خودزني كودك يكي از موضوعات نگران كننده‌اي است كه مي‌تواند سلامت جسمي و رواني كودك و خانواده را به خطر بياندازد و تاثيرات منفي خود را بر جنبه‌هاي مختلف زندگي بگذارد. اكثر پدر و مادرها مي‌خواهند بدانند چه عاملي باعث مي‌شود كه رفتار خودزني در كودك بروز يابد و چگونه مي‌توان با آن مقابله كرد. بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه عوامل مختلفي از جمله استفاده از خودزني براي جلب توجه و به دست آوردن خواسته‌ها در كنار ابتلا به ديگر اختلالات دوران كودكي مي‌تواند در خودزني كودكان نقش داشته باشد. با توجه به آسيب‌هاي جسمي و رواني كه در پي اين رفتار در كودكان به وجود مي‌آيد لازم است كه درمان هرچه سريع‌تر صورت گيرد. در ادامه علل و روش‌هاي درمان خودزني كودك را از منظر روانشناسي مورد بررسي قرار داده‌ايم پس همراه ما باشيد.

منبع : خودزني كودك 

خودزني كودك | انواع رفتارهاي خودزني در كودكان

رفتار خودزني كودك مي‌تواند به شيوه‌هاي مختلفي بروز يابد. به طور كلي انجام هرگونه عملي كه منجر به آسيب مستقيم به بدن شود تحت عنوان خودزني در نظر گرفته مي‌شود و نوعي از اختلالات رفتاري محسوب مي‌گردد. از جمله رايج‌ترين رفتارهاي خودزني در كودكان مي‌توان به ضربه زدن به بدن، كتك زدن خود، كوبيدن سر يا بدن به زمين، كشيدن اجسام نوك تيز روي بدن، كشيدن موها، گازگرفتن خود، كندن پوست و ساير اعمال مشابه با موارد گفته شده اشاره كرد. براي شناخت بيشتر درباره اختلالات رفتاري كودكان كليك كنيد.

خودزني كودك | علائم خودزني پنهان

برخي از كودكان خودزني آشكار دارند. مثلا زماني كه عصباني مي‌شوند فورا جار و جنجال راه مي‌اندازند و با رفتارهاي آسيب زننده به خود تلاش مي‌كنند خواسته‌هايشان را عملي كنند. اين در حالي است كه ممكن است برخي ديگر از كودكان رفتار خودزني را به طور پنهان انجام دهند. اين بچه‌ها اغلب زماني كه مضطرب يا پريشان هستند در خلوت به خودشان آسيب مي‌رسانند. در اين شرايط اگر والدين آگاه نباشند ممكن است خطرات جدي كودك را تهديد نمايد. از جمله علائمي كه مي‌توانند در مورد خودزني پنهان در كودك به شما هشدار دهند بايد به موارد زير اشاره كرد. در صورت مشاهده اين علائم براي ارزيابي دقيق‌تر وضعيت رواني كودك لازم است كه ابتدا از يك روانشناس كمك بگيريد.

– ايجاد تغييراتي در الگوي خواب يا اشتهاي كودك

– از دست دادن تمايل به انجام فعاليت‌هايي كه قبلا براي كودك جذاب بوده‌اند نظير بي علاقگي نسبت به بازي كردن يا ديدن دوستان

– اجتناب كردن از ورزش‌هايي نظير شنا و تمايل به پوشانده نگه داشتن كامل بدن در همه شرايط جهت مخفي نگه داشتن قسمت‌هاي آسيب ديده بدن

– كاهش عملكرد تحصيلي و تمايل نداشتن براي انجام فعاليت‌هاي درسي

– بي توجهي به ظاهر خود

– بروز تغييرات قابل توجه در خلق و احساس غمگيني در بيشتر اوقات روز

– وجود زخم‌ها يا كبودي‌هاي روي بدن كه كودك هيچ گونه توضيحي در مورد آن‌ها به شما نمي‌دهد.

علل خودزني كودك

خودزني كودك مي‌تواند ناشي از علل و عوامل مختلفي باشد. از جمله اين عوامل مي‌توان به دچار بودن به افسردگي دوران كودكي، ابتلا به اختلالات اضطرابي، استفاده از خودزني براي جلب توجه يا عملي كردن خواسته‌هاي خويش و مشاهده خودزني در افراد تاثيرگذار زندگي اشاره كرد.

اگر فرزندتان هنگام لجبازي رفتار خودزني انجام مي‌دهد لازم است اين رفتار او را ناديده بگيريد. به اين صورت كه از تكنيك حواسپرتي استفاده كرده و تلاش نماييد موضوعات ديگري را پيش بكشيد. هربار كه به خاطر خودزني كودك در برابر او تسليم شويد و خواسته‌هاي غير معقولش را برآورده نماييد شدت اين رفتار آسيب رسان در او بيشتر مي‌شود و حتي مي‌تواند به خودكشي منجر گردد.

براي آگاهي بيشتر درباره تهديد به خودكشي در كودكان كليك كنيد.

خودزني كودك | توصيه‌هايي براي والدين

اگر متوجه شديد كه فرزندتان دست به خودزني مي‌زند، رعايت برخي توصيه‌ها براي مقابله با اين رفتار ضرورت دارد. ما در ادامه به چند مورد از مهم‌ترين آن‌ها اشاره كرده‌ايم.

