هوش كودك به عوامل مختلفي مثل ژن، آموزش، محيط، تغذيه، فرهنگ، وضعيت مالي و… بستگي دارد. هر والدي به دنبال ايجاد فضايي براي افزايش هوش كودك اش است. اما ما تا چه حد در تعيين بهره هوشي فرزندانمان نقش داريم و اگر به وراثت ارتباط داشته باشد چقدر مي توانيم آن را تغيير دهيم؟
اگرچه محدوده هوشي هر فرد به صورت ژنتيكي مشخص ميشود اما شما ميتوانيد با استفاده از آموزشهاي صحيح و ايجاد يك محيط غني كمك كنيد تا كودك به حداكثر توانايي هوشي كه برايش ممكن است دست پيدا كند. با توجه به اهميت اين مسئله در اين مطلب سعي ميكنيم تا راههاي كمك به افزايش هوش كودكان و نوزادان را با يكديگر بررسي نماييم.
منبع: هوش كودك | افزايش هوش كودك با 7 روش علمي
هوش كودك
هوش به توانايي ذهني و جسمي گفته ميشود كه با ابزارهاي مختلف سنجيده مي شوند. براي تشخيص ميزان هوش كودك توانايي او در برنامه ريزي، استدلال، حل مساله، برقراري ارتباط با ديگران، حركات جسماني و… بررسي مي شود. نظريه هاي مختلفي در مورد چگونگي ابعاد و عوامل موثر در هوش كودك شكل گرفته است. اما در اين ميان محققان دو خوشه ژني (M1, M3) را در عملكرد ذهني و جسماني موثر دانسته اند. اما يك سوال اساسي اين است كه آيا واقعا راهي براي افزايش هوش كودك وجود دارد؟
بهره هوشي (IQ) و هوش هيجاني (EQ) كودك
در خيلي از موارد وقتي از هوش صحبت مي شود، منظور بهره هوشي (IQ) است. كساني كه آي كيوي بالايي دارند تيزهوش خطاب شده و در آزمون هاي هوش نمره هاي بالاي 130 دريافت مي كنند. البته اين نمره بر اساس ميانگين نمرات بهره هوشي جامعه مرز تيزهوشي تعيين شده است و ممكن است در جوامع مختلف و يا در آينده تغيير كند.
اما هوش هيجاني به توانايي درك، شناخت و كنترل هيجانات اشاره دارد. EQ در زندگي روزمره كاربرد بسياري دارد و اندازه اين دو نوع هوش به يكديگر ارتباطي ندارد. شايد شما هم درباره مردان و زنان دانشمندي شنيده باشيد كه توانايي برقراري ارتباط با اطرافيان را ندارند. چرا كه آن ها تنها به تمريناتي براي افزايش هوش كودك (آي كيو) پرداخته اند. و از مهارت هاي ارتباطي و درك احساسات و هيجان خود و ديگران جا مانده اند.
آيا هوش كودك را مي توان افزايش داد؟
آنچه از آن به عنوان افزايش هوش كودك صحبت ميشود شايد بيش از آنكه به معناي افزايش نمره هوشبهر و تغيير در ميزان IQ كودك باشد به معناي آموزش مهارتها و تواناييهاي لازم به كودك است كه البته آموزش آنها به كودك، در نمره هوش وي نيز بي تأثير نخواهد بود. والدين و اطرافيان كودك ميتوانند با استفاده از برخي راهكارها و آموزش مهارتهاي خاص به فرزندانشان توانايي هوشي او را افزايش دهند.
البته بايد به اين نكته نيز توجه داشت كه محدوده هوشي يك كودك پيش از تولد و از طريق مسائل ژنتيكي مشخص شده و شما نميتوانيد كودك را به چيزي فراتر از آن برسانيد اما ميتوانيد وي را در حداكثر حالت توانمندي كه برايش مقدور است قرار دهيد.
مشاورين كودك معمولاً با بررسي تواناييهاي ذهني نظير هوش، توجه و حافظه ميتوانند حدود تواناييهاي اوليه كودك را مشخص كرده و سپس بر اساس علايق و نقاط قوت و ضعف كودك براي بهبود اين شرايط برنامه ريزي داشته باشند.
راه هاي افزايش هوش كودك
در كنار مشاوره با متخصصين كودك، افزايش هوش كودك با استفاده از راهكارهاي امكان پذير است. اصليترين نكته در بهبود تواناييهاي كودك اين است كه يك محيط غني و سرشار از تجربههاي مختلف براي او ايجاد كنيد. به ميزاني كه شما محيط مناسبتري را براي رشد كودك فراهم كنيد او نيز تواناييهاي بيشتري كسب خواهد كرد. برخي از راهكارهاي ايجاد محيط غني براي افزايش هوش كودك شامل موارد زير است.
