاريف علمي كه از اختلال اسكيزوفرنيا وجود دارد هماهنگ است. طبق راهنماي تشخيصي و آماري اختلالات روان پزشكي اسكيزوفرنيا يك نوع اختلال روان پريشي است كه مشخصه اصلي آن توهم، هذيان، رفتار آشفته، گفتار آشفته و علائم منفي است. براي آشنايي بيشتر با علائم و علل بيماري اسكيزوفرني در ادامه مقاله با ما همراه باشيد.

منبع : بيمار اسكيزوفرني يا شيزوفرني

علائم و نشانه هاي اسكيزوفرن و بيمار اسكيزوفرني

اسكيزوفرني يا شيزوفرني (به زبان آلماني) يكي از شديدترين اختلال‌هاي رواني است و به مبتلايان در اصطلاح عاميانه و غيرتخصصي اسكيزوفرن نام مي‌گويند. روانپزشكان و روانشناسان باليني براي تشخيص اين بيماري وجود دست كم دو نشانه از 3 نشانه اول زير ضروري است.

1- هذيان ( داشتن يكسري عقايد غلط كه در برابر هرگونه استدلال مقاوم هستند)

2- توهم (احساس كردن چيزهايي كه ديگران آن‌ها را تجربه نمي‌كنند. براي مثال توهمات ديداري و شنيداري به صورت ديدن يا شنيدن چيزهايي تعريف مي‌شوند كه ديگران آن‌ها را احساس نمي‌كنند).

3- گفتار آشفته (براي مثال بيمار حرف‌هاي بي ربط مي‌زند و هنگام توضيح يك موضوع به مرور از مسير اصلي صحبت خارج مي‌شود).

4- رفتار آشفته يا كاتاتونيك

5- علائم منفي (يعني كاهش ابراز هيجانات و بي ارادگي)

علائم مذكور در اختلال اسكيزوفرني دست كم به مدت 6 ماه ادامه پيدا مي‌كنند و منجر به افت قابل توجهي در عملكرد روزمره بيمار مي‌شوند. نكته حائز اهميت اينجاست كه اگر اين علائم در پي مصرف مواد يا يك اختلال طبي بروز پيدا كنند، ديگر به عنوان اختلال اسكيزوفرنيا در نظر گرفته نمي‌شوند.

طبقه بندي بيماري اسكيزوفرني

اسكيزوفرني از هر فرد به فردي ديگر به صورت‌هاي مختلف ظاهر مي‌شود. حتي گاه نشانه‌هاي بيمار سال به سال دچار تحولاتي مي‌شود. براساس نوع توهم و هذيان و علائم ذكر شده اسكيزوفرني در 5 دسته زير طبقه بندي مي‌شوند. البته در آخرين نسخه DSM برخي از اين دسته ها حذف شده و در يك طيف مشخص مي‌شوند. با اين حال در ميان درمانگران هنوز از طبقه بندي زير استفاده مي‌شود.

1- پارانوئيد

2- آشفته

3- كاتاتونيك

4- نامتمايز

5- باقي مانده

شيوع بيمار اسكيزوفرني

شيوع اختلال اسكيزوفرني به طور كل در جمعيت عمومي چيزي در حدود 3/0 تا 7/0 است. البته با توجه به قوميت، نژاد، كشور و منطقه جغرافيايي تفاوت‌هايي در اين زمينه ديده مي‌شود. طبق بررسي‌ها تظاهرات باليني علائم در زنان و مردان شبيه به هم نيست. براي مثال مردان علائم منفي و سير طولاني‌تري را نشان مي‌دهند، در حاليكه اسكيزوفرني در زنان با علائم خلقي بيشتر و تظاهرات گذراتر همراه است. اما به طور كل خطر بروز اين بيماري در دو جنس مساوي گزارش مي‌شود.

علل ابتلا به اسكيزوفرن و بيمار اسكيزوفرني

در توضيح علت دچار شدن به بيماري اسكيروفرني متخصصين عوامل خطرساز مختلفي را مطرح مي‌كنند كه در ادامه به چند مورد از مهم‌ترين آن‌ها اشاره كرده‌ايم.