1- پيش از هر چيز آرامش خود را حفظ كنيد

مشاهده خودزني كودك مي‌تواند براي والدين شوكه كننده باشد يا حتي ناراحتي، خشم و عصبانيت زيادي را برانگيزد. در اين شرايط پيش از هرچيز بسيار اهميت دارد كه از مهارت كافي براي كنترل هيجانات خود برخوردار باشيد و واكنش‌هاي تندي نشان ندهيد. هرچقدر در اين شرايط آرام تر بمانيد بيشتر مي‌توانيد به فرزند خود كمك كنيد.

2- در مورد اين رفتار با فرزند خود گفت و گو كنيد

زماني كه خود و فرزندتان آرام هستيد به طور خصوصي در مورد انجام اين رفتار كودك با او صحبت كنيد. سعي نماييد موضعي غير قضاوتي داشته باشيد و به جاي نصيحت كردن اجازه دهيد بيشتر كودك حرف بزند. همين كه فرزندتان ببيند شما به احساسات او اهميت داده و تمايل به درك او داريد تا حد زيادي در روحيه اش تاثير مي‌گذارد و در نتيجه رفتار خود زني نيز در او كاهش پيدا مي‌كند.

3- در مورد هيجانات مختلف به خصوص هيجان خشم به كودك توضيح دهيد

بسياري از كودكان دانش هيجاني كمي دارند. آن‌ها از بروز حالات مختلف در خود آگاه نيستند و نمي‌دانند زماني كه به شدت ناراحت يا عصباني مي‌شوند بايد چه كاري انجام دهند. به عنوان يك پدر و مادر بسيار اهميت دارد كه در مورد هيجانات و احساسات مختلف به فرزندتان آگاهي بدهيد.

به كودك بگوييد كه بروز هر يك از اين احساسات در انسان طبيعي هستند هرچند تحمل آن‌ها ممكن است بسيار دشوار به نظر برسد. با اين حال راه حل‌هاي مختلفي وجود دارد كه به شيوه سالم كمك مي‌كنند آن‌ها را در خود مديريت كنند. براي اينكه آموزش‌هاي كامل تري در اختيار فرزندتان بگذاريد مراجعه به يك روانشناس كودك مي‌تواند تا حد زيادي مفيد واقع شود. براي آگاهي بيشتر توصيه مي كنيم مقاله كودكان استثنايي را مطالعه كنيد.

4- در مورد افسردگي و ساير اختلالات دوران كودكي هشيار باشيد

بسياري از والدين در مورد مشكلات مرتبط با سلامت روان در دوران كودكي اطلاعات چنداني ندارند. اين در حالي است كه كودكان تحت تاثير عوامل مختلف ممكن است با اختلالات روانشناختي گوناگوني مواجه شوند. از جمله رايج ترين اختلالات در اين برهه زماني مي‌توان به افسردگي و انواع ترس‌ها و اضطراب‌هاي دوران كودكي اشاره كرد. بررسي‌ها نشان مي‌دهند كه رفتار خودزني به خصوص خودزني پنهان در كودكاني كه دچار مشكلات مرتبط با سلامت روان هستند بيش از سايرين ديده مي‌شود. در نتيجه لازم است با علائم اين اختلال‌ها آشنا بوده و در صورت مشاهده تغييرات رفتاري بارز در فرزند خود به موقع از يك متخصص كمك بگيريد.

5- خودزني را به يك سلاح براي كودك تبديل نكنيد

برخي از پدر و مادرها به طور ناخواسته رفتار خودزني در فرزند خود را پرورش داده و آن را به سلاحي تبديل مي‌كنند. براي مثال زماني كه كودك براي اولين بار در صورت برآورده نشدن خواسته‌اش سرش را به زمين مي‌كوبد ممكن است والدين سريع تسليم او شده و نيازش را برطرف سازند. اين كار با تقويت رفتارخودزني باعث مي‌شود كه اين كار به نوعي عادت مخرب تبديل شده و روز به روز تشديد شود.

درمان خودزني كودك

اگر فرزندتان به طور مكرر رفتارهاي خود آسيب رساني را بروز مي‌دهد و به طور آشكار يا پنهان به خودزني مي‌پردازد لازم است كه حتما براي دريافت درمان‌هاي مناسب او را نزد يك متخصص روانشناس ببريد. روانشناسان كودك و نوجوان با ارزيابي دقيق وضعيت روحي كودك مي‌توانند علت بروز رفتار خودزني را درك كنند و با فراهم كردن آموزش‌هايي براي والدين و خود كودك از تكرار اين عمل پيشگيري نمايند. براي اطلاع از روند دريافت مشاوره كودك كليك كنيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه كودك مي‌توانيد در هر ساعت از روز براي مشاوره تلفني كودك از طريق شماره 02166419012 با برترين متخصصان كلينيك تخصصي ني ني مايند تماس حاصل نماييد.

سوالات متداول

– آيا خودزني كودك به هنگام عصبانيت درماني دارد؟

بله، خودزني كودك در زمان عصبانيت از فقدان مهارت كنترل خشم در او خبر مي‌دهد. در اين شرايط روانشناسان با ارائه آموزش‌هايي به والدين و خود كودك مي‌توانند به درمان اين مشكل كمك نمايند.

منبع : خودزني كودك 

:: بازديد از اين مطلب : 1