✅ براي افزايش هوش كودك با او صحبت كنيد
صحبت كردن سادهترين و شايد يكي از اصليترين نكاتي است كه براي افزايش هوش كودك بايد به آن توجه داشته باشيد. صحبت كردن باعث ميشود كودك شما با دايره واژگان گستردهتري آشنا شود، آداب اجتماعي صحبت را ياد بگيرد و همين طور توانايي بحث و استدلال وي افزايش پيدا كند. سعي كنيد در حين صحبت با كودك خود مسائل مختلف را براي او توضيح دهيد. براي مثال ميتوانيد راجع به حيوانات، طبيعت و يا هر موضوع ديگري كه فكر ميكنيد براي فرزندتان جذابيت دارد توضيحاتي را در اختيارش بگذاريد.
✅استفاده از كتاب و بازيهاي فكري براي افزايش هوش كودك
بهتر است روزانه زماني را به مطالعه كتاب و انجام بازيهاي فكري اختصاص دهيد، اينكار تاثير زيادي در افزايش هوش كودك دارد. استفاده از بازيهاي معماگونه مثل ماز يا پازل باعث ميشود تا كودك در عين حال كه مشغول بازي است تواناييهاي ذهني خود را نيز افزايش دهد. استفاده از كتاب و مطالعه تأثير بسياري در توانايي خواندن و نوشتن كودك شما داشته و در عين حال باعث افزايش دايره واژگان و قدرت خلاقيت كودك ميشود.
✅براي افزايش هوش كودك به او اجازه آزمون و خطا بدهيد
معمولاً والدين به دليل ترسي كه از آسيب ديدن كودك دارند به او اجازه تجربه مسائل مختلف را نميدهند. سعي كنيد در كنار مراقبت از كودك به او اجازه دهيد كه در محيط اطراف فعاليت كند. اين موضوع به كودك شما كمك ميكند تجربيات ارزشمندي كسب كند و در عين حال با تواناييها و علاقمنديهاي خود نيز آشنا شود. كسب تجربه به افزايش هوش كودك شما كمك زيادي مي كند.
✅تعريف مسئوليتهاي مشخص براي افزايش هوش كودكان
با توجه به سن و تواناييهاي فرزندتان وظايفي را براي او تعيين كنيد. از اين طريق كودك شما در كنار مسئوليت پذيري با مهارتهايي همچون برنامه ريزي و حل مسئله نيز آشنا ميشود. توجه داشته باشيد كه اين وظايف را ميبايست با توجه به ميزان تواناييهاي كودك انتخاب كنيد و مطمئن باشيد كه از پس انجام آنها برخواهد آمد. در غير اينصورت اين مسئله باعث كاهش اعتماد به نفس كودك ميشود. بازي ها نقش بسيار موثري در يادگيري اين مهارت ها دارند.
✅محدود كردن زمان استفاده از تلويزيون و موبايل
استفاده بيش از حد از موبايل يا تلويزيون آسيبهاي بسياري براي سلامتي كودك ايجاد ميكند و در عين حال باعث كم كاري و تنبلي مغز ميشود. بهتر است براي استفاده از تلويزيون و يا موبايل در خانه، قوانين و ساعات مشخصي را در نظر بگيريد.
✅كمك به افزايش تمركز در كودكان
تمركز يكي از مهمترين تواناييهاي ذهني است و شما ميتوانيد از طريق افزايش اين توانايي در فرزندتان به صورت غير مستقيم باعث افزايش هوش وي شويد. بالا رفتن تمركز باعث ميشود فرزند شما با دقت بيشتري به مسائل مختلف توجه داشته باشد. در عين حال ضعف در تمركز باعث خواهد شد كه او علي رغم توانايي نتواند عملكرد خوبي در زمينههاي مختلف داشته باشد.
اگر فرزندتان به لحاظ توانايي تمركز با مشكل مواجه است ميتوانيد براي بهبود اين وضعيت از يك مشاور كودك كمك بگيريد. در عين حال استفاده از بازيهاي هدفمند و در نظر گرفتن اين مسئله كه براي تقويت توجه به زمان، تمرين و تكرار نياز است ميتواند در اين زمينه به شما كمك كند.
✅كمك به بهبود هوش هيجاني كودك
هوش هيجاني به معناي توانايي شناسايي احساسات مختلف و مديريت هيجانات است. كساني كه هوش هيجاني بالايي دارند علاوه بر اينكه احساسات خود را به خوبي ميشناسند توانايي بالايي در شناخت احساسات ديگران و همدلي كردن با آنها دارند. تحقيقات نشان داده كودكاني كه هوش هيجاني بالاتري دارند، روابط اجتماعي بهتر و قويتري داشته و همين طور توانايي بالاتري در حل مسائل مختلف از خود نشان ميدهند.
