اضطراب امتحان نوعي اضطراب عملكردي و از جمله مشكلات بسيار رايج در دانش آموزان و دانشجويان است كه مي‌تواند عملكرد آن‌ها را به‌شدت تحت تأثير قرار دهد. اين اضطراب علي‌رغم آمادگي لازم براي امتحان به دلايل مختلفي قبل يا در حين آزمون بروز مي‌يابد. معمولا نشانه‌ها به صورت علائم جسماني، هيجاني و رفتاري مشخص مي‌شود و تجربيات ناموفق پيشين تاثير زيادي بر اين اضطراب دارند. با اين حال جاي نگراني وجود ندارد چراكه با استفاده از راهكارهاي مختلف از جمله توجه به علت مساله، استفاده از تكنيك‌هاي آرام سازي و كنترل اضطراب مي‌توان اضطراب امتحان را كاهش داد. اگر فرزندتان و يا خود شما دچار اضطراب‌امتحان مي‌شويد، حتما براي دريافت مشاوره تحصيلي كليك كنيد.

منبع : اضطراب امتحان در دانش آموزان

مفهوم اضطراب امتحان چيست؟

اضطراب امتحان، به تجربه اضطراب و نگراني بيش‌ازحدي گفته مي‌شود كه هنگام امتحانات براي فرد ايجاد مشود. اضطراب مي‌تواند با ديدن برگه امتحان يا قرار گرفتن در حال و هواي سالن امتحان شروع شده و يا از شب قبل يا حتي روزهاي قبل‌تر ايجاد شود. در اين شرايط فكر شركت در امتحان نيز باعث بروز اضطراب مي‌شود.

اين اضطراب در گروه اضطراب‌هاي عملكردي قرار مي‌گيرد. اضطراب عملكردي به گروهي از اضطراب‌ها گفته مي‌شود كه هنگام ارزيابي يا نظارت ديگران از رفتار در فرد ايجاد مي‌شود.

نشانه هاي اضطراب امتحان

علائم جسمي

احساس تنگي نفس، تپش قلب، دل‌پيچه، يا هر حالت ديگري كه به هنگام اضطراب در جسم خود احساس مي‌كنيد، مي‌توانند نشانه‌هاي اين اضطراب باشند.

علائم شناختي

از دست دادن تمركز يا فراموش كردن هر آنچه براي امتحان آماده كرده‌ايد، در اين گروه قرار مي‌گيرد. در كنار اين ضعف‌ها، باور به اينكه در امتحان نتيجه خوبي نخواهم گرفت، شكست خواهم خورد يا هر فكر منفي ديگري كه در ايام امتحانات وارد ذهن شما مي‌شود، از علائم شناختي اضطراب هستند.

علائم هيجاني

به‌طوركلي، اضطراب خود در گروه هيجانات قرار دارد. به همين خاطر تجربه حالت اضطراب، دل‌شوره يا نگراني را از نشانه‌هاي هيجاني اضطراب مي‌نامند.

علائم رفتاري

هرگونه رفتاري كه فرد در پاسخ به اضطراب ايجاد شده نشان مي‌دهد، در گروه نشانه‌هاي رفتاري قرار مي‌گيرند. براي مثال شدت اضطراب در برخي افراد باعث مي‌شود كه آن‌ها در جلسه امتحان حضور پيدا نكنند. رفتارهايي نظير گريه كردن، لرزش دست يا حتي آماده كردن تقلب به دليل اينكه احساس مي‌كند قطعاً در امتحان شكست خواهد خورد، ازجمله مثال‌هاي اين گروه از نشانه‌ها هست.

علت و دلايل اضطراب امتحان

اضطراب امتحان مي‌تواند با دلايل مختلفي ايجاد شود. ازجمله مهم‌ترين دلايلي كه در اين زمينه وجود دارد مي‌توان به موارد زير اشاره كرد. همچنين مي‌توانيد براي آگاهي از دلايل اضطراب امتحان در خود و بررسي بيشتر اين موضوع حتما از مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو خدمات دريافت نماييد.

تجربيات ناموفق پيشين

يكي از مهم‌ترين منابعي كه افراد براي ارزيابي توانمندي‌هاي خود از آن استفاده مي‌كنند، تجربيات پيشين آن‌ها در مواقع مشابه است. هنگامي‌كه تجربيات قبلي نشان‌دهنده اين است كه در امتحانات عملكرد خوبي نداريد، پس احساس مي‌كنيد كه در اين امتحان نيز شكست خواهيد خورد. اين باور به ضعف و ناتواني باعث مي‌شود كه دچار اضطراب  شديدي بشويد. ازجمله تجربيات ناموفق پيشين مي‌توان به رد شدن در امتحان، كم‌آوردن زمان، بدحال شدن در جلسه امتحان و مواردي ازاين‌دست اشاره كرد.

اهميت امتحان

به ميزاني كه يك موضوع اهميت بيشتري داشته باشد، اضطراب بيشتري نيز ايجاد خواهد شد. براي مثال اهميت كنكور سراسري به‌مراتب بالاتر از يك امتحان كلاسي است و درنتيجه اضطراب بيشتري ايجاد مي‌كند.

نگراني از ارزيابي ديگران از ديگر دلايل اضطراب امتحان

تمامي اضطراب‌هاي عملكردي و از جمله اضطراب امتحان، در اصل به دليل تر از مورد ارزيابي قرار گرفتن توسط ديگران ايجاد مي‌شود. كساني كه نسبت به نظرات ديگران در مورد خودشان حساس هستند و يا بيش‌ازحد تحت تأثير قضاوت قرار مي‌گيرند، بيشتر مستعد ابتلا به اين نوع اضطراب هستند.

