در دهه‌هاي گذشته ازدواج در نوجواني در كشور ما بسيار مرسوم بود. حتي اگر دختر يا پسري قبل از اتمام دوره نوجواني ازدواج نمي‌كرد، با مشكلات زيادي روبرو مي‌شد. اين موضوع در مورد دختران بيشتر بود و گاهي دختران در سن پايين مجبور به ازدواج با پسراني كه اختلاف سني زيادي با آنها داشتند، بودند. و اين مساله در جامعه پذيرفه شده بود. اما امروزه به دنبال جهاني شدن و تغيير در نقش‌هاي جنسيتي و بسياري مسائل ديگر ازدواج در سنين نوجواني مي‌تواند مشكل‌ساز باشد. امروزه هنوز هم برخي دختران به علت سنت‌‌ها و ديدگاه‌هاي اشتباه گذشته، به ازدوا در نوجواني تن مي‌دهند. اما بسياري از دختران و پسران نيز اسير عشق و دوستي‌هاي زودگذر مي‌شوند و با هم ازدوج مي‌كنند. اين افراد در زندگي مشترك با اختلاف و مشكلات زياد مواجه‌اند. بطوريكه افزايش آمار طلاق در بين اين نوع ازدواج را شاهديم.

منبع: ازدواج در نوجواني

دليل ازدواج در سنين نوجواني

معمولا ازدواج در نوجواني به دو دليل صورت مي‌گيرد. اول به علت فشارهاي خانواده كه از فرهنگ و ديدگاه سنتي و اشتباه آنها ناشي مي‌شود و عواملي چون فقر، اختلافات و نزاع خانوادگي بر آن اثرگذارند. دوم به علت فشار و اصرار خود نوجوان كه درگير احساسات نوجواني مي‌شود و خانواده نيز  براي جلوگيري از مشكلات بيشتر به ازدواج آنان در سن پايين رضايت مي‌دهند. خوشبختانه امروزه به دنبال تحولات فرهنگي و افزايش سطح آگاهي عمومي ازدواج در نوجواني كمتر اتفاق مي‌افتد، ولي در گوشه و كنار كشور هنوز هم گاهي شاهد ازدواج در سنين پايين و حتي زير ۱۵سال هستيم. اين تعداد هم تحت تاثير رسومات قديم و ديدگاه سنتي است. هم پسر و هم دختر با ازدواج در نوجواني با چالش‌هايي مواجه خواهند شد. بهتر است با مشاوره قبل از ازدواج، آمادگي و بلوغ زوجين را براي شروع زندگي مشترك بسنجيد تا با مشكلات بعدي مواجه نشويد.

پيامدهاي ازدواج در نوجواني

امروزه يكي از مسائل پر چالش و مهم براي كارشناسان مشاوره خانواده و آسيب‌شناسان اجتماعي، پيامدهاي ازدواج در سن نوجواني است. زيرا آسيب‌ها و هنجارهاي اخلاقي ازدواج در سن پايين و آمار طلاق ناشي از آن رقم بالايي دارد. اين پيامدها نه تنها بر فرد و زندگي شخصي او موثر است، بلكه امكان دارد خود را به عنوان بازتاب اجتماعي و يك آسيب اجتماعي در جامعه نشان دهد. مشكلات ناشي از آن نيز متوجه هر دو طرف ازدواج و همچنين خانواده‌هاي آنها خواهد بود. عواقب و پيامدهاي ازدواج در نوجواني را از جنبه‌هاي متفاوتي مي توان بررسي كرد. در زير اين پيامدها را از نظر روحي رواني و نيز از نظر جسمي و جنسي بررسي مي‌كنيم.

پيامدهاي روحي و رواني

دختران در نوجواني هنوز از نظر عاطفي وابستگي زيادي به والدين دارند و فاقد استقلال روحي لازمند، با ورود به زندگي مشترك و جدايي از خانواده ممكن است دچار استرس و افسردگي شوند. همچنين با گذشت مدتي از زندگي مشترك و خاموش شدن هيجانات اوليه، وقتي در جمع دوستان هم‌سن و سال مجرد خود قرار گيرند و ببينند كه آنها آزادند و مسئوليت‌ها و مسائل زندگي مشترك را ندارند، احساس پشيماني از ازدواج مي‌نمايند. احساسات در دوران نوجواني ناپايدار است و نوجوان به ثبات عاطفي و احساسي نرسيده است. اگر چه شايد با ميل و علاقه خود ازدواج كند ولي با گذشت زمان و وقتي از نظر روحي و عاطفي تكامل يافت، احساسات او كمرنگ و ضعيف‌تر مي‌شوند تا جايي كه شايد ديگر هيچ علاقه و حسي به همسرش در خود نبيند. اين مشكلات در مورد پسران نيز صدق مي‌كند و مي تواند در بسياري مواردي با دختران مشترك باشد.