يك راهكار ساده براي افزايش هوش كودك اين است كه با استفاده از بازي، هيجانات مختلف را به كودك آموزش دهيد. شما ميتوانيد در شرايطي كه فرزندتان احساسات مختلف را تجربه ميكند با آگاهي دادن به كودك راجع به احساسش و كمك به او براي يافتن دليل اين احساس و راههاي كنترل آن،
چگونه هوش نوزاد را افزايش دهيم؟
متخصصان معتقدند كه تمرين و كمك به كودك براي بالا بردن هوش و تواناييها هرچه از سنين پايينتر شروع شود ميتواند تاثيرات بيشتري داشته باشد. اصليترين نكته براي كمك به افزايش هوش در نوزادان اين است كه سعي كنيد محيط اطراف آنها را با انواع محركهاي مختلف پر كنيد و توجه كودك را به اين محركها جلب نماييد. براي اين كار ميتوانيد از راهكارهاي زير كمك بگيريد.
◀️با كودك ارتباط برقرار كنيد
سعي كنيد چندين نوبت در روز با فرزندتان صحبت كنيد، برايش شعر بخوانيد و توجه او را به خود جلب كنيد. اگرچه آنها توانايي صحبت كردن را ندارند اما شما از اين طريق علاوه بر تقويت مهارتهاي شنيداري كودك، به او كمك ميكنيد تا در آينده توانايي كلامي بالاتري داشته باشد. به ميزاني كه بيشتر با كودك صحبت كنيد او نيز سريعتر و با توانايي بيشتري صحبت كردن را آغاز ميكند.
◀️كمك براي كشف محيط اطراف
سعي كنيد تا جاي ممكن كودك را با پديدههاي مختلف آشنا كنيد. ميتوانيد اسباب بازيها و اشيا مختلف را به او نشان دهيد و اسامي آنها را بيان كنيد يا دست كودك را بگيريد و با كشيدن روي اشيا مختلف اجازه دهيد آنها را به كمك حس لامسه شناسايي كند. كشف محيط اطراف به ويژه از زماني كه كودكتان توانايي راه رفتن را به دست ميآورد اهميت بيشتري پيدا ميكند. در اين ايام سعي كنيد بدون نگراني از زمين خوردن كودك به او اجازه دهيد كه در محيط حركت كند و با دنياي اطرافش آشنا شود.
◀️تأثير تغذيه در هوش كودكان
استفاده از مواد مغذي تأثير قابل توجهي در هوش كودك خواهد داشت. مواد غذايي ميتواند به بهبود تواناييهاي كودك كمك كند و يا باعث آسيب ديدن بخشهايي از مغز و تواناييهاي كودك شود. در ارتباط با تأثير تغذيه بر تواناييهاي هوشي كودك به نكات زير توجه داشته باشيد.
- استفاده از مواد مخدر، الكل يا داروهاي مختلف در دوران بارداري، باعث آسيب ديدن رشد مغز شده و مشكلات جدي را براي جنين به همراه خواهد داشت.
- استفاده از اسيد فوليك يا ويتامين B9 تأثير بسيار بالايي در تشكيل صحيح سيستم اعصاب مركزي جنين دارد. به همين خاطر معمولاً به مادران توصيه ميشود كه از زمان اقدام براي بارداري تا چند ماه پس از زايمان از اين مكمل استفاده كنند.
- مصرف آهن باعث بهبود وضعيت گلبولهاي قرمز خون ميشود. با توجه به اينكه گلبولهاي قرمز نقش حياتي در رساندن اكسيژن به مغز جنين دارند شما ميتوانيد با مصرف مرتب آهن به سلامت كودك خود كمك كنيد. علاوه بر مكمل آهن، گوشت قرمز، حبوبات و سبزيجات تازه نيز منابع غني از آهن هستند.
- براساس تحقيقات انجام شده تغذيه با شير مادر در دو سال اول زندگي تأثير بسياري در تواناييهاي هوشي كودك دارد.
براي دريافت مشاوره در زمينه افزايش هوش كودك و نوزاد ميتوانيد در هر ساعت از روز براي مشاوره تلفني كودك از طريق شماره 02191002360 و يا از طريق تلفن هاي ثابت شهري با شماره 9099070354 با برترين متخصصان كلينيك تخصصي ذهن نو تماس حاصل نماييد.
سؤالات متداول
آيا راهي براي افزايش هوش كودك وجود دارد؟
بله؛ شما ميتوانيد با استفاده از تمرينات مختلف به افزايش هوش و بالابردن توانمنديهاي كودكتان كمك كنيد.
استفاده از چه بازيهايي براي افزايش هوش كودك بهتر است؟
براي تقويت هريك از تواناييهاي ذهني، بازيهاي مختلفي وجود دارد اما بهطوركلي استفاده از بازيهاي معماگونه و فكري مثل پازل يا ماز باعث افزايش توانايي ذهني كودك ميشود.
براي عضويت در اينستاگرام (ذهن نو) كليك كنيد
آخرين تحقيقات علمي روانشناسي
سوالي داريد؟ با ما تماس بگيريد
تماس با برترين مشاوران از طريق تلفن ثابت در سراسر كشور از 8 صبح الي 12 شب حتي ايام تعطيل
سراسر كشور :9099070354
بازدید: