دوست خيالي كودكان براي بسياري از والدين تبديل به موضوعي چالش‌برانگيز مي‌شود. آيا داشتن دوست خيالي براي كودك طبيعي است؟ نسبت به دوست خيالي فرزندمان چطور واكنش نشان بدهيم؟ اين‌ها مهم‌ترين سؤالاتي هستند كه والدين با آن مواجه مي‌شوند. متخصصين روانشناسي كودك معتقدند بسياري از كودكان تا پيش از 8 سالگي براي خود دوستاني خيالي انتخاب مي‌كنند. اين دوستان بسته به تخيلات و علايق كودك مي‌توانند ظاهر و توانايي‌هاي متفاوتي داشته باشند. دوست تخيلي كودك شما باعث خواهد شد تا او توجه به مسائل از زاويه‌اي ديگر را تمرين كند و همين‌طور در بسياري از دشواري‌هاي روحي براي او آرامش به همراه خواهد آورد. بااين‌حال دوست خيالي گاهي نيز مي‌تواند نشانه‌اي از بروز برخي مشكلات روحي باشد كه بهتر است راجع به آن‌ها از يك روانشناس كودك كمك بگيريد.

منبع :  دوست خيالي كودكان

دوست خيالي كودك

در حدود سنين 3 يا 4 سالگي كه توانايي‌هاي ذهني كودك رشد بيشتري پيدا مي‌كنند آن‌ها معمولاً دوستاني خيالي را براي خود انتخاب خواهند كرد. اين دوست خيالي مي‌تواند بدون هيچ مرز و محدوديتي ظاهر و توانايي‌هاي مختلفي داشته باشد. دوست خيالي فرزند شما معمولاً براي مدتي تبديل به يكي از اعضاي خانواده شده و در كنار فرزند شما غذا مي‌خورد يا تلويزيون تماشا مي‌كند. حتي ممكن است گاهي فرزند خود را در حال مراقبت از وي و تذكر دادن برخي مسائل به او بيابيد. اين رفتارها نشان مي‌دهد كه فرزند شما در حال آزمايش مطالبي است كه از شما يا محيط اطراف آموزش ديده است.

داشتن دوست خيالي به‌خودي‌خود موضوع نگران‌كننده‌اي نيست و حتي مي‌تواند باعث رشد قوه تخيل و فراشناخت در كودك شود. دوست خيالي معمولاً در شرايط پراضطراب نيز همراه او خواهد بود و اين مي‌تواند تحمل برخي موقعيت‌ها را براي فرزندتان راحت‌تر كند.

مزاياي داشتن دوست خيالي براي كودكان

داشتن دوست خيالي يك ‌روند طبيعي در جريان رشد كودك است و به‌ويژه در سنين پيش از دبستان كه روابط اجتماعي كودك محدودتر است بيشتر ديده مي‌شود. داشتن دوست خيالي مي‌تواند باعث بروز نقاط مثبتي در رشد كودك نيز باشد كه در ادامه به برخي از آن‌ها اشاره خواهيم كرد.

1. توجه به نظرات ديگران

دوست خيالي فرزند شما درست مانند يك شخصيت واقعي نياز به غذا، استراحت و تفريح دارد. آن‌ها حتي احساسات مختلف را نيز تجربه مي‌كنند و گاهي نياز دارند تا مورد مراقبت قرار بگيرند. اين موضوع باعث مي‌شود كودك شما به‌تدريج توانايي در نظر گرفتن دنيا از ديد ديگران را به دست آورد. براي مثال در شرايطي كه دوست خيالي فرزندتان بيمار شده و او در حال عيادت يا مراقبت از اوست، در حقيقت در حال تمرين اين قاعده اجتماعيست كه در شرايط بيماري ديگران بايد به آن‌ها كمك كند. درنتيجه او در آينده و در جريان زندگي واقعي نيز خواهد توانست احساسات و خواسته‌هاي ديگران را در نظر گرفته و رفتار خود را متناسب با شرايط تغيير دهد. اين موضوع باعث رشد هوش هيجاني در فرزند شما خواهد شد.

2. احساس امنيت

همراهي دوست خيالي باعث خواهد شد تا آن‌ها در شرايط مختلف شجاعت بيشتري از خود نشان دهند و به‌نوعي احساس كنند كه تنها نيستند. براي مثال كودكي كه در مطب پزشك دوست خيالي را نيز همراه خود مي‌آورد يا براي فرار از ترس تاريكي شب‌ها در كنار دوست خيالي مي‌خوابد، به‌نوعي اضطراب خود از شرايط موجود را كاهش مي‌دهد. در برخي مواقع كودك ناراحتي‌ها و خواسته‌هاي خود را نيز با دوست خيالي در ميان مي‌گذارد و اين باعث تخليه هيجانات منفي وي خواهد شد.

