داروهاي ضد اضطراب همانطور كه از اسمشان پيداست جهت كنترل و كاهش اضطراب و استرس تجويز مي‌شوند اما به درمان كامل نمي‌انجامند. اين داروها بيشتر به كاهش و كنترل علائم كمك مي‌كنند و باعث مي‌شوند فرد بتواند در موقعيت درمان حاضر شود. در واقع فرد با مصرف داروها به حدي از كنترل استرس دست مي‌يابد و مي‌تواند آمادگي لازم براي ادامه‌ي روند درمان با روش‌هاي مختلف را كسب كند. مصرف طولاني‌مدت داروهاي ضد  اضطراب عوارض ناخواسته‌اي را براي فرد به دنبال دارند. بنابراين لازم است در صورتي كه قصد مصرف آن‌ها را داريد، بدون تجويز پزشك دست به مصرف خودسرانه نزنيد و همچنين از موارد مصرف و عوارض آن‌ها آگاهي كامل به دست آوريد.

منبع : داروهاي ضد اضطراب

داروهاي ضد اضطراب و استرس

داروهاي ضد استرس با اثر گذاري بر قسمت‌هاي مشخصي از مغز و بدن، به كاهش علائم استرس،‌ ترس، نگراني، انواع اختلالات اضطرابي و حملات پانيك مي‌انجامند. اين داروها در انواع مختلفي در بازار موجود هستند و هر كدام اثر بخشي و عوارض متفاوتي دارند. نوع قرصي كه لازم است هر فرد مصرف كند به شدت و نوع مشخص اختلالي كه به آن مبتلاست بستگي دارد كه تشخيص آن كار پزشك متخصص مي‌باشد. قبل از مصرف داروهاي ضد اضطرابي، وضعيت عمومي بيمار و داروهاي مصرفي او بايد مورد بررسي قرار بگيرد.

بنزوديازپين‌ها از انواع داروهاي ضد اضطراب

بنزوديازپين‌ها از جمله داروهاي ضد اضطرابي هستند كه به عنوان خط مقدم درمان طيف وسيعي از علائم مورد استفاده قرار مي‌گيرد. بنزوديازپين‌ها در كوتاه مدت جهت ناتوان كردن مكانيزم اضطراب نتيجه مي‌دهند. اين عضو از خانواده‌ي داروهاي ضد اضطرابي در كنترل دوره‌هاي پنهان كه توسط داروهاي ديگر به وجود آمده‌اند نيز مي‌تواند مؤثر باشد. مصرف بيش از دو هفته به صورت روزانه، فرد را دچار نوعي وابستگي مي‌كند.

در برخي موارد با مصرف طولاني مدت براي فرد نسبت به دارو تحمل ايجاد مي‌شود و نياز به افزايش دوز دارو دارد چرا كه كارايي دارو مانند روز اول نيست. البته ريسك سوءمصرف بزوديازپين‌ها نسبت به باربيتورات‌ها كمتر است؛ آلپرازولام از معروف‌ترين داروهاي اين دسته است. از داروهاي ديگر اين دسته مي‌توان به كلروديازپوكسايد، برومازپين، كلونازپام، كلروزپات، ديازپام، لورازپام، فلورازپام، تمازپام، اگزازپام، و تريازولام اشاره كرد. براي كسب اطلاع بيشتر در زمينه بنزوديازپين‌ها كليك كنيد. 

مسدودكننده‌هاي بِتا

داروهاي مسدود كننده بتا بيشتر جهت كنترل بيماري‌هاي قلبي تجويز مي‌شوند و با كاهش ضربان قلب و فشار خون از اثر گذاري اپي نفرين در بدن جلوگيري مي‌كنند. اپي نفرين هورموني است كه به طور طبيعي در بدن ترشح مي‌شود و بر ضربان قلب اثر مي‌گذارد. مسدود كننده‌هاي بتا، جهت كاهش نشانه‌هايي مانند لرزش، تعريق و ديگر علائمي كه از استرس نشأت مي‌گيرند، تجويز مي‌شوند. اين داروها نيز در كوتاه مدت اثرگذاري دارند. از جمله مسدود كننده‌هاي بتا مي‌توان به سكترال (آسبوتولول)، تنورمين (آتنولول) و ايندرال (پروپرانولول) اشاره كرد. افزايش وزن، خستگي و سردشدن دستان و پاها از عوارض مصرف اين داروها در طولاني مدت به شمار مي‌روند. همچنين در صورت ابتلا به آسم و ديابت از مصرف اين گروه از داروهاي ضد اضطرابي اجتناب كنيد.

باربيتورات‌ها

باربيتورات‌ها مستقيما باعث مهار اضطراب و نشانه‌هاي آن مي‌شوند و مصرف آن‌ها باعث ايجاد نوعي آرامش در فرد مي‌شود. اين داروها جهت درمان بي‌خوابي نيز مفيد هستند اما تنها در صورتي كه داروهاي خانواده بنزوديازپين‌ها مؤثر واقع نشوند، مورد استفاده در درمان اضطراب قرار مي‌گيرند چرا كه احتمال وابستگي به اين گروه از داروها و مورد سوء مصرف قرار گرفتنشان بسيار بالاست. براي كسب اطلاع بيشتر در زمينه باربيتورات‌ها كليك كنيد. 