پيامدهاي جسمي و جنسي

 اين مورد بيشتر دختراني را تهديد مي‌كند كه در نوجواني ازدواج مي‌كنند. مي‌دانيد كه اولين ملاك براي ازدواج رسيدن به بلوغ جنسي و جسمي است. متاسفانه ازدواج و برقراري رابطه جنسي در سن پايين، هنگامي كه فرد هنوز به تكامل جنسي و جسمي لازم نرسيده است، در بيشتر موارد بدون آگاهي و سواد جنسي توام مي‌باشد. در اين موارد امكان خشونت و آزار جنسي نيز وجود دارد و موجب ايجاد آسيب‌هايي در جسم فرد و تهديد جدي به سلامت او خواهد بود. اين آسيب بيشتر متوجه دختران است زيرا آنها با مسئله باروري نيز رودررو هستند و مسلما آزار جسمي و جنسي به روح و روان او هم صدمه خواهد زد. طبق آمار بدست آمده امكان مرده به دنيا آمدن نوزاد، از دست دادن توانايي باروري‌،  تولد فرزنداني با مشكل جسمي و ذهني و نيز فوت مادر هنگام زايمان، در بين دختراني كه در سن كم ازدواج مي‌كنند بيشتر است.

راهكارهايي براي ممانعت از ازدواج در نوجواني

مسلما والدين مي‌توانند به روش‌هايي تا حدودي كنترل احساسات نوجوان خود را به دست گيرند و از مشكلات ناشي از ازدواج زودهنگام آنها جلوگيري نمايند. در اين قسمت چند راهكار براي اين منظور ارائه مي‌دهيم.

پيشگيري از دلبستگي شديد نوجوانان به هم

در نوجواني ارتباط با جنس مخالف، غالبا به منظور سرگرمي و كنجكاوي بچه‌گانه شروع مي‌گردد. ولي با ادامه رابطه نوعي وابستگي و دلباختگي شديد بين آن دو ايجاد مي‌شود كه كنترل آن مشكل است. بايد تلاش كرد تا نوجوانان را از شروع چنين روابطي دور نگه داشت. زيرا شايد شروع رابطه به اختيار خودشان باشد اما بعدها جدايي و دل كندن بسيار سخت خواهد بود. والدين بايد كمك كنند تا نوجوانان در اولين فرصت به اين رابطه پايان دهند، كمك كنند تا دوره جدايي را تحمل نمايند و به آنها اطمينان دهند بعد از مدتي به تعادل روحي خوبي مي‌رسند و از عواقب آن در امان مي‌مانند.

آشنايي فرزندان با مهارت خودمهارگري

برخي نوجوانان به دليل كمبود عاطفي در خانواده يا اختلافات بين والدين، براي رسيدن به آرامش و جبران نياز عاطفي خود، ناخواسته به سمت دوستي‌هاي نامناسب مي‌روند اگر خانواده، به فرزندان نياموزد كه احساسات نابهنجار خودشان را مهار كنند، نوجوان براي پاسخ به نيازهاي طبيعي‌اش دنبال راه‌هاي غير منطقي و اشتباه را مي‌گيرد. كم‌ توجهي به نيازهاي فرزندان عامل مهمي در شروع دوستي‌هاي خياباني است.

به نوجوان فرصت دهيد فكر كند

در هنگام صحبت از دوستي نوجوان با جنس مخالف، والدين بايد توجه كنند كه نبايد نظر خود را به آنان تحميل كنند. بهتر است نوجوان را تشويق كنند كه به تمام جوانب و عواقب و مسئوليت‌هاي چنين تصميمي فكر كند. در چنين حالتي نوجوان با آزادي در تفكر و اختيار خودش منطقي‌تر رفتار خواهد كرد و اگر در خود آمادگي ازدواج نديد منصرف مي‌شود. خانواده‌ها مي‌دانند كه موضوع ازدواج فرزندان، يك نياز طبيعي است. اگر والدين واقعا ديدند كه نوجوانشان توانايي اداره يك زندگي جديد را دارد، بايد از ازدواج او حمايت نمايند.  با آماده كردن زمينه ازدواج به موقع براي اين نوجوان، فرزندان هم خاهند فهميد كه خانواده‌شان با اصل ازدواج كردن او مخالف نيستند، بلكه فقط مي‌خواهند با توجه به شرايط و آمادگي آنها تصمي‌گيري كنند.

كلام پاياني 

همانطور كه در جامعه مي‌بينيد سن روابط دختر و پسر قبل از ازدواج پايين آمده است. طوري كه ما حتي شاهد وجود اين گونه روابط در دوران راهنمايي هم هستيم. اين يك موضوع چند وجهي است كه علل زيادي دارد. سهل‌انگاري خانواده‌ها و نداشتن نظارت كافي والدين بر رابطه‌ها و هيجانات نوجوانان از دلايل مهم اين امر در سال‌هاي اخير است. به ويژه اگر اين روابط بخاطر هيجانات زودگذر به ازدواج نوجوان منجر شود، آسيب‌هاي جدي به او و خانواده وارد خواهد شد. والدين مي‌توانند با مشاوره گرفتن از كارشناسان در اين مورد نحوه برخورد با نوجواني كه ميل به ازدواج در سن پايين دارد را بياموزند.

براي دريافت مشاوره در زمينه ازدواج در نوجواني مي توانيد در هر زمان از روز براي مشاوره تلفني ازدواج با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو از طريق شماره 02191002360 تماس بگيريد.