3. دوست خيالي كودكان | رشد خلاقيت

تخيل كردن دوست خيالي تا حد زيادي باعث قوي‌تر شدن خلاقيت كودك مي‌شود. آن‌ها مي‌توانند هر توانايي يا ظاهري را براي دوست خود در نظر بگيرند و اين موضوع مي‌تواند رشد خلاقيت در آن‌ها را شكوفا كند. شما مي‌توانيد با پرسيدن سؤالاتي راجع به ‌ظاهر، علايق يا رفتارها و توانايي‌هاي دوست خيالي فرزندتان او را متوجه ابعاد مختلف كرده و ذهن وي را درگير افزايش جزئيات دوست خيالي يا به عبارتي خلاقيت وي نماييد.

واكنش به دوست خيالي

يكي از سؤالات والدين هنگامي‌كه متوجه دوستان خيالي فرزندشان مي‌شوند اين است كه نسبت به اين موضوع چطور واكنش نشان دهيم؟ در اولين قدم توجه داشته باشيد كه نيازي نيست به اين موضوع واكنش خاصي نشان دهيد. تا پيش از اينكه فرزندتان با شما راجع به دوست خيالي خود صحبت كند نيازي به اينكه شما دراين‌باره با او صحبت كنيد نيست.

در حقيقت شما صرفاً زماني بايد به اين موضوع واكنش نشان دهيد كه فرزندتان دوستش را به شما معرفي كرده باشد يا ارتباط آن‌ها به‌نوعي قوانين شما را نقض كرده باشد. براي مثال هنگامي‌كه كودك اتاقش را به هم ريخته و مي‌گويد دوست خيالي اين كار را كرده. در چنين شرايطي شما بايد نسبت به دوست خيالي واكنش نشان دهيد اما بهتر است در واكنش خود به برخي نكات توجه داشته باشيد.

1. انكار نكنيد

برخي از والدين هنگامي‌كه با دوست خيالي فرزندشان آشنا مي‌شوند، سعي مي‌كنند كودك را وادار به‌واقع بيني كنند و به همين خاطر به وي گوشزد مي‌كنند كه دوستش وجود ندارد. حتي ممكن است كودك را به سبب داشتن دوست خيالي مسخره يا تحقير كنند. توجه داشته باشيد كه كودكان به‌صورت عادي قادر به تشخيص جهان واقعي و خيالي از يكديگر هستند و به‌خوبي مي‌دانند كه دوست خيالي در ذهن آن‌ها زندگي مي‌كند. بااين‌حال به هر دليلي آن‌ها تمايل دارند كه اين دوستي را براي خود ايجاد كنند و انكار اين موضوع توسط شما مي‌تواند باعث ناراحتي كودك شود. درنتيجه سعي كنيد تا جاي ممكن برخوردتان به اين شكل باشد كه گويي فرزندتان از يك دوست واقعي صحبت مي‌كند.

2. سؤال كنيد

همان‌طور كه گفته شد صحبت كردن شما با كودك راجع به دوست خيالي باعث تقويت خلاقيت وي مي‌شود. به همين خاطر بهتر است تا جاي ممكن و به فراخور صحبت‌هايي كه كودك مطرح مي‌كند از او راجع به دوست خيالي سؤال كنيد. اين كار علاوه بر تمرين خلاقيت، مهارت‌هايي نظير صحبت كردن را نيز در كودك شما بهبود مي‌بخشد.

3. شخصيت‌ها را به‌جاي هم قرار ندهيد

گاهي كودكان به دنبال اينند كه با انداختن تقصيرات به گردن دوست خيالي از تنبيه يا هر موضوع ناخوشايند ديگري شانه خالي كنند. به همين خاطر ممكن است آن‌ها دوست خيالي را مسئول بسياري از رفتارهاي نامناسب خود بيان كنند. سعي كنيد در چنين شرايطي به كودك گوشزد كنيد كه او و دوستش هيچ‌يك اجازه انجام اين رفتار را نداشته و بايد آن را جبران كنند. براي مثال اگر كودك معتقد است دوست خيالي بوده كه اتاق را به‌هم ‌ريخته به او بگوييد دوست خيالي نيز مانند خود كودك موظف است اتاق را مرتب نگه دارد و سپس از او بخواهيد به دوستش براي جمع‌آوري كمك كند.

4. دوست خيالي كودكان | برنامه‌ريزي كنيد

با برنامه‌ريزي‌هاي مناسب براي اوقات فراغت كودك باعث خواهيد شد كه او زمان بيشتري را در دنياي واقعي و در كنار دوستان حقيقي بگذراند. اين كار باعث خواهد شد تا فرزندتان كمتر در دنياي خيالي خود غرق شود و آنچه را ياد گرفته در محيطي واقعي مورد ارزيابي قرار دهد.

محتواي بيمارگونه دوست خيالي

اگرچه داشتن دوست خيالي موضوعي طبيعي و بسيار رايج ميان كودكان است اما بااين‌حال گاهي اوقات نيز بهتر است اين موضوع را با يك مشاور كودك در ميان بگذاريد. در ادامه برخي از زنگ خطرهايي كه بايد به آن‌ها توجه داشته باشيد را بيان خواهيم كرد.

