شكل گيري هويت در نوجوان به اعتقاد بسياري از روانشناسان مهم‌ترين تكليفي است كه هر كسي در اين دوره با آن مواجه مي‌شود. نوجوانان در بازه سني قرار دارند كه مي‌خواهند از كودكي فاصله گرفته و به سمت بزرگ‌سالي حركت كنند. اولين شرط و راهكار براي رسيدن به اين هدف اين است كه بتواند هويت ثابت و مشخصي را در خود شكل دهد. اما علاوه بر نوجوان، اطرافيان و به‌خصوص خانواده وي نيز در شكل‌گيري هويت نوجوان تأثير دارد و به همين خاطر آن‌ها بايد از اصول برقراري ارتباط با نوجوان و تربيت وي آگاهي داشته باشند. نرسيدن به هويتي ثابت در پايان نوجواني مي‌تواند مشكلات بسياري را براي زندگي مستقل ايجاد كند، به همين خاطر توصيه مي‌كنيم حتما از مشاوره نوجوان استفاده كنيد و در ادامه اين مطلب با ما همراه باشيد.

منبع : شكل گيري هويت در نوجوان

هويت چيست؟

به‌طوركلي هويت هر چيزي است كه در پاسخ به سؤال (من كيستم؟) از آن نام مي‌بريد. به عبارتي تمامي ويژگي‌هايي كه شما خود را با آن‌ها مي‌شناسيد هويت شما را تشكيل مي‌دهند. به همين خاطر احتمالاً متوجه اين موضوع شده‌ايد كه هويت ابعاد مختلفي دارد كه ازجمله آن‌ها مي‌توان به اين موارد اشاره كرد:

• هويت فردي يا تصوري كه فرد راجع به خود، خصوصيات اخلاقي، باورها و حتي ويژگي‌هاي جسمانيش دارد.
• هويت خانوادگي به جايگاهي گفته مي‌شود كه فرد در ميان اعضاي خانواده دارد و به مسئوليت‌ها و ارتباط وي با ساير اعضاي خانواده مربوط است
• هويت جنسيتي، باور فرد راجع به جنسيت خود و ميزان رضايت از آن را هويت جنسيتي مي‌نامند. براي آشنايي بيشتر با هويت جنسيتي كليك كنيد.
• هويت اجتماعي، با توجه به جايگاه اجتماعي فرد، روابط اجتماعي و شغل فرد مشخص مي‌شود.

هريك از ما خود را با مجموعه اين ويژگي‌ها مي‌شناسيم و تعريف مي‌كنيم و نبود آن‌ها باعث مي‌شود به‌نوعي احساس سردرگمي داشته باشيم يا نتوانيم در شرايط مختلف به‌درستي تصميم بگيريم. به همين خاطر است كه نوجوان براي رسيدن به بزرگ‌سالي مي‌بايست در اولين مرحله، هويتي مشخص و ثابت براي خود تعريف كند و نسبت به آن پايبند باشد.

راه هاي شكل گيري هويت در نوجواني

شكل‌گيري هويت در نوجوان به چه عواملي بستگي دارد يا به عبارتي چطور مي‌توانيم به يك هويت مطلوب دست پيدا كنيم؟ براي رسيدن به پاسخ اين سؤال هريك از ما با توجه به شرايط خانوادگي و اجتماعي كه داريم ممكن است راه‌هاي مختلفي را امتحان كنيم اما بعضي از مهم‌ترين عوامل براي رسيدن به يك هويت ثابت عبارتند از:

1- خودشناسي

در اولين قدم براي رسيدن به يك هويت مطلوب مي‌بايست زماني را به‌دقت صرف خودشناسي كنيد. سعي كنيد ارزش‌ها و موضوعاتي كه برايتان اهميت دارد را پيدا كنيد و همين‌طور علايق‌تان را مشخص كنيد. هنگامي‌كه بدانيد در زندگي به دنبال چه ارزش‌ها و اهدافي حركت مي‌كنيد، مسير دست‌يابي به هويت را تا حد زيادي به جلو برده‌ايد.

