رشد شناختي كودك طي چه مراحلي طي مي شود؟ (از ديدگاه پياژه)

مشاوره روانشانسي ذهن نو

مركز مشاوره ذهن نو برترين مركز مشاوره روانشناسي در زمينه هاي مختلف روانشناسي از جمله مشاوره خانواده، ازدواج، كودك، طلاق، خيانت، نوجوان، بلوغ، جنسي و سكس تراپي ، ترك اعتياد، اختلات رواني و شخصيت و ... مي باشد.

رشد شناختي كودك طي چه مراحلي طي مي شود؟ (از ديدگاه پياژه)

آيا در مورد مراحل رشد شناختي كودك اطلاعاتي داريد؟ ظرفيت‌هاي شناختي كودكان از زمان تولد به سرعت در حال رشد هستند. در واقع آن‌ها هر روز از نظر برخورداري از توانمندي‌هايي نظير يادگيري، تمركز و حافظه پيشرفت كرده و به قابليت‌هاي جديدي دست پيدا مي‌كنند. روانشناسي به نام ژان پياژه براساس توانمندي‌هاي شناختي هر سن دوران كودكي را به چند مرحله تقسيم كرده است. ما در ادامه به به معرفي هريك از اين مراحل پرداخته‌ايم. اگر به دنبال درك بهتر قابليت‌هاي شناختي كودكان خود هستيد مي‌توانيد با بهره بردن از مشاوره كودك به اين امر دست يابيد و بتوانيد رفتارهايتان را نيز با سطح توانمندي كودك هماهنگ كنيد.

منبع : رشد شناختي كودك

مراحل رشد شناختي از ديدگاه نظريه ژان پياژه

رشد شناختي به معناي قابليت مغز براي انجام عملكردهاي پيشرفته نظير تفكر، تعقل، يادگيري و تمركز است. ژان پياژه نظريه پرداز و روانشناس فرانسوي بر اساس مشاهداتي كه از كودكان در سنين مختلف داشت رشد شناختي را به صورت يك پيوستار 4 مرحله‌اي در نظر گرفت. ما در ادامه به هريك از اين مراحل به ترتيب اشاره كرده‌ايم.

1- مرحله اول رشد شناختي كودك | مرحله حسي–حركتي

ژان پياژه بر اين باور بود كه كودكان در دوران نوزادي يعني تولد تا دو سالگي از نظر رشد شناختي در مرحله حسي–حركتي قرار دارند. در اين دوران كودكان براي شناخت دنياي پيرامون خود به حواس پنجگانه‌شان متكي هستند. به همين خاطر در اولين برخورد با اشياي جديد آن‌ها را لمس كرده يا در دهان مي‌گذارند. در حقيقت ادراك آن‌ها چيزي فراتر از آنچه كه احساس مي‌كنند نيست. اگر مي‌خواهيد بدانيد نوزاد از كي پدرش را مي شناسد يا نوزاد از چند ماهگي مادر خود را مي شناسد كليك كنيد.

2- مرحله دوم رشد شناختي كودك | مرحله پيش عملياتي

پياژه دوران 2 تا 7 سالگي را تحت عنوان مرحله پيش عملياتي مشخص كرده است. در اين دوران كودكان به توانايي حافظه و تخيل دست پيدا مي‌كنند. همچنين در اين برهه آن‌ها ادراك گسترده‌تري نسبت به زمان گذشته و آينده دارند و مي‌توانند در قصه‌ها و داستان‌ها، نمادها را درك كنند. از جمله ديگر ويژگي‌هاي شناختي كودكان در اين سنين خود محوري است. در حقيقت بچه‌ها در اين زمان خود را در مركز جهان مي‌بينند و تمام حوادث پيرامون را در ارتباط با خودشان درك مي‌كنند. براي مثال ممكن است كودك به خاطر اختلاف والدين يا جدا شدن آن‌ها از يكديگر خودش را مقصر ببيند و از همين رو احساس گناه و اضطراب زيادي را در خود پرورش دهد. در اين شرايط بهتر است براي مديريت بهتر اوضاع از يك روانشناس كودك كمك بگيريد.