تعامل نامطلوب جسم و ذهن

در شرايطي كه ديدگاه نامطلوبي به امتحان داريد و احساس مي‌كنيد كه قرار است اتفاق بدي پيش بيايد، بدن‌تان شروع به ترشح هورمون آدرنالين مي‌كند. آدرنالين هورموني است كه بدن در هر شرايطي كه احساس خطر كند بيشتر آن را ترشح مي‌كند. ترشح آدرنالين باعث بروز نشانه‌هاي جسمي ازجمله افزايش ضربان قلب مي‌شود.

احتمالاً مشاهده اين علائم جسمي شما را مضطرب خواهد كرد. درنتيجه تعامل ذهن و بدن باعث بروز مشكلاتي خواهد شد. در اين شرايط افكار منفي باعث ترشح بيشتر آدرنالين شده و به دنبال آن بيشتر مضطرب مي‌شويد. در كنار اضطراب بيشتر احتمالاً دچار ترس و افكار منفي بيشتري نيز خواهيد شد.

ضعف در اعتمادبه‌نفس

بي‌اعتماد بودن به توانايي‌ها و اعتماد نداشتن به اينكه مي‌توانيد از پس وضعيت موجود برآييد باعث مي‌شود كه احساس اضطراب امتحان را تجربه كنيد.

راه هاي كاهش و غلبه بر اضطراب امتحان

جريان افكار را به دست بگيريد

نكته اصلي براي درمان حالت اضطراب امتحان، اين است كه به اين باور برسيد كه اضطراب موجود به دليل افكار منفي ايجادشده است. هنگامي‌كه اين موضوع را پذيرفتيد، سعي كنيد كنترل افكارتان را در دست داشته باشيد. به‌جاي اينكه اجازه بدهيد، افكار منفي وارد ذهن‌تان شده و شدت بگيرد و شما را غرق در اضطراب كند، افكارتان را كنترل كنيد و مانع گسترش آن‌ها شويد. براي اين كار بايد بتوانيد حواستان را پرت كرده و بر روي اين افكار تمركز نكنيد.

بررسي دلايل اضطراب امتحان

براي اينكه بتوانيد افكار منفي را در ذهنتان مديريت كنيد، علاوه بر پرت كردن حواس، يك راهكار ديگر پاسخگويي به آن‌هاست. اگر احساس مي‌كنيد كه در امتحان نتيجه خوبي نخواهيد آورد، سعي كنيد دلايل اين احساستان را پيدا كنيد، از كجا مطمئن هستيد كه موفق نخواهيد شد؟ سپس دلايلي را كه براي مخالفت با اين فكر داريد بررسي كنيد. براي مثال اينكه شما كتاب را به‌خوبي مطالعه كرده‌ايد، نمونه سؤالات مربوط به امتحان را بررسي كرده‌ايد، در طول سال فعاليت خوبي در اين درس داشته‌ايد و… دلايلي هستند كه نشان مي‌دهد افكار شما اشتباه است.

فعاليت بدني

ورزش كردن در روز امتحان، به شما كمك مي‌كند كه به لحاظ آمادگي جسماني و روحيه در شرايط مطلوب‌تري قرار بگيريد. صبح روز امتحان، بين 20 تا 30 دقيقه فعاليت بدني هوازي را در برنامه خود قرار دهيد.

تكنيك‌هاي آرام‌سازي

فن‌هايي نظير تنفس مناسب، ريلكسيشن يا مراقبه، مي‌تواند به شما در كاهش نشانه‌هاي اضطراب كمك كند و شما را در شرايط بهتري قرار دهد. اين تكنيك‌ها به‌ويژه در شرايطي كه احساس مي‌كنيد شدت اضطراب بيشتر از آن است كه بتوانيد بر افكارتان تمركز پيدا كنيد به شما كمك خواهد كرد.

استراحت‌هاي كوتاه در جلسه امتحان

در طول مدت امتحان، چند بار و براي چند دقيقه، استراحت كنيد سعي كنيد با خوردن يك جرعه آب، كشيدن يك نفس عميق يا انجام حركات كششي در صندلي خود؛ اضطراب را از خود دور كرده و همچنين اجازه ندهيد كه خستگي بر شما غلبه كند.

براي دريافت مشاوره در زمينه اضطراب ها مي توانيد در هر زمان از روز براي مشاوره تلفني با برترين متخصصان در مركز مشاوره تحصيلي تلفني از طريق شماره 02166419012 تماس بگيريد.

سؤالات متداول

به لحاظ كيفي هيچ تفاوتي وجود ندارد، صرفاً اضطراب امتحان، شديدتر بوده و مي‌تواند عملكرد فرد در امتحان را تحت تأثير قرار دهد.

اضطراب امتحان يك اضطراب عملكردي است به اين معني كه فرد از اينكه ديگران بر رفتارش نظارت مي‌كنند، نگران است. دلايل ديگري ازجمله ضعف اعتمادبه‌نفس يا تجربه شكست در ساير امتحانات نيز مي‌تواند دخيل باشد.

   شماره تماس با موبايل : 66419012-021

منبع : اضطراب امتحان در دانش آموزان

:: بازديد از اين مطلب : 1