كمال گرايي در كودكان چيست و چه علائمي دارد؟ كمال گرايي خصلتي است كه در آن افراد براي خود استانداردهاي بسيار بالايي تعيين مي‌كنند. آن‌ها براي طي كردن هر مسير بهترين اهداف را در نظر مي‌گيرند و به زبان ساده‌تر هرگز به كم قانع نيستند. كودكاني كه دچار كمال گرايي هستند اغلب به دو شيوه اين خصلت خود را بروز مي‌دهند؛ برخي با جبران افراطي به شدت براي دستيابي به استانداردهاي خود تلاش مي‌كنند و در مقابل برخي ديگر اميدي به رسيدن به معيارهاي خود نداشته و همين مسئله باعث روحيه پايين و تلاش كم در آن‌ها مي‌شود. با آگاهي از پيامدهاي كمال‌گرايي افراطي در كودكان و راه‌هاي درمان آن مي‌توانيد گامي در جهت بهبود اين ويژگي فرزند خود برداريد. 

منبع : كمال گرايي در كودكان

كمال گرايي در كودكان و نحوه بروز آن

كمال گرايي خصلتي است كه باعث مي‌شود افراد در زندگي همواره معيارها و استانداردهاي بسيار بالايي براي خود وضع كنند. بچه‌هايي كه دچار كمال گرايي افراطي هستند در هيچ زمينه‌اي به كم قانع نمي‌شوند. آن‌ها در جنبه‌هاي مختلف نظير درس يا بازي دوست دارند هميشه بهترين باشند و نسبت به همسالان خود عملكرد بالاتري را نشان دهند. كمال گرايي اغلب باعث مي‌شود كه افراد به دو شيوه متفاوت رفتار نمايند. به صورتي كه برخي با جبران افراطي به شدت براي رسيدن به خواسته‌هاي خود تلاش مي‌كنند.

در مقابل برخي ديگر احساس مي‌كنند كه هرگز تلاش‌هايشان براي رسيدن به كمال دلخواه كافي نيست. همين مسئله باعث مي‌شود كه نااميد شده و هرگز قدم مناسبي براي اهداف خود برندارند. در اين شرايط والدين فكر مي‌كنند كه فرزندشان از انگيزه كافي براي انجام كارهاي مختلف برخوردار نيست يا افسرده به نظر مي‌رسد. در اين شرايط براي ارزيابي دقيق وضعيت روانشناختي كودك لازم است كه به يك روانشناس متخصص مراجعه نماييد. براي كسب اطلاعات در زمينه مشاوره كودك كليك كنيد.

علل بروز كمال گرايي در كودكان

متخصصان بر اين باورند كه برخورداري از خصلت كمال گرايي يك علت واحد ندارد بلكه اين مسئله از تعامل فاكتورهاي زيستي و محيطي مختلف نشات مي‌گيرد. براي مثال در بسياري از موارد كودكان كمال گرايي را از طريق يادگيري مشاهده‌اي از والدين خود ياد مي‌گيرند.

در حقيقت اگر پدر و مادر، افرادي كمال گرا باشند، بچه‌هايشان بيش از سايرين احتمال دارد كه آن‌ها را الگو قرار داده و در نتيجه خود نيز كمال گرايي افراطي را بروز دهند. از جمله ديگر عواملي كه در اين مسئله نقش دارند مي‌توان به عوامل ژنتيكي، سبك تربيتي والدين، مشروط كردن عشق ورزي به كودك به دليل دستاوردهاي او، پاداش دادن بيش از حد معلمان و ستايش افراطي دستاوردهاي كودك اشاره كرد.

اهميت درمان كمال گرايي در كودكان

بر اساس يافته‌هاي پژوهشگران در حوزه روانشناسي، كمال گرايي افراطي در كودكان مي‌تواند زمينه‌ آسيب ديدن در ساير ابعاد را نيز فراهم كند. از همين رو لازم است كه به موقع مورد توجه قرار گرفته و درمان شود. از جمله آسيب‌هاي رايجي كه اغلب در پي كمال گرايي افراطي كودكان بروز مي‌يابند، مي‌توان به تجربه اضطراب شديد، افت عملكرد، دچار شدن به وسواس‌هاي فكري، سردردهاي ميگرني، افسردگي و بالا رفتن نرخ خودكشي اشاره كرد.

هم چنين كمال گرايي در فرايند طبيعي رشد رواني و اجتماعي كودكان تاثير مي‌گذارد و مي‌تواند روابط بين فردي اين بچه‌ها را با آشوب مواجه نمايد. مراجعه به يك روانشناس كودك به شما كمك مي‌كند تا پيامدهاي ناشي از كمال گرايي را بهبود ببخشيد و از بروز مشكلات جدي‌تر در آينده نيز پيشگيري نماييد. براي كسب اطلاعات در زمينه روانشناسي كودك كليك كنيد.

توصيه‌هايي براي والدين به‌منظور پيشگيري و بهبود كمال گرايي در كودكان 

والدين در بهبود روحيه كمال گرايي در كودكان نقش بسزايي ايفا مي‌كنند. از همين رو رعايت كردن برخي توصيه‌هاي روانشناسي تا حد زيادي مي‌تواند كمك كننده باشد. در ادامه به چند مورد از مهم‌ترين آن‌ها اشاره كرده‌ايم:

1- پذيرش مثبت و نامشروط را تمرين كنيد

والدين همواره بايد محبتي بي قيد و شرط را به فرزند خود ابراز كنند. در حقيقت اگر رفتار ناپسندي از فرزندتان سر زد، بايد تنها آن رفتار خاص را هدف قرار دهيد. به كودك بگوييد اين كار شما را ناراحت كرده و لازم است اين رفتار تغيير كند. اما هرگز نبايد از جملاتي نظير “من ديگر مادر تو نيستم” يا “چون اين كار را كردي ديگر دوستت ندارم” استفاده كنيد. اين جملات به طور غير مستقيم به فرزندتان نشان مي‌دهد كه ارزشمندي او به عملكردش بستگي دارد و اگر نتواند به اندازه كافي خوب باشد شما نه تنها او را نمي‌پذيريد بلكه ممكن است از محبت كردن به او نيز دست بكشيد.

