مكانيسم تبديل يكي از مكانيسم‌هاي مقابله‌اي آزاردهنده است. در اين شيوه مقابله‌اي رواني، فرد به جاي ابراز ناراحتي‌هاي روحي خود، آن‌ها را در قالب مسائل جسمي و حركتي نشان مي‌دهد. همين موضوع مي‌تواند سبب بروز آسيب‌هاي فراوان به زندگي فردي و اجتماعي او شود. انواع متنوع اين اختلال و نداشتن علت زيست‌شناختي مشكلات ايجادشده، نشان از اهميت آشنايي با اين نوع مكانيسم دفاعي را به‌خوبي نشان مي‌دهد. در ادامه توضيحات كامل تري درباره اين مكانيسم و تعريف آن از نظر روانكاوان پرداخته ايم. براي آشنايي با علم روانكاوي كليك كنيد.

منبع: مكانيسم تبديل

منظور از مكانيسم‌هاي دفاعي چيست ؟

طبق ديدگاه‌هاي روان تحليل گري برخي از رفتارهاي انسان در پاسخ به موقعيت‌ها و تكانه‌هاي ناخوشايند، مكانيسم دفاعي ناميده مي‌شوند؛ به عبارت ديگر، اين مكانيسم‌ها نوعي واكنش مقابله‌اي براي محافظت از روان فرد در برابر احساسات، تكانه‌هاي غريزي و افكار ناراحت‌كننده هستند. بر طبق تقسيم‌بندي‌هاي روانشناسان تحليلي، تعدادي از اين راهبردهاي دفاعي سازگارانه و مفيد به حساب مي‌آيند. بااين‌حال برخي از آن‌ها نيز براي فرد يا اطرافيانش آسيب‌زننده و درنتيجه ناسازگار هستند. براي آشنايي با ساير انواع مكانيسم هاي دفاعي كليك كنيد.

مكانيسم تبديل

يكي از راهبردهاي دفاعي روان، تبديل يا Conversion نام دارد. اين مكانيسم به شرايطي اشاره دارد كه فرد قادر به روبه‌رو شدن و پردازش هشيارانه تعارض‌هاي دروني خود نيست. در اين حالت، فرد به جاي ابراز ناراحتي‌هاي رواني خود، آن‌ها را به صورت نشانه‌هاي عصبي و فيزيولوژيكي بروز مي‌دهد. براي مثال كسي كه نتوانسته هيجانات ناشي از تصادف شديد اعضاي خانواده خود را به‌خوبي پردازش كند، ممكن است دچار ديد تونلي شود.

به‌طوركلي چنين واكنش‌هايي براي افراد آسيب‌پذير رايج‌تر است. منظور از اشخاص آسيب‌پذير، كساني هستند كه در حال تجربه فشارهاي رواني زيادي بوده و ديگر ظرفيت لازم براي تحمل ناراحتي ديگر را ندارد.

تفاوت مكانيسم تبديل با تلقين

كساني كه دچار عوارض ناشي از مكانيسم تبديل‌شده‌اند، به‌طوركلي در آزمايش‌هاي پزشكي خود آسيب‌هاي واقعي جسمي ندارند. بلكه اين ناراحتي و دردهاي شديد روحي است كه به علت نبود راهي مناسب براي ابراز شدن، در قالب مشكلات جسمي جلوه مي‌كنند. فرد در اين شرايط مشكلات فيزيولوژيك را واقعاً تجربه مي‌كند، اما معمولاً علت آن‌ها را نمي‌داند. اين در حالي است كه در تلقين، شخص به خود اين‌طور قبولانده است كه دچار ناراحتي جسمي است؛ اما واقعاً اين‌طور نيست.

براي آشنايي با بيماري هاي روان تني كليك كنيد.

