حافظه كوتاه مدت از طريق حواس پنجگانه اطلاعات موجود در محيط را دريافت و براي مدت زمان كوتاهي ذخيره مي‌كند. اطلاعات ذخيره شده در حافظه‌كوتاه مدت يا از طريق روش‌هاي مختلف شامل تكرار، وارد حافظه‌بلند مدت مي‎‌گردند. و يا از روي حافظه‌كوتاه مدت پاك مي‌شوند.

بنابراين با تمامي اين توضيحات حافظه‌كوتاه مدت بخش مهمي از حافظه مي‌باشد كه در صورتي كه درست عمل نكند هيچ اطلاعاتي نمي‌تواند در حافظه‌ بلند مدت ذخيره گردد. فراموشي سريع هر چيزي وابسته به حافظه‌ كوتاه مدت مي‌باشد. به همين دليل بهتر است افراد با افزايش شناخت نسبت به حافظه‌كوتاه مدت سعي كنند آن را تقويت كنند. براي دريافت مشاوره تلفني كليك كنيد.

منبع: حافظه كوتاه مدت | محل حافظه كوتاه مدت در مغز

حافظه كوتاه مدت چيست؟

حافظه كوتاه مدت بخش اصلي و مهمي در حافظه‌مي‌باشد. كه اطلاعات دريافتي از طريق حواس پنج گانه در آن ذخيره مي‌شوند. حافظه‌كوتاه مدت‌همانند يك چرك نويس عمل مي‌كند؛ به اين معني كه اطلاعات ابتدا بر روي حافظه كوتاه‌مدت ذخيره مي‌شوند. و در صورتي كه به اندازه كافي تكرار و تداعي شوند، از حافظه‌كوتاه مدت وارد حافظه‌بلند مدت مي‌گردند و براي سال‌ها در آنجا ذخيره مي‌شوند. در صورتي كه حافظه‌كوتاه مدت در فردي دچار مشكل شود؛ علائم زوال عقل و آلزايمر در او نمايان خواهد شد. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه زوال عقل كليك كنيد.

به عنوان مثال زماني كه شما يك شماره را به خاطر مي‌سپاريد، آن اطلاعات در حافظه كوتاه مدت شما ذخيره مي‌شود و در صورتي كه آن را به اندازه كافي تكرار نكنيد؛ اين شماره به مرور از ذهن شما پاك خواهد شد. در صورت تكرار هر روزه آن شماره، كدهاي مربوط به آن در حافظه‌بلند مدت شما ذخيره مي‌گردند.

مدت زمان حافظه كوتاه مدت

اطلاعاتي كه در حافظه كوتاه مدت ذخيره مي‌شود حدود 20 الي 30 ثانيه ذخيره مي‌شوند. برخي اطاعات تا 1 دقيقه در حافظه باقي مي‌ماند. اما به طور كل اين اطلاعات خود به خودي محو مي‌شوند. هر اطلاعاتي كه وارد اين حافظه مي‌شود به سرعت جايگزين اطلاعات قديمي مي‌شود. و توجه زياد به اين اطلاعات، باعث انتقال اطلاعات به حافظه‌بلند مدت مي‌شود. مدت زمان حافظه‌كوتاه مدت با استفاده از روش هايي مانند بلند گفتن اطلاعات و تكرار ذهني مي‌توان افزايش داد.

ظرفيت حافظه كوتاه مدت

با توجه به تحقيقاتي كه صورت گرفته است، ظرفيت حافظه‌كوتاه شامل هفت بخش يك اطلاعات مي‌باشد. به اين معني كه مي‌توان يك شماره هفت رقمي را در حافظه كوتاه مدت ذخيره كرد و اگر اطلاعات آن به درستي در حافظه‌بلند مدت ذخيره نشود، به مرور از حافظه‌كوتاه‌مدت حذف مي‌گردد.