آنتي هيستامين‌ها

يكي از انواع آنتي هيستامين‌ها، هيدروكسيزن است كه به صورت كلي كاربرد كلينيكي دارد. همچنين به عنوان داروي ضد اضطراب تجويز مي‌شود و براي كاهش تنش و فشار عصبي مؤثر است. هيدروكسيزن در مقابل بنزوديازپين‌ها با عوارض جانبي كمتري براي فرد مصرف كننده همراه است و مي‌تواند در درمان نشانه‌هاي اضطراب فراگير مؤثر واقع شود. يكي ديگر از داروهاي اين دسته كلروپنيرامين دفين هيدرامين است كه عوارضي همچون خواب‌آلودگي و توهم را به همراه دارد به همين دليل كمتر تجويز مي‌شود. براي كسب اطلاع بيشتر در زمينه آنتي هيستامين‌ها كليك كنيد. 

داروهاي اپيوييدي

خاصيت اصلي داروهاي اپيوييدي، تسكين درد است اما تحقيقات انجام شده نشان مي‌دهد اين داروها علاوه بر مهار درد در كاهش علائم بيماري‌هايي همچون افسردگي، وسواس و ديگر اختلالات اضطرابي مؤثرند. البته احتمال ابتلا به اعتياد و سوءمصرف در آن‌ها بالاست. بسياري از افرادي كه اين داروها را مصرف مي‌كنند، طي سال‌ها به آن وابسته مي‌شوند چرا كه اين داروها قدرت بالايي در مهار دردهاي جسماني و ديگر نشانه‌هاي اضطراب دارند.

افراد مبتلا به اختلالات اضطرابي بيشتر از ديگران احتمال دارد به اين داروها معتاد شوند. اكثرا هم داروهاي ضد استرس را به شيوه‌ي غير قانوني به دست مي‌آورند. اين داروها را به دليل اينكه توان زيادي در بالا بردن خلق و افزايش سرخوشي دارند، اغلب به صورت دستكاري شده و در بازار آزاد به فروش مي‌رسانند.

داروهاي ضد افسردگي‌ سه‌حلقه‌اي در درمان اضطراب

داروهاي ضد افسردگي علاوه بر خاصيت اوليه‌ي خود كه كاهش علائم افسردگي است، به درمان و كاهش علائم استرس و اضطراب نيز كمك مي‌كنند. از جمله انواع داروهاي اين خانواده كه ضد استرس هستند مي‌توان توفرانيل (ايمي پرامين)، اِلاويل (آمي‌تريپتيلين)، پامِلور (نورتريپتيلين) و آنافرانيل (كلومي‌پرانيل) را نام برد. مصرف داروهاي ضد افسردگي سه حلقه‌اي بسيار رواج دارد چرا كه علائم افسردگي و اضطراب را همزمان كاهش مي‌دهد و اغلب اين دو بيماري در افراد با هم روي مي‌دهد. اين داروها عوارضي همچون يبوست، خشكي دهان، تاري ديد، كاهش فشار خون هنگام سرپا ايستادن و كاهش توان در ادرار را به دنبال دارند. براي كسب اطلاعات در زمينه آرام بخش‌ها كليك كنيد. 

استفاده از داروهاي ضد استرس چه تأثيري دارد؟

همانطور كه گفته شد مصرف داروهاي اعصاب و روان به درمان كامل نمي‌انجامند و علاوه بر اين تأثير كوتاه مدت و عوارض بلند مدت دارند كه خود منجر به بروز مشكلات جديد مي‌شود. اين داروها روي ضربان قلب، فشار خون و سطح هوشياري تأثير مي‌گذارند. همچنين با قطع اغلب اين داروها علائم دوباره بر مي‌گردند. به همين دليل توصيه مي‌كنيم از روش‌هاي غير دارويي مانند روان درماني و مشاوره كنترل استرس بهره‌مند شويد. اين روش‌ها در بلند مدت تأثيرات خود را اعمال مي‌كنند اما فرد را بيشتر در درمان نگه مي‌دارند و عوارض داروها را ندارند. براي كسب اطلاع بيشتر در زمينه مشاوره كنترل استرس كليك كنيد. 

براي دريافت مشاوره در زمينه اضطراب و افسردگي مي‌توانيد در ساعت از روز براي مشاوره تلفني از طريق شماره 02166419012 با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو تماس حاصل نماييد.

سؤالات متداول

-آيا داروهاي ضد اضطراب، استرس و اضطراب را درمان مي‌كنند؟

اين داروها تا حد زيادي جهت كنترل و كاهش علائم اختلالات اضطرابي مفيد و بنا به تشخيص پزشك ضروري هستند اما به درمان كامل و قطعي نمي‌انجامند و عوارض زيادي به همراه دارند. بهتر است در كنار مصرف دارو از روش‌هاي روان درماني بهره‌ببريد و كم كم با مشورت پزشك مصرف داروها را  به حداقل و يا صفر برسانيد.

منبع : داروهاي ضد اضطراب