1- عوامل محيطي

از جمله عوامل محيطي مرتبط با بيماري اسكيزوفرني فصل تولد است. در واقع نتايج پژوهش‌هاي انجام شده در اين زمينه حاكي از اين مسئله هستند كه اسكيزوفرنيا در متولدين اواخر زمستان و اوايل بهار برخي مناطق بيشتر است. همچنين بروز اسكيزوفرنيا و اختلالات مرتبط با آن در كساني كه در مناطق شهري پرورش مي‌يابند و متعلق به برخي اقليت‌هاي قومي هستند، بيشتر است.

2- عوامل ژنتيكي و فيزيولوژيكي

بيماري اسكيزوفرني از جمله اختلالات رواني است كه عوامل ژنتيكي نقش بسيار زيادي در بروز آن دارند. مطالعات پژوهشي بيانگر اين يافته هستند كه آسيب پذيري نسبت به ابتلا به اين اختلال توسط طيفي از آلل‌هاي شايع و نادر منتقل مي‌شود. البته آلل‌هاي خطرناك كه تاكنون شناسايي شده‌اند مختص به بيماري اسكيزوفرني نبوده و در ساير اختلالات رواني مانند دوقطبي، افسردگي و طيف اوتيسم نيز ديده مي‌شوند.

از جمله ديگر عوامل فيزيولوژيكي كه خطر ابتلا به اسكيزوفرنيا را افزايش مي‌دهند مي‌توان به عوارض بارداري و زايمان، سن بالاي پدر و هيپوكسي اشاره كرد. همچنين ساير مشكلات پيش از زايمان يا مرتبط با آن نظير عفونت، ديابت و ساير بيماري‌هاي مادر نيز مي‌توانند در اين مشكل نقش داشته باشند.

پيامدهاي كاركردي بيمار اسكيزوفرني

مبتلايان به بيماري اسكيزوفرني با طيف گسترده‌اي از اختلالات در عملكرد شغلي و اجتماعي رو به رو هستند. آن‌ها به دليل بي‌ارادگي يا ساير مشكلات ناشي از بيماري خود از پيشرفت تحصيلي يا حفظ شغل خود باز مي‌مانند. بيماران اسكيزوفرن اغلب نسبت به پدر و مادر خود در رديف‌هاي شغلي پايين‌تري استخدام مي‌شوند، اكثر آن‌ها ازدواج نمي‌كنند و ارتباط محدودي با اعضاي خارج از خانواده‌شان دارند. اگر همسر يا نامزدتان دچار اين بيماري است، حتما مقاله ازدواج با اسكيزوفرن را مطالعه نماييد.

جلوگيري از پيشرفت اسكيزوفرن و بيمار اسكيزوفرني

درمان‌اختلال اسكيزوفرنيا بيش از هرچيز به دريافت داروهاي آنتي سايكوتيك وابسته است. اين داروها تا حد زيادي به كنترل علائم روان پريشي نظير توهم و هذيان كمك مي‌كنند. از آنجايي كه سطح شناختي در اكثر بيماران اسكيزوفرن پايين است رواندرماني بيشتر با رويكرد رفتاري و حمايتي ارائه مي‌شود.

به عبارت ديگر درمانگران تلاش مي‌كنند نوعي حمايت اجتماعي براي بيمار فراهم كرده و مهارت‌هايي را به او بياموزند تا بتواند با وجود بيماري از پس زندگي روزمره خود بربيايد و توانمندي بالاتري داشته باشد. از جمله ديگر روش‌هاي درماني كه به درمانجويان مبتلا به اسكيزوفرني كمك مي‌كند، گروه درماني است. در حقيقت شركت در گروه منجر به بهبود علائم منفي شده و مشكلاتي نظير كاهش عملكرد اجتماعي و انزوا طلبي را بهبود مي بخشد.

براي دريافت مشاوره در زمينه اختلالات رواني مي‌توانيد در هر زمان از روز براي مشاوره تلفني با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو از طريق شماره 02166419012 تماس بگيريد.

سوالات متداول