تحقيقاتي كه به تازگي انجام شده است، نشان مي‌دهد كه ظرفيت حافظه كوتاه مدت انسان‌ها از 7 داده به 4 داده كاهش پيدا كرده است. از دلايل اصلي اين موضوع استفاده از موبايل‌هاي هوشمند است كه بيشتر افراد سعي مي‌كنند به جاي استفاده از مغز براي ذخيره سازي اطلاعات لازم، از اين لوزام الكترونيكي استفاده كنند.

استفاده از تمام ظرفيت حافظه كوتاه مدت

بسياري فكر مي‌كنند كه حافظه خوب وابسته به عوامل ژنتيكي است و نمي‌توان آن را با تمرين كردن تقويت كرد. در حالي كه حافظه خوب يك مهارت آموختني است كه براي به دست آوردن آن مي‌توانيد از راهكارهايي كه در ادامه آورده‌ايم استفاده كنيد.

• بنويسيد : نوشتن ميزان استرس را كم كرده و تمركز و حافظه‌را درگير مي‌كند و باعث مي‌شود اطلاعات سريع‌تر در حافظه كوتاه مدت ذخيره شود.
• بلند حرف زدن : اگر قصد داريد چيزي را به خاطر بسپاريد، آن را با صداي بلند تكرار كنيد.
• تقسيم داده‌هاي بزرگ‌تر به داده‌هاي كوچك : براي اينكه بتوانيد داده‌هاي بزرگ را در حافظه كوتاه مدت خود ذخيره كنيد، آن را به داده‌هاي كوچك‌تر تقسيم كنيد. در واقع همان كاري كه در حفظ كردن يك شماره تماس انجام مي‌دهيد.
• تفكيك حواس پرتي از مشكل حافظه : بسياري از افراد داشتن حواس پرتي را به مشكلات حافظه ربط مي‌دهند. حواس پرتي ربطي به حافظه ندارد و فرد براي رفع آن بايد تلاش كند تمركز خود را بر روي موضوعات بيشتر كند. براي كاهش حواس پرتي تكنيك‌هاي ذهن آگاهي نيز موثر مي‌باشد.

علائم و نشانه‌هاي ضعف حافظه كوتاه مدت

ضعيف شدن حافظه كوتاه مدت شروع ابتلا به بسياري از بيماري‌ها مي‌باشد. در واقع زماني كه فرد احساس كند نمي‌تواند اتفاقات اخير را به ياد آورد، دچار ضعف در حافظه‌كوتاه مدت شده است. در ادامه به علائم و نشانه‌هاي ضعيف شدن حافظه‌كوتاه مدت اشاره كرده‌ايم :

• گم كردن اشيائي كه روزانه با آن‌ها سر و كار داريد.
• سخت به ياد آوردن كلمات در زمان صحبت كردن.
• فراموش كردن آنچه كه مطالعه شده است.
• وارد جايي مي‌شويد اما به ياد نمي‌آوريد براي چه كاري.
• اشتباه خطاب كردن اسم اطرافيان.
• مشكل در درك دستور غذا يا دستورالعمل ها
• پرسيدن نام فردي به طور مكرر
• گيج شدن راجب قرارهايي كه دارند
• فراموشي رويدادهاي اخير
• فراموشي مكان وسايل
• فراموشي چيزي كه در راديو يا اخبار شنيده ايد.

علت ضعيف بودن حافظه كوتاه مدت

علت اصلي آلزايمر و يا زوال عقل، از دست دادن حافظه كوتاه مدت است. هر چه سن افراد بيشتر شود به همان اندازه نيز در معرض از دست دادن حافظه‌كوتاه مدت خود قرار دارند. به همين دليل هر چه سن انسان‌ها بيشتر شود، بايد به كاهش تمركز و فراموشي‌هاي كوتاه مدت خود توجه بيشتري داشته باشند. در ادامه به علت‌هاي اصلي ضعيف شدن حافظه‌كوتاه مدت اشاره كرده‌ايم :