تفاوت مكانيسم‌هاي جسماني سازي و تبديل

دو اختلال جسماني سازي و تبديل شباهت بسيار زيادي به يكديگر دارند. در هر دو اين بيماري‌ها، مشكلات رواني فرد به‌صورت ناراحتي‌هاي جسمي بروز مي‌كنند. تشخيص اين‌كه شكايت بدني فرد به علت مسائل پزشكي است يا مكانيسم تبديل يا جسماني سازي، به عهده روان‌درمانگران مجرب است.

بااين‌حال يكي از تفاوت‌هاي ساده بين اين دو مكانيسم اين است كه معمولاً در راهبرد مقابله‌اي تبديل مسائل عصبي-حركتي به چشم مي‌خورند، اما در جسماني سازي نواحي متنوعي از بدن مي‌تواند مورد توجه شخص قرار بگيرد. علاوه بر اين در اختلالات تبديلي، اغلب يك بخش خاص از بدن به‌طور ناگهاني دچار مشكل مي‌شود؛ مثلاً فقط يك دست فرد تا مچ دچار بي‌حسي مي‌شود؛ اما در جسماني سازي، چندين ناحيه از بدن ممكن است دچار ناراحتي شوند.

انواع رايج مكانيسم تبديل

مشكلات تبديلي مي‌توانند تنوع زيادي داشته باشند. همچنين مشكلات با شدت و ضعف متفاوتي نيز در افراد مختلف گزارش‌شده است. برخي از رايج‌ترين ناراحتي‌هاي ناشي از مكانيسم تبديل به شرح زير هستند.

• كوري
• فلج عضلاني موقتي
• تيك عصبي
• ناشنوايي گذرا
• حمله‌هاي عصبي
• سردردهايي بدون علت زيستي

راهكار درماني مكانيسم تبديل

لازم به ذكر است كه هر يك از راهبردهاي مقابله‌اي از نظر روان تحليل گران، در ابتدا براي محافظت از شخص به وجود آمده‌اند. همچنين دوام يافتن آن‌ها نشان از اين دارد كه مكانيسم دفاعي موردنظر توانسته است به‌خوبي از وارد شدن تنش و آسيب به روح و هويت فرد جلوگيري كند؛ اما موضوع ناسازگار بودن برخي از اين مكانيسم‌ها از جايي شروع مي‌شود كه اين راهبردها براي همه موقعيت‌ها به‌صورت يكسان تكرار مي‌شوند؛ به عبارت ديگر توانايي انعطاف و تغييرپذيري خود را از دست مي‌دهند. در اين شرايط بيشتر از آنكه براي انسان سود داشته باشند، آزاردهنده و مضر به حساب مي‌آيند.

درصورتي‌كه علت ناراحتي‌هاي جسماني منشأ زيستي نداشته باشد و تشخيص عصبي بودن بگيرد، توصيه مي‌شود تا براي جلوگيري از تداوم و شدت يافتن آن به متخصصان حوزه سلامت روان، به‌خصوص روان‌درمانگران باتجربه مراجعه شود. با اين كار، درمانگر با يافتن و پرداختن به ناراحتي رواني زير بنايي، به شخص كمك مي‌كند تا از مشكل فيزيولوژيك خود نيز رهايي يابد. براي دريافت مشاوره فردي كليك كنيد.

براي دريافت مشاوره روانكاوي مي‌توانيد در هر زمان از روز به صورت مشاوره تلفني و حضوري با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو از طريق شماره 02191002360 تماس بگيريد.

براي عضويت در اينستاگرام (ذهن نو) كليك كنيد

آخرين تحقيقات علمي روانشناسي

ورود به صفحه

سوالي داريد؟ با ما تماس بگيريد

تماس با برترين مشاوران از طريق تلفن ثابت در سراسر كشور از 8 صبح الي 12 شب حتي ايام تعطيل

سراسر كشور :9099070354

جهت مشاوره تلفني با موبايل و رزرو وقت حضوري

شماره تماس با موبايل : 02191002360

منبع: مكانيسم تبديل