2- جست‌وجو يا كنجكاوي

براي رسيدن به يك هويت مشخص شما بايد بتوانيد ارزش‌ها و رفتارهاي مختلفي را امتحان كنيد و نظرات بسياري را بشنويد. به عبارتي هرچه دامنه اطلاعاتي كه در آن‌ها به دنبال هويت خود مي‌گرديد وسيع‌تر باشد خواهيد توانست هويت قوي‌تري را در خود شكل بدهيد. به همين خاطر سعي كنيد تا راجع به هر موضوعي نظرات آدم‌هاي مختلف را بشنويد و در صورت امكان تجربه كسب كنيد تا بهتر بتوانيد موضوعات مختلف را قضاوت كرده و راجع به آن‌ها به ديدگاه مشخصي دست پيدا كنيد.

3- محيط اجتماعي غني

اگر جست‌وجو يكي از عوامل تأثيرگذار در دستيابي به هويت باشد، پس مي‌توان گفت هرچقدر محيط اجتماعي اطراف‌تان غني‌تر باشد، بهتر مي‌توانيد هويت خود را شكل دهيد. محيط اجتماعي به اين معناست كه شما مي‌توانيد از افكار گوناگوني بهره‌مند شويد و اين به رشد هويت كمك مي‌كند.

اما محيط اجتماعي مي‌تواند در دستيابي شما به يك هويت مشخص موانعي را نيز ايجاد كند. اگر محيط‌تان به‌گونه‌اي باشد كه همه به يك شكل فكر مي‌كنند و يا اجازه رفتار به گونه ديگري را ندارند، اين موضوع مي‌تواند مشكلاتي را براي شما ايجاد نمايد. زيرا اين به معناي آن است كه شما هم نمي‌توانيد جور ديگري فكر كنيد يا ايده‌هاي ديگري را بشنويد. به همين خاطر بهتر است در چنين شرايطي با مطالعه، استفاده از فضاي مجازي يا هر راه ديگري كه به نظرتان مي‌رسد براي آشنايي با باورهاي ديگر تلاش كنيد. 

تأثير خانواده در شكل گيري هويت نوجوان

اگرچه دستيابي به هويت موضوعي است كه هريك از ما بايد به‌تنهايي براي آن تلاش كنيم، بااين‌حال شرايط اجتماعي و به‌خصوص خانواده نيز در شكل‌گيري هويت هريك از ما تأثير دارد. به همين خاطر است كه روانشناسان معمولاً توصيه مي‌كنند در دوران نوجواني و به‌خصوص سنيني كه فرزندتان در حال شكل‌دهي به هويت خود است، راجع به سبك‌هاي تربيتي مختلف و پيامد هر يك از آن‌ها با يك متخصص مشورت كنيد.

سبك فرزند پروري مقتدرانه به معناي شيوه‌اي از تربيت فرزند است كه محبت و صميميت با نوجوان در كنار اقتدار وجود دارد. به عبارتي والدين درعين‌حال كه مرزها و قوانين مشخصي دارند، اما به فرزندشان اجازه مي‌دهند خودش براي بسياري از مسائل تصميم بگيرد و همين‌طور دوستانه براي كمك به وي آماده هستند. بر اساس تحقيقات صورت گرفته فرزندان اين والدين با احتمال بيشتري به يك هويت مستقل دست پيدا مي‌كنند. درعين‌حال والديني كه تنها روي اقتدار خود تمركز مي‌كنند باعث مي‌شوند فرزندانشان به‌جاي دست‌يابي به يك هويت ثابت تنها از خواسته آن‌ها پيروي كنند و فرزندان والديني كه تنها به صميميت با فرزندشان توجه مي‌كنند نيز احتمالاً هيچ موفقيتي در دستيابي به هويت نخواهند داشت. براي فهميدن ويژگي هاي نوجوان در جهت رسيدن به بهترين راه تربيت فرزندان كليك كنيد.