• استرس
• پرت شدن حواس
• افزايش سن
• بيماري عصبي (آلزايمر، هانتينگتون، پاركينسون، فراموشي پيشاني گيجگاهي، زوال عقلي عروقي )
• درد مزمن
• صرع
• كم خوابي
• سكته مغزي
• تومورها
• عفونت
• اعتياد به الكل
• آسيب مغزي
• درمان دارويي
• كم كاري تيروئيد
• كاهش بينايي و شنوايي
• عوامل رواني شامل ضربه شديد روحي و رواني
• سوء تغذيه

راه‌هاي تقويت حافظه كوتاه مدت

آنچه كه روشن است، اين موضوع مي‌باشد كه هيچ انساني دوست ندارد حافظه خود را از دست بدهد و دچار زوال عقل و بيماري‌هاي مرتبط با آن همچون آلزايمر گردد. به همين دليل بهتر است افراد براي جلوگيري از تضعيف حافظه كوتاه مدت از برخي روش‌ها براي تقويت حافظه خود استفاده كنند. در ادامه اين مقاله همراه ما باشيد تا با روش‌هاي تقويت حافظه كوتاه مدت آشنا كرديم.

1. داشتن يك رژيم غذايي سالم

يك رژيم غذايي سالم و سرشار از ميوه و سبزيجات تازه مي‌تواند افراد را از خطر تضعيف حافظه كوتاه مدت در امان نگه دارد. بنابراين سعي كنيد در رژيم غذايي خود از سبزيجات، ميوه، پروتئين كافي استفاده كنيد و در مقابل چربي‌ها، شكر، نمك و … را كم‌تر مصرف نماييد. بد نيست بدانيد شكر از مضرترين موادغذايي براي حافظه محسوب مي‌شود. و علت اصلي بيماري آلزايمر نيز شناخته شده است.

در طول هفته از مواد غذايي سرشار از امگا 3 همچون روغن زيتون، ماهي، ميگو، سويا و گردو استفاده كنيد. در نظر داشته باشيد اگر عادت داريد براي صبحانه پنير بخوريد حتما در كنار آن مقداري نيز گردو مصرف كنيد. چراكه پنير براي هضم شدن به فسفر نياز دارد و در صورتي كه به تنهايي مصرف شود عملكرد حافظه را مختل مي‌كند.

بدن خود را هيدراته نگه داريد و در طول روز به اندازه كافي آب مصرف كنيد. كم آبي بدن داراي تاثير مستقيمي بر روي انقباض مغزي و ضعيف شدن حافظه كوتاه مدت مي‌باشد و حتي مي‌تواند هوشياري را نيز كاهش دهد. انواع شكلات‌هاي تلخ، زنجبيل، گياه جينسينگ و نوشيدني‌هاي كافئين‌دار مثل قهوه و چاي،نيكوتين و … نيز در تقويت حافظه كوتاه مدت تاثيرگذار هستند.

2. توجه به سلامت جسمي و رواني

از ديگر عامل‌هايي كه مي‌تواند در تقويت حافظه كوتاه مدت نقش موثري داشته باشد، ارتقاي سلامت جسمي و رواني است. به همين دليل لازم است به سلامت جسمي و رواني خود توجه داشته باشيد و حتي زمان‌هاي كوتاهي در روز را به ورزش كردن اختصاص دهيد.

از برخي بيماري‎‌هاي جسمي و رواني كه داراي تاثيرات منفي بر روي عملكرد حافظه كوتاه مدت مي‌باشد، مي‌توان به موارد زير اشاره كرد :

• ديابت
• فشار خون بالا
• مشكلات تيروئيد
• سرطان‌ها
• اختلالات رواني مثل افسردگي

در صورتي كه به دليل برخي اختلالات روحي و رواني، حافظه كوتاه مدت شما ضعيف شده است. مي‌توانيد براي تقويت حافظه خود از مشاوره روانشناسي مركز ذهن نو بهره ببريد.