اين موضوع در نهايت اضطراب زيادي را در كودك بر مي‌انگيزد و باعث شكل گيري روحيه كمال گرايي در او مي‌شود. به همين خاطر همواره به فرزندتان خاطر نشان كنيد كه با وجود اين كه انتظار داريد او بچه خوبي باشد و عملكرد مناسبي در زمينه‌هاي مختلف زندگي به دست بياورد، اما در هر صورت شما به عنوان والدين او هميشه دوستش داريد و هيچ چيز باعث نمي‌شود كه او را تنها بگذاريد.

2- از مقايسه كردن كودك با ساير همسالان بپرهيزيد

يكي از عواملي كه مي‌تواند كمال گرايي در كودكان را تشديد كند مقايسه‌هاي والدين است. در نظر داشته باشيد كه تنها فرزندتان را با خودش مقايسه كنيد و عملكرد زمان حال او را نسبت به گذشته بسنجيد. اين موضوع را بپذيريد كه هر بچه‌اي روحيه و شرايط منحصر به فرد خود را دارد و مقايسه كردن افراد با زمينه‌هاي خانوادگي و استعدادهاي ذاتي متفاوت، از اساس كار نادرستي محسوب مي‌شود.

3- در انتخاب كلمات خود دقت بيشتري به خرج دهيد

كلماتي كه در توصيف كودك به كار مي‌بريد تاثير بسزايي در روحيه فرزندتان ايفا مي‌كند. براي مثال استفاده از واژه‌هايي نظير “كامل” و ” بهترين” مي‌تواند در شكل گيري روحيه كمال گرايي افراطي تاثير بسزايي داشته باشد. بهتر است همواره روي اين موضوع تاكيد كنيد كه هيچ انساني كامل نيست و همه آدم‌ها گاهي اوقات دچار نقص يا اشتباه مي‌شوند. مهم اين است كه اشتباهات درس بگيريم و در قدم‌هاي بعدي سعي كنيم عملكرد رو به جلويي داشته باشيم.

4- انتظار شكست را در فرزند خود ايجاد كنيد

برخي از پدر و مادرها دائما فرزند خود را در يك ميدان رقابت گير مي‌اندازند. آن‌ها هميشه انتظار دارند كودك بهترين باشد و با جملاتي نظير اينكه تو هرگز شكست نمي‌خوري يا تو هميشه برنده هستي او را تشويق مي‌كنند. اين مسئله باعث مي‌شود كه فرزندتان هرگز انتظار هيچ شكستي را نداشته باشد و در نتيجه هنگام مواجهه با كوچك‌ترين مشكلي احساس كند از پا در آمده است يا قضاوت بسيار بدي در مورد خود انجام دهد.

بهتر است در عين حال كه فرزندتان را براي پيشرفت تشويق مي‌كنيد، به او توضيح دهيد كه در زندگي همواره به دلايل مختلف شكست‌هايي نيز اتفاق مي‌افتند. اگر از قبل براي آن‌ها آماده باشد، مي‌تواند راحت‌تر از آن‌ها عبور كرده و در نهايت به موفقيت دلخواه دست يابد.

5- رويكرد معلمان در مدرسه را ارزيابي كنيد

در بسياري از مواقع كمال گرايي در كودكان از سنين مدرسه و تحت تاثير معلمان و جو كلاس بروز مي‌يابد. در نتيجه بسيار اهميت دارد كه همواره با كادر آموزشي مدرسه در تماس باشيد و كيفيت تدريس و سبك تربيتي آن‌ها را مورد ارزيابي قرار دهيد. قرار گرفتن در كلاس‌هايي كه بيش از حد به رقابت اهميت مي‌دهند يا افراد به خاطر كوچك‌ترين اشتباهي به شدت تنبيه و تحقير مي‌شوند، در شكل گيري روحيه كمال گرايي نقش بسياري ايفا مي‌كند. براي كسب اطلاعات در زمينه آموزش پدر و مادر كليك كنيد. 

سخن آخر

اگر فكر مي‌كنيد فرزندتان به هر دليلي دچار كمال گرايي شده، براي شناسايي علل و نحوه درمان اين مشكل لازم است كه از يك روانشناس متخصص در حوزه كودك و نوجوان كمك بگيريد. گاهي اوقات كمال گرايي آنقدر شديد مي‌شود كه به اختلالاتي نظير وسواس و اضطراب مي‌انجامد. در اين شرايط ممكن است اقدامات خودياري به درمان وضعيت فرزندتان كمك نكند. در نتيجه لازم است حتما درمان‌هاي تخصصي نظير جلسات روان درماني را براي فرزند خود فراهم كنيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه كودك مي‌توانيد در هر ساعت از روز براي مشاوره تلفني كودك از طريق شماره 02166419012 با برترين متخصصان كلينيك تخصصي ني ني مايند تماس حاصل نماييد.

سوالات متداول

– آيا كمال گرايي مي‌تواند نشان دهنده نوعي اختلال در كودك باشد؟

كمال گرايي افراطي در بسياري از مواقع ممكن است به بروز اختلالات ديگري نظير افسردگي، اضطراب فراگير و وسواس در كودكان بيانجامد و حتي تا بزرگسالي نيز ادامه پيدا كند.

منبع : كمال گرايي در كودكان

:: بازديد از اين مطلب : 1