دشواري در شكل گيري هويت در نوجوان

شكل‌گيري هويت در هر كس داراي دو مرحله است؛ مرحله نخست كه به آن بحران هويت گفته مي‌شود به معناي شكل‌گيري سؤال (من كيستم؟) است و پس‌ازآن دختر/پسر به دنبال راهي براي پاسخ به اين سؤال مي‌گردد. مرحله دوم دستيابي به هويت زماني است كه نوجوان براي اين سؤال پاسخ‌هايي پيدا كرده باشد.

در هر يك از اين دو مرحله ممكن است مشكلاتي براي او پيش بيايد. براي مثال ممكن است بعضي‌ها به‌طوركلي با اين سؤال مواجه نشوند و يا علي‌رغم مواجه‌شدن نتوانند جوابي براي آن پيدا كنند. اين موضوع باعث شكل‌گيري هويت ناكارآمد مي‌شود كه مي‌تواند مشكلات بسياري را در زندگي وي ايجاد كند كه ازجمله آن‌ها مي‌توان به بحران پوچي و احساس بي‌هويتي و به دنبال آن‌ها افسردگي اشاره كرد.

اهميت مشاوره

دستيابي هويت، اصلي‌ترين تكليف دوره نوجواني و يكي از مهم‌ترين وظايفي است كه هر يك از ما در طول زندگي بر عهده داريم. به همين خاطر نبايد ساده از كنار آن بگذريم. رسيدن به هويت نياز دارد تا نوجوان با مهارت‌هاي مختلفي ازجمله اصول تصميم‌گيري يا تفكر راجع به مسائل مختلف آشنا باشد و همين‌طور والدين نيز راه‌هاي برخورد با فرزندان و كمك كردن به آن‌ها را بدانند. اما علاوه بر اين‌ها قرار گرفتن در مرحله بحران هويت مشكلات ديگري را براي فرد به دنبال دارد؛ براي مثال فشار رواني كه در اين دوره نوجوان تحمل مي‌كند بسيار زياد است و اين مي‌تواند او را در برابر بسياري از بيماري‌هاي روحي ازجمله اضطراب آسيب‌پذير كند.

گاهي اوقات نوجوانان در جست‌وجوي هويت به دنبال رفتارهاي اشتباهي مثل رابطه با جنس مخالف يا استفاده از مواد مخدر مي‌روند و به همين خاطر مهارت ديگري كه آن‌ها مي‌بايست به‌خوبي آموزش ببينند اين است كه چطور منطقي تصميم‌گيري كنند و در شرايط لازم با درخواست‌هاي ديگران مخالفت كنند. كمك گرفتن از مشاور در سنين نوجواني مي‌تواند بسياري از اين بحران‌ها را حل كند و به شما و فرزندتان براي عبور موفقيت‌آميز از اين مرحله كمك كند. به همين خاطر بهتر است مشاوره با متخصصين روانشناسي نوجوان را در اين دوره سني جدي بگيريد.

براي دريافت مشاوره در زمينه نوجوانان مي توانيد در هر زمان از روز براي مشاوره تلفني با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو از طريق شماره 02166419012 تماس بگيريد.

سؤالات متداول

خودشناسي، جست‌وجو و كنجكاوي و همين‌طور محيط اجتماعي غني ازجمله مسائلي هستند كه در شكل‌گيري هويت تأثير دارند.

شما در دوره‌هاي ديگر زندگي اگرچه با صرف وقت و انرژي بيشتر اما بازهم مي‌توانيد به هويت دست پيدا كنيد. بااين‌حال عدم دستيابي به هويت ثابت باعث مي‌شود در مراحل مهم زندگي براي تصميم‌گيري دچار مشكل شويد و همين‌طور احتمال بروز بيماري‌هاي رواني به‌خصوص افسردگي در اين افراد بالاتر است.

   شماره تماس با موبايل : 66419012-021

منبع : شكل گيري هويت در نوجوان

:: بازديد از اين مطلب : 1