1. دوستي طولاني‌مدت

دوستان خيالي معمولاً با آغاز سنين مدرسه فراموش مي‌شوند و فرزند شما در اولين تجربه اجتماعي دوستان جديدي پيدا خواهد كرد. به همين خاطر اگر پس از 8 يا حداكثر 9 سالگي متوجه شديد كه فرزند شما همچنان با دوست خيالي خود در ارتباط است، راجع به اين موضوع با يك متخصص مشورت كنيد. براي كسب اطلاعات در زمينه مشاوره كودك كليك كنيد.

2. دوست خيالي كودكان | ميل به انزوا

بسياري از كودكاني كه دوست خيالي دارند در شرايطي كه وارد يك جمع مي‌شوند به‌راحتي مي‌توانند با سايرين ارتباط برقرار كنند؛ اما اگر احساس مي‌كنيد فرزندتان ترجيح مي‌دهد اوقات خود را به‌تنهايي و با دوستان خيالي بگذراند بهتر است به اين موضوع كمي جدي‌تر توجه داشته باشيد. اين موضوع مي‌تواند نشانه برخي مشكلات نظير ناتواني در برقراري روابط اجتماعي و احساس معذب بودن در جمع باشد.

3. زمان شروع دوستي

يكي از مهم‌ترين نكاتي كه در ارتباط با دوست خيالي بايد به آن توجه داشته باشيد اين است كه دوستي ميان فرزند شما و دوست خيالي‌اش از چه زماني شروع شده است؟ اگر اين رابطه به دنبال يك اتفاق ناراحت‌كننده افتاده، اين موضوع مي‌تواند به اين معنا باشد كه كودك نياز به دريافت توجه و مراقبت روحي دارد.

4. ناراحتي كودك

درصورتي‌كه فرزند شما از دوست خيالي خود ناراحت است، از او مي‌ترسد و يا بيان مي‌كند كه دوست خيالي از وي مي‌خواهد كارهايي را انجام دهد، بهتر است دراين‌باره حتماً با يك روانشناس كودك صحبت كنيد. توجه داشته باشيد كه اگر كودك صرفاً براي فرار از تنبيه و شانه خالي كردن از بار مسئوليت دوست خيالي را مقصر جلوه مي‌دهد دليلي براي نگراني وجود ندارد و صرفاً بايد قاطعانه برخور‌د كنيد.

5. كيفيت رابطه

ماهيت ارتباط ميان دوست خيالي و كودك اطلاعات بسياري را در اختيار شما خواهد گذاشت. براي مثال اگر كودك همواره خود را برتر از دوست خيالي نشان مي‌دهد، دوستش را تحقير مي‌كند يا نگاهي از بالا به پايين نسبت به وي دارد اين‌ها مي‌توانند نشانه‌اي براي ناراحتي كودك از برخي رفتارهايي باشند كه در محيط خانواده با آن‌ها مواجه بوده است. به‌طوركلي هنگامي‌كه احساس مي‌كنيد ارتباط كودك و دوست خيالي يك الگوي تكرارشونده پيداكرده (براي مثال پرخاشگري‌هاي دائم نسبت به دوست خيالي) بهتر است با يك متخصص دراين‌باره صحبت كنيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه كودك مي‌توانيد در هر ساعت از روز براي مشاوره تلفني كودك از طريق شماره 02166419012 با برترين متخصصان كلينيك تخصصي ني ني مايند تماس حاصل نماييد.

سؤالات متداول

1.داشتن دوست خيالي براي كودك از چه زماني نگران‌كننده است؟

دوستان خيالي معمولاً با شروع سن مدرسه فراموش مي‌شوند. اگر فرزندتان پس از 7 يا 8 سالگي نيز با دوست خيالي ارتباط دارد بهتر است با يك روانشناس كودك مشورت كنيد.

2.در مقابل دوست خيالي فرزندم بايد چه واكنشي نشان بدهم؟

بهتر است فرزندتان را به دليل داشتن اين دوستي‌ها مسخره نكنيد و با او به شيوه‌اي برخورد كنيد كه انگار از يك دوست حقيقي صحبت مي‌كند. اما در شرايطي كه او براي فرار از پذيرفتن مسئوليت كاري آن را به گردن دوست خيالي مي‌اندازد، بهتر است قاطعانه به او بگوييد كه حتي دوست خيالي نيز بايد قوانين را رعايت كند و رفتار نامناسب خود را جبران نمايد.

3.در چه صورت داشتن دوست خيالي نگران‌كننده است؟

اگر دوست خيالي باعث شده تا فرزندتان تمايلي به برقراري روابط حقيقي نداشته باشد و يا در شرايطي كه كودك مي‌گويد دوست خيالي او را به كارهاي نامناسبي وادار مي‌كند، بهتر است از يك روانشناس كودك كمك بگيريد.

منبع :  دوست خيالي كودكان

:: بازديد از اين مطلب : 6