3.تغيير سبك زندگي

سبك زندگي يكي از راه هاي تقويت حافظه كوتاه مدت است. كه هر فردي براي خود انتخاب مي‌كند، مي‌تواند در تقويت و يا تضعيف حافظه او نقش داشته باشد. شغل‌هايي كه فكر و مشغله زيادي را به دنبال دارند، باعث پايين آمدن سطح تمركز نيز مي‌شوند. و هجوم اطلاعات زياد باعث كاهش عملكر حافظه كوتاه مدت در آن‌ها مي‌گردد. بهتر است در طول شبانه روز، 7 تا 8 ساعت بخوابيد و البته كه خواب باكيفيت شب براي مغز انسان بهتر است. كمبود خواب عملكرد مغز و حافظه را تحت تاثير قرار مي‌دهد.

4. كاهش استرس

همانطور كه پيش‌تر اشاره كرديم، از علت‌هاي ضعيف شدن حافظه كوتاه مدت، استرس مي‌باشد. استرس با تخريب حافظه كوتاه مدت باعث به خطر افتادن سلامت جسماني مي‌گردد. در صورتي كه دچار اختلالات اضطرابي هستيد، بهتر است براي كنترل آن با يك روانشناس مشورت كنيد و تكنيك‌هاي لازم براي غلبه بر استرس را بياموزيد.

5.انجام بازي‌هاي ذهني

براي تقويت حافظه بازي‌هاي ذهني بسياري طراحي و توليد شده‌اند كه انجام آن‌ها مي‌تواند تاثيرات مثبتي در عملكرد مغز داشته باشد. بنابراين براي تقويت حافظه كوتاه مدت سعي كنيد زمان‌هايي براي انجام بازي‌هاي ذهني همچون سودوكو، شطرنج، منچ، ماروپله، جورچين و … اختصاص دهيد.

چه موادي مانع از تقويت حافظه كوتاه مدت مي‌شوند ؟

برخي از عوامل و يا مواد غذايي در يك رژيم غذايي ناسالم مانع از تقويت حافظه كوتاه مدت مي‌شود. از مهم‌ترين موانع تقويت حافظه‌كوتاه مدت مي‌توان به موارد زير اشاره كرد :

• مواد مخدر شامل ماري جوانا يا گل، كوكائين، هروئين و متامفتامين‌ها
• داروهاي ضد اضطراب مثل بنزوديازپين‌ها
• قرض‌هاي ضد افسردگي
• داروهاي مسكن
• و …

سخن آخر

حافظه كوتاه مدت در واقع اطلاعات بي‌مورد را فيلتر مي‌كند و اطلاعات مفيد را براي ذخيره شدن به حافظه‌بلند مدت ارسال مي‌نمايد. بنابراين فراموش كردن برخي اطلاعات غيرضروري كه روزانه با آن‌ها سرو كار داريم چندان اهميتي ندارد؛ اما در صورتي كه فراموشي‌ها به صورت مداوم تكرار شود، براي جلوگيري از ابتلا به آلزايمر بايد به يك متخصص مراجعه كرد.

برخي رويدادهاي پر استرس همچون از دست دادن شغل، مرگ عزيزان، شوك عاطفي و … نيز مي‌تواند باعث كاهش حافظه شود كه معمولا پس از مدتي بهبود پيدا مي‌كند.

در نظر داشته باشيد مشكلات مربوط به حافظه كوتاه مدت هر چه سريع‌تر شناسايي شوند، با درصد بالاتري نيز درمان مي‌گردند. شما عزيزان مي‌توانيد در صورتي كه دچار حواس پرتي، استرس و اضطراب، مشكلات روحي و رواني و … هستيد براي دريافت مشاوره تخصصي با مشاوران مركز ذهن نو در ارتباط باشيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه حافظه كوتاه مدت مي‌توانيد در هر زمان از روز براي مشاوره تلفني با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو از طريق شماره 02191002360 تماس بگيريد.

سوالي داريد؟ با ما تماس بگيريد

تماس با برترين مشاوران از طريق تلفن ثابت در سراسر كشور از 8 صبح الي 12 شب حتي ايام تعطيل

سراسر كشور :9099070354

جهت مشاوره تلفني با موبايل و رزرو وقت حضوري

شماره تماس با موبايل : 02191002360

منبع: حافظه كوتاه مدت | محل حافظه كوتاه مدت در مغز