3- مرحله سوم رشد شناختي كودك | مرحله عملياتي

از 7 سالگي تا 11 سالگي كودكان از نظر رشد شناختي در مرحله عملياتي قرار دارند. در مرحله عملياتي بچه‌ها بيش از پيش در مورد دنياي پيرامون آگاه مي‌شوند و به هوش اجتماعي بالاتري دست پيدا مي‌كنند. در واقع در اين برهه زماني كودكان مي‌توانند دنيا را از زاويه چشم ديگران نيز بنگرند و به غير از احساسات خودشان احساسات ديگران را هم درك كنند. همين مسائل باعث مي‌شود كه در مرحله عملياتي ويژگي خودمحوري كودكان تا حد زيادي كاهش پيدا كند.

4- مرحله چهارم رشد شناختي كودك | مرحله عمليات صوري يا انتزاعي

از 11 سالگي به بعد رشد شناختي كودكان تقريبا كامل مي‌شود. آن‌ها در اين دوره به يك توانمندي ذهني مهم دست پيدا مي‌كنند كه آن هم درك مسائل انتزاعي است. مسائل انتزاعي به چيزهايي گفته مي‌شود كه هيچ مصداق عيني در جهان ندارند. مفاهيمي نظير اخلاق، عدالت و حقانيت از جمله مثال‌هايي هستند كه در طبقه مفاهيم انتزاعي قرار مي‌گيرند. افراد از 11 سالگي به بعد مي‌توانند به طور عميق به اين مسائل بيانديشند. علاوه بر اين در مرحله عمليات صوري كودكان قادرند براي تفكر از استدلال منطقي‌تري كمك بگيرند و براي آينده خود برنامه ريزي نمايند.

بيشتر بخوانيد: فرايند اجتماعي شدن كودك

مي‌توانيد وقتي كودك‌تان كوچك تر هست نيز او را ارزيابي كنيد، از اين توصيه مي كنيم مقاله نشانه هاي سلامت نوزاد را مطالعه نماييد.

سخن آخر

كودكان از نظر شناختي در هر مرحله از رشد به توانايي‌هاي خاصي دست پيدا مي‌كنند. با اين حال اين مسئله را فراموش نكنيد كه هر كودكي براي رشد شناختي سرعت خاص خود را دارد. در همين راستا برخي از بچه‌ها زودتر و برخي ديگر كندتر از سايرين حركت مي‌كنند. در نتيجه مراحل شناختي ذكر شده يك الگوي كلي هستند كه به طور تقريبي اتفاق مي‌افتند. شناخت اين الگوي كلي به شما كمك مي‌كند تا در مورد سلامت ذهن و مغز كودكتان اطلاعات كافي داشته باشيد و بتوانيد رفتارهايتان را نيز با سطح توانمندي كودك هماهنگ كنيد.

اگر به دنبال اين هستيد كه استعدادهاي فرزندتان را بيشتر بشناسيد و قابليت‌هاي شناختي او را بهتر درك كنيد مي‌توانيد به يك روانشناس مراجعه كرده و از او بخواهيد تا آزمون‌هايي نظير تست هوش را از فرزندتان بگيرد. روانشناس با تفسير دقيق تست‌ها و در نظر گرفتن ساير ويژگي‌هاي رفتاري فرزندتان مي‌تواند به شما كمك كند تا به شناخت كامل‌تري از كودك خود دست پيدا كنيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه كودك مي‌توانيد در هر ساعت از روز براي مشاوره تلفني كودك از طريق شماره 02166419012 با برترين متخصصان كلينيك تخصصي ني ني مايند تماس حاصل نماييد.

سوالات متداول

در پايان سه سالگي و اوايل چهار سالگي كودك از نظر شناختي به توانايي طبقه بندي دست پيدا مي‌كند از همين رو از اين زمان قادر است با وسايلي نظير پازل‌ها و لگوها بازي كند.